سوره نبأ 40 آیه دارد. این سوره در مگه نازل گردیده و نام آن که به خبری عظیم اشاره دارد از آیه دوم آن گرفته شده است. البته که به سه نام «عم»، «معصرات» و همچنین «تسائل»نیز شهرت دارد. در سوره نبأ خبر از یوم الفصل آمده و خدای متعال به صفات آن روز پرداخته و بر حقیقت آن و تردید ناپذیر بودنش استدلال کرده است. در مطالب پیشین تفسیری از آیات اول تا بیست و هفتم این سوره نوشته شد. در ادامه به تفسیر آیه های دیگری از این سوره می پردازیم. ناگفته نماند که تفسیر نگاشته شده اقتباسی از تفسیر نمونه آیت الله مکارم شیرازی می باشد.
تفسیر سوره نبأ – آیات 28 تا 30
خدای عز و جل در آیه 28 سوره نبأ می فرماید: آنان آیاتمان را به کلی تکذیب نمودند (و کذبوا بایاتنا کذابا). آن گروه چنان هوای نفسشان بر آنان چیره گشته که تمامی آیه های بیدارگر خداوند را به شدت انکار می کنند تا به هوای نفس سرکش خویش ادامه دهند و به آمال و خواسته های نامشروع خویش جامعه عمل بپوشانند.
آشکار است که واژه آیات به کار رفته در این آیه معنی وسیعی دارد و تمام آیات نبوت، توحید، تشریع، تکوین، احکام، سنن و معجزات پیامبران را شامل می گردد. با توجه به چنین تکذیبی با این گستردگی مجازاتی این گونه کیفری مناسب است.
خداوند در ادامه با عنوان هشدار به این افراد سرکش و همچنین در جهت تاکید بر موضوع توازن میان جرم و جریمه و حاکمیت «جزای وفاق» یا همان کیفر مناسب؛ اضافه می کند: قطعا ما همه چیز را احصاء نموده و ثبت کردیم (و کل شیء احصیناه کتابا (29)).
بیان این موضوع باعث می شود تا افراد گمان نکنند چیزی حتی به اندازه ذره ای از اعمال و کردارشان بی حساب و کتاب باقی می ماند و یا کیفرهای موجود ناعادلانه هستند.
این واقعیت که همه امور آدمی از کوچیک و بزرگ گرفته تا پنهان و آشکار آن و حتی نیت ها و باورهای انسان همه ثبت می گردند در بسیاری از آیه های قرآن کریم از جمله آیه های 52 و 53 سوره قمر، آیه 21 یونس و آیه 12 سوره یس گفته شده است. و بدین سبب است وقتی که نامه عمل مجرمان به دستشان داده می شود فریاد بر می آورند که ای وای بر ما! این چه کتابی است که هیچ کار خرد و کلانی نیست مگر آنکه در آن به ثبت رسیده است (برگرفته از آیه 49 کهف).
قطعا آنکه این حقیقت را با همه جانش باور داشته باشد دقت و حسابگری را در کارهایش لحاظ می کند و همین امر مانعی برای انجام گناه خواهد بود.
در آیه سی ام سوره حق تعالی لحن را تغییر داده و از غیبت به خطاب تبدیل کرده؛ در واقع آنان را مورد خطاب قرار داده و عبارتی تهدید آمیز و خشم آلود بیان می کند: خداوند می فرماید: پس بچشید که چیزی به غیر از عذاب بر شما اضافه نمی کنیم (فذوقوا فلن نزیدکم الا عذابا).
خداوند به آنان می گوید که شما در آنجا هر چه فریاد کرده و ای وای بگویید و تقاضای بازگشت به دنیا و جبران آنچه انجام داده اید را داشته باشید، سودی نخواهد داشت و شنیده نمی شود و به جز عذاب چیزی به شما اضافه نخواهد شد.
این گونه کیفر برای آن گروهی است که وقتی دعوت پیامبران را می شنیدند می گفتند که برایمان یکسان است و تفاوتی ندارد می خواهی اندرز ده یا نده (برگرفته از آیه 136 شعراء). و در واقع این کیفر کسی است که وقتی بر او آیه های الهی خوانده می شود جز بر نفرت او چیزی اضافه نمی شود (برگرفته از سوره اسراء آیه 41).
این مجازات برای کسی است که از هیچ نوع گناهی رویگردان نبوده و به هیچ عمل خوبی علاقمند نبوده است. در حدیثی که از رسول خدا (ص) روایت شده آمده: این آیه (مقصود آیه 30 سوره نبأ) شدیدترین آیه ای است که در ارتباط با جهنمیان در قرآن آمده است.
- تلاوت ترتیل سوره مبارکه «نبأ» با صدای استاد «علی عبدالله جابر»