در این مطلب و در راستای بهره گیری از کلام ائمه اطهار در اهمیت نمازهای مستحبی در کنار نمازهای واجب پنج گانه بر آن شدیم تا روایات وارده درباره نافله در کتب معتبر حدیثی را به نگارش در آوریم
احادیثی درباره نافله
رسول خدا (ص)
- در سفارش پیامبر خدا (ص) به ابوذر غفاری این چنین آمده است: ای اباذر! هر آدمی که در هر شبانه روز، به جز نمازهای واجب دوازده رکعت نماز (مستحبی) را با تمایل و رغبت ادا نماید، داشتن خانه ای در بهشت برای او حقی قطعی خواهد بود[1]
- در سفارش حضرت به ابوذر آمده: … ای ابوذر! همانا نافله در نهان از نافله آشکار برتر است، همانند برتر بودن نماز واجب بر نماز مستحب[2]
امام علی علیه السلام
- هیچ تقربی (به خدا) با نافله ها نیست اگر که به فریضه ها زیان رساند[3]
- نماز نافله، وسیله تقرب هر فرد با ایمانی به خداوند است[4].
- در وصیت امام به کمیل بن زیاد آمده است: … ای کمیل در (ترک نمودن نمازهای) واجب اجازه ای نیست و در نافله نیز سخت گیری وجود ندارد[5]
- حضرت در سفارش به یاران خود فرمود: آدمی در زمان (مخصوص) نماز واجب، نافله (نماز مستحبی) را به جای نیاورد و بی عذر آن را ترک نکند[6]
- آن کس که با ادای واجبات (فریضه ها) و نافله ها به خدای سبحان تقرب جوید، سودی مضاعف به دست می آورد[7].
- قلوب را اقبال و ادباری است، اگر قلب روی آورد (اقبال)، آن را به انجام مستحبات وا دارید و اگر که روی برگرداند (ادبار)، بر انجام فریضه ها یا همان واجبات بسنده دارید[8]
- همانا نافله قرار داده شد تا به وسیله آن، آنچه که از فریضه ها فاسد گشته است، جبران گردد[9]
- زمانی که رسول خدا (ص) به معراج رفت (خداوند ایشان را در شب اسرا به میهمانی پذیرفت)، از خداوند سوال نمود: خداوندگارا جایگاه فرد با ایمان در نزدت چگونه است؟ خداوند پاسخ فرمود: ای محمد! … هیچ بنده ای از بندگانم با وسیله ای دوست داشتنی تر از انجام واجبات به من تقرب نمی جوید و هر آن نیز ادای نافله ها موجب نزدیکی می شود تا جایی که او محبوب من می گردد[10].
- همانا پس از پذیرفته شدن فریضه (نماز واجب)، نافله مقبول می گردد[11]
- برخی اوقات از نماز بنده، نصف، یک سوم، یک چهارم یا یک پنجم آن
امام صادق علیه السلام
- نماز نافله اذان ندارد[12].
- امام صادق علیه السلام در تفسیر آیه 115 سوره بقره (…فَاَينَما تُوَلُّوا اَفَثَمَّ وَجهُ الله) فرمودند: این حکم در نماز مستحبی است، به خصوص در زمان سفر، ولی در نمازهای واجب بدون شک می بایست رو به قبله ایستاد[13]
- شیعیانمان اهل ورع و تلاش هستند …؛ آن ها هستند که در شبانه روز پنجاه و یک رکعت نماز می خوانند (17 رکعت واجب و 34 رکعت نافله)، شب ها را به عبادت می گذرانند و روزها را به روزه داری و …[14]
- بدان همانا نافله در جایگاه هدیه است؛ هر زمان به جای آورده شود، مقبول است[15].
- شخصی به نام ابو کهمس از امام صادق (ع) پرسید: فردی که نمازگزار است نافله ها را در یک محل به جای آورد یا جدا نماید؟ حضرت فرمود: خیر (در یک مکان به جای نیاورد) بلکه اینجا و آنجا پخش کند چرا که مکان نماز به سود او در قیامت شهادت می دهد[16]
امام کاظم علیه السلام
- نافله هایتان صدقات شما به حساب می آیند، هر زمان خواستید آن ها را انجام دهید[17].
امام رضا علیه السلام
- حضرت در نامه خود به مأمون نوشت: و سنت (نماز نافله)، سی و چهار رکعت است: هشت رکعتش قبل از نماز ظهر و هشت رکعتش قبل از نماز عصر و چهار رکعتش بعد از نماز مغرب و دو رکعتش به شکل نشسته پس از تاریکی که یک رکعت به شمار می رود و در سحر هشت رکعت و سه رکعت؛ شفع و وتر، که بعد از دو رکعت سلام می دهی و دو رکعت در وقت فجر (پیش از نماز صبح است)[18]
منبع:
[1] مکارم الاخلاق، ج2، ص 366
[2] وسائل الشیعه، ج 5، ص 296
[3] تصنیف غرر الحکم، ص 177
[4] ثواب الاعمال، ص 48
[5] تحف العقول، ص 264
[6] تحت العقول، ص 178
[7] تصنیف غرر الحکم، ص 177
[8] نهج البلاغه، حکمت 312
[9] وسائل الشیعه، ج 4، ص 74
[10] الکافی، ج2، ص 253
[11] الکافی، ج3، ص 269
[12] بحارالانوار، ج84، ص 162
[13] وسائل الشیعه، ج4، ص 332
[14] بحار الانوار: 23/167/68
[15] الکافی، ج3، ص 454
[16] کافی، ج3، ص 455
[17] قرب الاسناد، ص 211
[18] وسائل الشیعه، ج4، ص 54