فرامین و احکام دین مبین اسلام به دسته های مختلفی تقسیم بندی شده اند. برخی از آن ها واجب هستند و برخی دیگر مستحب. همچنین دسته ای از کارها انجام دادنشان مباح است و برخی دیگر مکروه و حرام. که تمامی مسلمانان با رسیدن به سن تکلیف مکلف به رعایت آن ها هستند. در این میان اما دسته ای از فرامین تنها بر وجود مقدس رسول اکرم صلی الله علیه و آله واجب بوده یا برای ایشان حرام، مکروه یا مباح به شمار می رفتند (در واقع احکام اختصاصی پیامبر بودند) و ایشان می بایست آن ها را رعایت می کردند و برای دیگر مسلمانان وجوبی و ضرورتی وجود نداشت و حتی برخی از آن ها جزو ممنوعه ها برای افراد عادی بودند. در این مطلب قصد داریم به معرفی این اعمال اختصاصی بپردازیم.
آنچه بر پیامبر (ص) واجب بود.
برای شروع از واجبات بر رسول خدا صلی الله علیه و آله شروع می کنیم. واجبات اختصاصی پیامبر سه امر عبادی هستند که عبارتند از: نماز شب؛ نماز عید قربان، ادا نمودن دین میت مسلمان ورشکسته و مسواک زدن.
وجوب نماز شب را می توان نه تنها از روی روایات و یا تاریخ متوجه شد بلکه آیه های ۲ سوره مزمل و ۷۹ اسرا گواه بر این امر هستند.
درباره مسواک زدن و اهمیت آن نیز احادیث فراوانی از رسول خدا (ص) و امامان نقل شده است و حتی نبی اکرم (ص) اذعان داشتند که اگر برای امت سختی به همراه نداشت آن را برای هر نماز واجب می نمود.
امور اختصاصی دیگر …
در کنار واجبات نوبت به محرمات می رسد. مواردی که در ادامه به آن ها اشاره می شود انجام و مصرفشان بر رسول خدا صلی الله علیه و آله حرام است.
- مصرف زکات برای شخص پیامبر حرام بود. این امر در راستای صیانت از مقام و جایگاه نبوت بر ایشان حرام گردید.
- صدقه بر حضرت حرام است.
- کفار و منافقین اگر که هدایایی می آوردند، به کار گیری آن ها بر شخص پیامبر حرام بود.
- بر اساس آیه های 69 و 70 سوره یس و آیه 48 سوره عنکبوت، نوشتن و شعر بر حضرت حرام بود.
- خائنه الاعین نیز بر حضرت محمد (ص) حرام بود. به این معنا که ایشان نمی توانستند به چیزی اشاره نمایند در حالی که علنی خلاف آن را بیان نموده اند.
- از محرمات بر پیامبر اکرم ازدواج کردن با بانوان اهل کتاب بود.
در کنار واجبات اختصاصی و محرمات بر پیامبر اموری مباح بود. مباح بودن این بخش از امور در راستای ایجاد سهولت، راحتی و آسایش خاطر ایشان بود. از جمله این امور می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- انجام روزه وصال برای پیامبر مباح بود و بر امت انجام آن حرام است. این روزه بدین صورت است که ایشان چند روز را به یک افطار روزه می گرفتند.
- ازدواج پیامبر با بیش از چهار زن مباح بود.
- خمس برایشان مباح است.
- بدون احرام به مکه می توانستند وارد شوند.
- بدون وجود شاهد نیز عقد ایشان منعقد می گشت.
- به کارگیری عطر در حال احرام
- زنی می تواند خود را به او ببخشد (نکاح با هبه)
چرا احکام اختصاصی پیامبر؟
و در آخر به این سوال پاسخ خواهیم داد که چرا احکام اختصاصی پیامبر؟ بدون شک حکمت هایی برای این کار وجود دارد که آدمی به تمامی آن ها نمی تواند اشراف داشته باشد. اما برخی از این حکمت ها که عالمان دینی به آن ها دست پیدا کرده اند عبارتند از:بالا رفتن رتبه معنوی حضرت، تنزیه پیامبر از محرمات، بالا رفتن اختیارات رسول اکرم (ص)
- تلاوت ترتیل آیه 2 سوره مزمل – محمدحسین سعیدیان
قُمِ اللَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًا
شب را، جز کمی، بپاخیز!