در این مطلب از سری مطالب احادیث موضوعی سایت معراج النبی قصد داریم به موضوع دوستی اهل بیت (ع) در احادیث بپردازیم. دوستی و مودت اهل بیت علیهم السلام بر اساس نص صریح قرآن کریم در آیه 23 سوره شوری اجر رسالت رسول خدا (ص) است که خداوند آن را بر مسلمانان واجب نموده است و طبق روایتی که از رسول الله (ص) نقل شده، اساس ایمان به شمار می رود.
برای حب اهل بیت علیهم السلام آثار دنیوی و اخروی بسیاری بیان شده است که شفاعتشان در آخرت، پذیرش اعمال، ثابت قدم بودن بر روی پل صراط و توبه قبل از مرگ برخی از آن ها است.
دوستی اهل بیت (ع) در احادیث
رسول خدا (ص)
- مَن رَزَقَهُ اللّه ُ حُبَّ الأَئِمَّةِ مِن أهلِ بَيتي فَقَد أصابَ خَيرَ الدُّنيا وَ الآخِرَةِ ، فَلا يَشُكَّنَّ أحَدٌ أنَّهُ فِي الجَنَّةِ ، فَإِنَّ في حُبِّ أهلِ بَيتي عِشرينَ خَصلَةً ، عَشرٌ مِنها فِي الدُّنيا ، و عَشرٌ مِنها فِي الآخِرَةِ . أمَّا الَّتي فِي الدُّنيا : فَالزُّهدُ ، وَ الحِرصُ عَلَى العَمَلِ ، وَ الوَرَعُ فِي الدّينِ ، وَ الرَّغبَةُ فِي العِبادَةِ ، وَ التَّوبَةُ قَبلَ المَوتِ ، وَ النَّشاطُ في قِيامِ اللَّيلِ ، وَ اليَأسُ مِمّا في أيدِي النّاسِ، وَ الحِفظُ لِأَمرِ اللّه ِ و نَهيِهِ عَزَّ و جَلَّ، وَ التّاسِعَةُ بُغضُ الدُّنيا، وَ العاشِرَةُ السَّخاءُ . و أمَّا الَّتي فِي الآخِرَةِ : فَلا يُنشَرُ لَهُ ديوانٌ ، و لا يُنصَبُ لَهُ ميزانٌ ، و يُعطى كِتابَهُ بِيَمينِهِ ، و تُكتَبُ لَهُ بَراءَةٌ مِنَ النّارِ ، و يَبيَضُّ وَجهُهُ ، و يُكسى مِن حُلَلِ الجَنَّةِ ، و يُشَفَّعُ في مِائَةٍ مِن أهلِ بَيتِهِ ، و يَنظُرُ اللّه ُ عَزَّ و جَلَّ إلَيهِ بِالرَّحمَةِ ، و يُتَوَّجُ مِن تيجانِ الجَنَّةِ، وَ العاشِرَةُ يَدخُلُ الجَنَّةَ بِغَيرِ حِسابٍ، فَطوبى لِمُحِبّي أهلِ بَيتي[1]
هر کس که خداوند محبت اهل بیت من را روزی او نماید، بدون شک به خیر دنیا و آخرت رسیده است و در اینکه او اهل بهشت است فردی نباید تردید کند؛ چرا که مودت و دوست داشتن اهل بیتم، بیست نتیجه به همراه دارد: ده نتیجه در دنیا و ده تا در آخرت.
نتایج دنیوی عبارتند از: زهد، اشتیاق به کار و عمل، پارسایی در دین، رغبت به عبادت، توبه قبل از مرگ، نشاط در شب زنده داری، چشم برداشتن از آنچه که مردم دارند، حفظ اوامر و نواهی الله تعالی، دشمن داشتن دنیا و بخشندگی.
و اما نتایج اخروی عبارتند از: نامه عملی برای او باز نمی شود، میزانی برای او بر پا نمی گردد. نامه اعمال او به دست راستش داده می شود، برات رهایی از آتش دوزخ برایش نوشته می شود، رو سفید می گردد، از جامه های بهشت بر قامتش پوشانده می شود، شفاعت او در ارتباط با صد نفر از خانواده اش مقبول می شود، خداوند به او با مهر و محبت نگاه می کند، از تاج های بهشت بر سر او قرار می دهند و بدون حسابرسی به بهشت می رود. پس خوشا به حال آنان که دوستدار اهل بیت من هستند.
- حُبّي و حُبُّ أهلِ بَيْتي نافِعٌ في سَبعةِ مَواطِنَ أهْوالُهنَّ عظيمةٌ : عِند الوَفاةِ ، و في القَبرِ ، و عِند النُّشورِ، و عِند الكِتابِ ، و عِند الحِسابِ ، و عِند الميزانِ ، و عِند الصِّراطِ[2].
مودت و دوستی با من و اهل بیتم در هفت جای بسیار وحشتناک سودمند است: در زمان مرگ، در قبر، در هنگام زنده شدن برای حسابرسی، در زمان دیدن نامه عمل، در هنگام حساب، در نزد میزان یا همان ترازو و در روی صراط.
- مَن لَم يُحِبَّ عِتْرَتي فهُو لإحدى ثلاثٍ : إمّا منافِقٌ، و إمّا لِزنْيَةٍ ، و إمّا امرؤٌ حَمَلتْ بهِ اُمّهُ في غيرِ طُهرٍ .[3]
آن که عترتم را دوست ندارد یکی از این سه شخص است: یا منافق است، یا زنا زاده و یا از نطفه حیض متولد شده است.
- لأئمّةُ مِن وُلْدِ الحُسينِ عليه السلام، مَن أطاعَهُم فَقَد أطاعَ اللّه َ ، و مَن عَصاهُم فقد عَصَى اللّه َ عَزَّ و جلَّ ، هُم العُروَةُ الوُثقى ، و هُمُ الوَسيلَةُ إلى اللّه ِ عَزّ و جلّ[4]
ائمه از فرزندان حسین علیه السلام هستند، هر آن کس که آن ها را اطاعت کند خداوند را اطاعت کرده و هر آنکس که از آنان سرپیچی نماید از (اوامر) خدا سرپیچی کرده است آنان دستگیره استوارند و وسیله ای به سوی خدای عز و جل (در جهت تقرب) هستند.
- مَن أحَبَّ أنْ يَركَبَ سَفينَةَ النَّجاةِ ، و يَسْتَمْسِكَ بالعُرْوَةِ الوُثْقى ، و يَعْتَصِمَ بحَبلِ اللّه ِ المَتينِ ، فلْيُوالِ عَليّا بَعدي ، و ليُعادِ عَدُوَّهُ ، و لْيَأتمَّ بالأئمّةِ الهُداةِ مِن وُلدِهِ[5]
هر آن کس که دوست دارد سوار کشتی نجات شود و به دستگیره استوار متمسک گردد و به ریسمان محکم الهی چنگ زند می بایست پس از من علی را دوست بدارد و با دشمن او دشمنی نماید و از پیشوایان هدایت که از نسل او هستند تبعیت کند.
- نَحنُ كَلِمةُ التَّقوى، و سَبيلُ الهُدى، و المَثَلُ الأعلى ، و الحُجَّةُ العُظْمى ، و العُرْوَةُ الوُثْقى[6]
ما آن کلمه تقوی، مسیر هدایت، الگوی برتر، حجت بزرگ و دستگیره استواریم.
امام علی (ع)
- عن الحارِثِ الهَمْدانيِ :أتيتُ أميرَ المؤمِنينَ عليه السلام ذاتَ يَومٍ نصفَ النَّهارِ، فقالَ : ما جاءَ بكَ ؟ قلتُ : حُبُّكَ و اللّه ِ . قالَ عليه السلام : إنْ كنتَ صادِقا لَتراني في ثَلاثةِ مَواطِنَ : حَيثُ تَبْلُغُ نَفْسُكَ هذهِ ـ و أوْمَأ بيدِهِ إلى حَنْجَرَتِهِ ـ و عِند الصِّراطِ، و عِند الحَوضِ[7].
از حارث همدانی نقل شده که می گفت: ظهر یکی از روزها به نزد امیر مومنان علیه السلام رفتم. حضرت سوال کرد: چه چیز تو را به اینجا آورده است؟ گفتم: به خداوند سوگند؛ علاقه به شما. حضرت فرمود: اگر که صادق باشی بدون شک من را در سه جا می بینی؛ آنجا که جانت به گلویت رسد، در کنار صراط و در کنار حوض (کوثر)
- أنا حَبلُ اللّه ِ المتينُ ، و أنا عُروَةُ اللّه ِ الوُثْقى[8]
من ریسمان محکم و دستگیره استوار خداوندم.
امام محمد باقر (ع)
- في قولهِ تعالى : «فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالعُرْوَةِ الوُثْقَى» [البقرة : 256 .]ـ : مَودَّتُنا أهلَ البَيتِ[9]
امام باقر علیه السلام درباره این بخش از آیه 256 بقره «هر آینه به دستاویز استوار چنگ زده است» فرمودند: آن دستاویز دوستی ما اهل بیت است.
امام صادق (ع)
- عن الإمامِ الصادق عن آبائه عليهم السلام: قالَ رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : مَن أحَبَّنا أهلَ البيتِ فلْيَحْمَدِ اللّه َ على أوَّلِ النِّعَمِ . قلت : و ما أولى النِّعَمِ ؟ قالَ : طِيبُ الوِلادَةِ ، و لا يُحِبُّنا إلاّ مَن طابَتْ وِلادَتُهُ[10]
از امام صادق علیه السلام و از پدارانش روایت شده که پیامبر اکرم (ص) فرمودند: هر آن که ما اهل بیت را دوست داشته باشد پس خداوند را بابت نخستین نعمات شُکر کند. عرض شد: و نخستین نعمات چیست؟ فرمود: پاکی ولادت. ما را دوست ندارند، جز کسانی که ولادتی پاک داشته باشند.
منابع:
[1] الخصال، 515/1
[2] الخصال، 360/49
[3] همان، 82/110
[4] عيون أخبار الرِّضا : 2/58/217
[5] عيون أخبار الرِّضا : 1/292/43
[6] الخصال، 14/432
[7] الدعوات: 699/249
[8] التوحید: 2/165
[9] المناقب لابن شهر آشوب: 2/4
[10] المحاسن : 1 / 232 / 419
- تلاوت ترتیل آیه 23 سوره شوری – عبدالباسط
ذَٰلِكَ الَّذِي يُبَشِّرُ اللَّهُ عِبَادَهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ ۗ قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَىٰ ۗ وَمَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْنًا ۚ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَكُورٌ
این همان چیزی است که خداوند بندگانش را که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده‌اند به آن نوید می‌دهد! بگو: «من هیچ پاداشی از شما بر رسالتم درخواست نمی‌کنم جز دوست‌داشتن نزدیکانم [= اهل بیتم]؛ و هر کس کار نیکی انجام دهد، بر نیکی‌اش می‌افزاییم؛ چرا که خداوند آمرزنده و سپاسگزار است.