صحیفه سجادیه کتابی دربردارنده بالغ بر 50 دعا از حضرت زین العابدین علیه است. این کتاب سومین کتاب مهم تشیع پس از قرآن کریم و نهج البلاغه است که به انجیل اهل بیت شهرت دارد. این ادعیه ماثور توسط امام سجاد (ع) انشاء شده و به ید مبارک امام باقر علیه السلام نوشته شده است. برای این دعاها که دربردارنده مضامین عالی اخلاقی، فرهنگی و … است شرح های بسیاری نوشته شده که توجه به آن ها، مطالعه و تدبر در آن ها برای دست یافتن به این مضامین و آموزه ها ضروری است. از این رو در سلسله مطالبی به شرح این دعاها با استناد و اقتباس از شرح نگاشته شده توسط حسن ممدوحی کرمانشاهی پرداختیم …
شرح فرازهای 13 و 14 دعای چهاردهم صحیفه سجادیه
در فراز سیزدهم این دعا آمده است: خداوندا! بر محمد و آل او صلوات فرست و من را نسبت به چیزی که برایم مقرر نمودی موفق نما و به چیزی که از من گرفتی و یا به من دادی خشود ساز و به بهترین مسیر هدایت کن و به سالم ترین امر (کار) وادار.
خدایا! اگر که خیرم در آن است که من در مقابل جور ظالمان صبر نمایم و انتقام از ستمگران را به روز قیامت که در آن افراد بدخواه را گرد هم می آوری و خود حکم می دهی واگذار کنم؛ پس بر محمد و آلش درود فرست و من را به نیت درست و صبر دائمی یاری ده.
و اما شرح دعا:
امام علیه السلام در این بخش از دعای چهاردهم صحیفه سجادیه همه وجودش را تسلیم خداوند عز و جل کرده است. در واقع در جایگاهی ایستاد که دیگر تمایل ندارد که از خویش تصمیمی داشته باشد و برای خود مصلحت اندیشی کند و یا درخواستی کند. امام معصوم (ع) با همه وجود و از سر اخلاص و بندگی مطلق، آنچه که به صلاح و سودش است و همچنین زیان هایش را به خداوند متعال واگذار کرد و همه چیز را به خداوند سپرد و تنها الله تعالی را وکیل تام الاختیار خود نمود تا آنچه را که خدا می گیرد و یا تقدیر می کند با تمامی وجود بپذیرد و همانی را می خواهد که پسند خدای متعال است.
واقعیت این است که تمامی درهای عالم ملک، ملوک، جبروت و لاهوت برای آدمی باز شده و ممکن شود، تا در عوالمی که هیچ کس نام و نشانی از آن ندارد سیر کرده و آن چه را که در غیر این راه به دست می آید، باطل می داند و به هیچ نخرد و آگاه باشد که آن چه از مصلحت های جهان خلقت در نظام لاهوتی حتمی است لازم است پیاده شود و مصالح در ارتباط با تمامی جهان تنظیم و تعریف شده، سود و منفعت فردی معیار نمی باشد.
و امام سجاد علیه السلام می خواهد براین رمز و راز آگاه شود چرا که او کسی است که در محضر انس الهی قرار گرفته و هم نشین در جوار رحمت الهی شده است آن گونه که قدسیان ملکوت و جبروت بر جایگاه و بزرگی او غبطه می خورند.
و اما اوج سخن حضرت سید الساجدین علیه السلام آن جا است که بیان می دارد: خداوندا اگر تسریع و تعجیل انتقام شخص ستمگر به خیر و صلاح نیست انتقام از او را به روز قیامت واگذار کن. این تمنا دارای دو خصوصیت است:
اول اینکه مقام رضا و تسلیم حضرت سجاد (ع) نسبت به اراده الهی را نشان می دهد. دومین ویژگی هم این است که گاهی تاخیر در دعا هر چند که بر شتابش اصرار است به مصلحت فرد دعا کننده است.