آب را می توان حیاتی ترین ماده در جهان دانست. بدون آب زندگی بشر مختل می شود و دنیا نابود می گردد. اهمیت این امر در قرآن ذکر شده، آنجا که خداوند می فرماید: و جعلنا من الماء کل شیء حی[1] یا آنجا که در سوره نور می فرماید: وخدای متعال هر جنبنده ای را از آب خلق نمود. این اهمیت درروایت های نقل شده از ائمه اطهار علیهم السلام نیز بیان شده است. علاوه بر اهمیت آن برای زندگی در فقه اسلامی نیز جایگاه ویژه ای دارد و به عنوان یکی از مهم ترین پاک کننده ها از نجاسات معرفی شده است و به چند نوع تقسیم شده و دارای احکامی مشخص است. در کنار تمامی این ها نیز به صرفه جویی و درست مصرف کردن این ماده مهم تاکید و اشاره گردیده است. با ما باشید، در ادامه به احادیثی درباره آب از بزرگان دین می پردازیم.
آب در احادیث
حضرت محمد (ص)
- هر که در بیابان چاه آبی حفر نماید و یا حوضی بسازد، فرشتگان آسمان بر او صلوات می فرستند و برای او به ازای هر انسان، پرنده و یا حیوانی که از آن آب می نوشد، ثواب هزار کار خوب مقبول و ثواب آزاد کردن هزار بنده از فرزندان حضرت اسماعیل (ع) و قربانی کردن هزار شتر نوشته می شود و بر خداوند لازم می گردد که او را در بهشت ساکن کند[2].
- رسول خدا (ص) به سعد می گوید: یا سعد! آیا تو را به صدقه ای که سختی کمی داشته باشد اما پاداش بزرگ راهنمایی کنم؟ به تشنگان آب بده[3]
- عبدالله بن عمرو نقل می کند: همانا پیامبر خدا (ص) از کنار سعد که مشغول وضو ساختن بود گذشت؛ پس فرمود: این اسراف چیست؟ سعد گفت: آیا در آب وضو هم اسراف وجود دارد؟! پیامبر فرمودند: بله؛ حتی اگر که از آب رود جاری وضو سازی.
- ابو بهیسه الفزاری نقل می گوید که از رسول خدا (ص) سوال کردم که منع کردن از چه چیزی حلال نمی باشد. پیامبر فرمودند: آب و نمک[4].
امام باقر (ع)
- حضرت نوح (ع) به وقت طوفان، آب ها را طلبید، تمامی آن ها اجابت نمودند به جز آب تلخ و آب گوگرد؛ پس هر دوی آن ها را مورد نفرین قرار داد[5]
امام صادق (ع)
- آب جوشیده برای تمامی دردها مفید است و هیچ ضرری ندارد[6]
- هر که از نوشیدن آب دنیا لذت ببرد، خدا در سرای آخرت او را از آشامیدنی های بهشت برخوردار می نماید تا از آنان هم لذت ببرد[7]
- آب زیاد نخور که هر دردی را به سمت تو می کشد و تا زمانی که تاب و توان داری دارو نخور.
- اگر که خواستی طهارت یا وضو بگیری همانطور که به رحمت و مهربانی خداوند روی می آوری به آب روی آور؛ چرا که همانا خداوند آب را کلید تقرب و مناجات و راهنمای رسیدن به خویش قرار داده است (به این معنا که همانگونه که الله تعالی بنده ها را از گناه پاک می کند، آب نیز نجاسات ظاهری را از بین می برد)[8].
- هر که آب و خاک داشته باشد اما فقیر باشد، خدا او را (از رحمت خویش) دور می نماید[9].
- اگر که آب بسیار داری وضو را به نکویی (پُر آب) بگیر، در غیر این صورت مقدار کمی آب برای تو کافی می باشد.
امام رضا (ع)
- بر بالای غذا آب زیاد خوردن ضرر ندارد ولی در غیر آن زیاد آب نخور. ایشان همچنین فرمودند که اگر شخصی به اندازه دو کف غذا تناول کند و پس از آن آب نخورد و عجب دارم که چرا معده آن شق نمی شود و بین علما معروف است که ایستاده آب خوردن کراهت دارد و سنت آن است که به سه نفس خورده شود.
منابع:
[1] آیه 30 سوره انبیاء
[2] مستدرک الوسائل: 12/386/14364
[3] کنز العمال: 6/426/16384
[4] اسد الغابه: 6/36
[5] كافى، ج ۶، ص ۳۹۰، ح ۴
[6] مکارم اخلاق، ص157
[7] ثواب الأعمال، ص ۲۱۹
[8] مصباح الشریعه، باب 10 ص 75
[9] وسائل الشیعه، 12/24/13
- تلاوت ترتیل آیه 30 سوره انبیاء – سعود شریم
أَوَلَمْ يَرَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ كَانَتَا رَتْقًا فَفَتَقْنَاهُمَا ۖ وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَاءِ كُلَّ شَيْءٍ حَيٍّ ۖ أَفَلَا يُؤْمِنُونَ
آیا کافران ندیدند که آسمانها و زمین به هم پیوسته بودند، و ما آنها را از یکدیگر باز کردیم؛ و هر چیز زنده‌ای را از آب قرار دادیم؟! آیا ایمان نمی‌آورند؟!