ابو حمزه ثمالی یکی از چهره های معروف و به نام شهر کوفه است. او در علوم حدیث، فقه و تفسیر استاد بود و معارف اهل بیت علیهم السلام را به دوستداران و شیعیان یاد می داد. ابو حمزه ثمالی که نام اصلی او ثابت بن دینار بود در طول عمر خویش توانسته بود محضر چهار امام (از امام چهارم تا امام هفتم) را درک کند و از مردان موثق و بهترین یاران آنان باشد …
نخستین دیدار ابو حمزه ثمالی با امام سجاد (ع)
ابو حمزه ثمالی در شهر کوفه زندگی می کرد. او در آنجا رشد یافت و به تبلیغ و تعلیم معارف اسلامی در مسجد کوفه می پرداخت. در واقع ابو حمزه هر روز برای تدریس، بندگی و عبادت خدا و همچنین رسیدگی به امور مردم به خصوص شیعیان راهی مسجد می شد. ساعاتی را به این امور اختصاص می داد و پس از آن به دنبال دیگر امور زندگی می رفت.
در روزی از روزها، ابو حمزه راهی مسجد شد. او پس از ورود به مسجد و گفتن سلام و تحیت رو به روی ستون هفتم مسجد نشست. ناگهان مشاهده کرد که از سمت باب کنده مردی وارد می شود که در عمر خود به زیبایی و پاکی و خوش لباسی او ندیده بود. آن مرد عمامه ای به سر و پیراهنی عربی به تن داشت. قبایی نیز پوشیده بود. او کفشهایش را در آورده و در کنار ستون هفتم به نماز خواندن مشغول شد. زمانی که آن مرد تکبیره الاحرام را ادا نمود، ابو حمزه ثمالی بسیار تحت تاثیر قرار گرفت و مجذوب آن شخص شد چرا که نغمه و لهجۀ او در هنگام ادا کردن واژه ها و عبارات دلربا بود. پس نزدیک او شد تا بهتر بشنود. ابو حمزه دید که آن شخص چهار رکعت نماز با سجود و رکوع کامل را خواند و پس از دادن سلام دعای «الهى ان كان قد عصيتك، فانى قد اطعتك فى احب الاشيأ اليك الاقرار بوحدانيتك…» را قرائت کرد. سپس از مسجد خارج شد. ابو حمزه نیز به دنبال او رفت. ابو حمزه دید که آن شخص به محل نگهداری شتران در کوفه که به مناخ شهرت داشت رفت. او متوجه شد که این شخص شتر خود را در آنجا گذاشته است. غلامی از شتر نگهداری می کرد. ابو حمزه که تمایل داشت بداند این شخص کیست به سمت غلام رفت و از او سوال کرد که آن شخص کیست. غلام گفت: او را از شمائل نورانی اش نشناختی؟! او حضرت زین العابدین، علی بن حسین علیه السلام است.
ابو حمزه تا به آن روز حضرت را ندیده بود و به همین دلیل نمی شناخت. پس خود را به پای حضرت انداخت اما امام او را از زمین بلند کرد و فرمود: ای ابو حمزه! سجده تنها مخصوص خدای متعال است. ابو حمزه سوال کرد: ای فرزند رسول خدا (ص) برای چه به اینجا آمده اید؟ حضرت فرمود: برای آنچه که مشاهده کردی. در واقع اگر که مردم می دانستند نماز خواندن در مسجد کوفه دارای چه فضیلتی است همچون کودکان چهار دست و پا به سوی آن می رفتند.
امام در ادامه مکالمه رو به ابو حمزه کرد و فرمود: آیا دوست داری قبر جدم، امیر مومنان علیه السلام را زیارت کنی؟ ابو حمزه از این پیشنهاد خیلی خوشحال شد چرا که تا به آن زمان قبر امام علی (ع) را نمی شناخت و در واقع مخفی بود. پس فرصت را غنیمت شمرد و همراه امام سجاد (ع) به راه افتاد. ابو حمزه در طول مسیر از دریای بیکران معارف حضرت بهره برد. آنان به نجف رسیدند و امام زین العابدین (ع) به ابو حمزه محل دفن امام علی علیه السلام را نشان داد. ابو حمزه نگاهی به آن مکان کرد. او دید که بقعه ای سفید است که نوری از آن می درخشد. پس امام سجاد (ع) از شتر پیاده شد و گونه های مبارک خود را بر خاک قبر جد خویش گذاشت و در ادامه شروع به خواندن زیارت نمود. پس از زیارت امام به مدینه رفتند و ابو حمزه به کوفه بازگشت. ابو حمزه ثمالی پس از آن زمان بارها همراه با جمعی از فقها به زیارت قبر امام می رفت و قبر ایشان را در کنار تعلیم علوم و معارف اسلامی به همراهان زیارت می کرد[1].
منبع:
[1]سفينه البحار, ج 2, ص 44