در این مطلب احادیث نقل شده از رسول اکرم (ص) و ائمه معصوم علیهم السلام را درباره ایمان گرد آوری کرده ایم تا شما عزیزان بتوانید از آن ها بهره مند گردید.
احادیث نقل شده از پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع)
حضرت محمد مصطفی (ص)
- سُئِلَ عن رسولِ الله صلّی الله علیه و آله فَما علامَةُ الایمانِ؟ فقالَ رسول الله صلّی الله علیه و آله : أمّا علامَةُ الایمانِ فأربَعةٌ: الاِقرارُ بِتَوحیدِ الله و الایمانُ بِهِ و الایمانُ بکُتُبهِ و الایمانُ بِرُسُلِهِ [1].
از پیامبر خدا (ص) سوال شد: ایمان چه نشانه ای دارد؟ حضرت فرمودند: و اما برای ایمان چهار نشانه است: اقرار به یگانگی و توحید پروردگار (الله)، ایمان و اعتقاد به او، ایمان به کتب الهی و ایمان به پیامبران خدا.
- خصلَتان لیسَ فوقَهُما من البرِّ شیءٌ: الایمانُ باللهِ و النّفعُ لعبادِ الله [2].
دو خصلت و ویژگی است که از خیر و نیکی چیزی بالاتر از آن ها وجود ندارد: ایمان به خدا و منفعت (سود) رساندن به بندگان الهی.
- مداراةُ النّاسِ نِصفُ الایمانِ [3].
مدارا و سازش با مردم نیمی از ایمان است.
- الغَضَبُ یُفسِدُ الایمانَ، کما یفسِدُ الخلّ العَسَل [4].
خشم ایمان را زایل و تباه می سازد، همچون سرکه که عسل را فاسد و خراب می کند.
- ما آمَنَ بی مَن باتَ شبعانَ و جارُهُ طاویاً، ما آمَنَ بی مَنْ باتَ کاسیاً و جارُه عاریاً [5].
به من ایمان نیاورده است کسی که شب هنگام سیر بخوابد در حالی که همسایه اش گرسنه باشد، همچنین به من ایمان نیاورده شخصی که خود پوشیده به خواب برود در حالی که همسایه اش برهنه و عریان است.
- ثَلاثُ خِصالٍ مَن كُنَّ فيهِ فَقَدِ استَـكمَلَ خِصالَ الايمانِ: اَلَّذى إذا رَضىَ لَم يُدخِلهُ رِضاهُ فى باطِلٍ وَ اِن غَضِبَ لَم يُخرِجهُ مِنَ الحَقِّ وَ لَو قَدَرَ لَم يَتَعاطَ ما لَيسَ لَهُ [6].
سه خصلت و ویژگی است که اگر کسی آن ها را دارا باشد ویژگی های ایمانش کامل گشته است: آن کس که وقتی راضی و خشنود شود، خشنودی و رضایتش او را به باطل نکشاند، و هنگامی که خشم و غضب نمود، خشمش او را از حق خارج نگرداند و اگر که نیرو و توانی یافت، به هر آنچه که برای او نیست تعدی و تجاوز نکند.
امام علی (ع)
- لایَکمُلُ إیمانُ امریٍ حَتّی یُحِبَّ مَن أحَبَّ الله وَ یُبغِضُ مَن أبغَضَ اللهُ [7].
ایمان فرد کامل نمی گردد مگر اینکه دوست بدارد هر آنچه که خداوند دوست دارد و دشمن بدارد هر آنچه را که خداوند متعال دشمن داشته است.
- آفةُ الایمانِ الشِّرکُ [8].
آفت ایمان شرک است.
- ما آمَنَ باللهِ مَنْ سکنَ الشَکُّ قَلْبَه [9].
به خداوند متعال ایمان نیاورد هر کس که شک و تردید در قلب او خانه کرد.
- الایمانُ شجرةٌ، اصلُهَا الیقینُ و فَرعُهَا التّقی و نورُهَا الحیاءُ و ثَمَرُها السّخاءُ [10]
ایمان درختی است که اصل و ریشه آن یقین است و شاخه ی آن تقوا و نور (شکوفه های آن) آن حیاء است و میوه آن سخاوت و بخشش می باشد.
- وَ علیکُم بالصّبر فانَّ الصّبرَ من الایمان کالرّأسِ من الجَسَدِ، و لا خیرَ فی جَسَدٍ لا رأسَ مَعَهُ و لا فی ایمانٍ لا صبرَ مَعَهُ [11].
و بر شما باد صبر نمودن، همانا صبر و شکیبایی برای ایمان همانند سر است برای جسم، و همانگونه که جسم بی سر بدون فایده است، ایمان بدون شکیبایی نیز خیر و فایده ای نخواهد داشت.
امام سجاد (ع)
- عَلاماتُ المؤمنِ خَمسٌ: الوَرعُ في الخَلوةِ، و الصَّدقةُ في القِلّةِ، و الصَّبرُ عند المصيبةِ، و الحِلْمُ عنـد الغضـبِ، و الصِّدقُ عند الخوفِ [12].
نشانه های مومن پنج چیز است: پارسایی و زهد در خلوت و تنهایی، صدقه دادن در هنگام تنگدستی، شکیبایی در زمان مصیبت، حِلم و بردباری در زمان خشم و غضب و صداقت و راستگویی در هنگام ترس.
امام محمد باقر (ع)
- ما أخلَصَ العبدُ الایمانَ باللهِ عزّ و جلّ اربعینَ یوماً، اِلّا زهَّدَهُ اللهُ عزّ و جلّ فی الدّنیا و بصّره داءَها و دواءَها … [13]
هیچ بنده ای، ایمان خود را چهل روز برای خدا خالص نکرد، جز اینکه خدای عز و جل او را نسبت به دنیا بی رغبت کند و درد و دوای دنیا رو به او نشان دهد و سپس حکمت را در دلش جاری سازد و زبان او را به حرف های حکیمانه گویا کند.
امام جعفر صادق (ع)
- بأيِّ شيءٍ يَعلَمُ المؤمنُ بأنّهُ مؤمنٌ ؟ : بالتَّسْليمِ للّه، و الرِّضا فيما وَردَ علَيهِ مِن سُرورٍ أو سُخْطٍ [14].
با چه چیزی مومن، از مومن بودن خود اگاه می گردد؟: با تسلیم شدن در برابر خدا، با رضایت در برابر هر آنچه که از شادی و غم به او می رسد.
امام موسی کاظم (ع)
- المؤمِنُ مثلُ کَفّتَیِ المیزانُ کُلَّما زیدَ فی ایمانِهِ زیدَ فی بلائِهِ [15].
مومن همانند دو کفه ترازو است هر چه که بر ایمان او افزوده گردد بر بلا، سختی و امتحانش نیز اضافه می شود.
امام رضا (ع)
- لا یستَکمِلُ عَبدٌ حقیقةَ الایمانِ حَتَّى تَکونَ فیهِ خِصالُ ثَلاثٍ: اَلتَّفقُّهُ فِى الدّینِ وَحُسنُ التَّقدیرِ فِى المَعیشَةِ، وَالصَّبرُ عَلَى الرَّزایا [16]
هیچ بنده ای حقیقت ایمان خود را کامل نمی گرداند جز اینکه این سه ویژگی در او وجود داشته باشد: تفقه در دین (دین شناسی)، تدبر نیک و خوب در زندگی و معیشت و صبر و شکیبایی در مصائب و بلاها.
منابع:
[1] تحف العقول، ص 19
[2] تحف العقول، ص 35
[3] تحف العقول، ص 35
[4] اصول کافی، ج 2، ص 302
[5] المستدرک الوسائل، ج 8، ص 429
[6] الاصول الستة عشر (ط-دارالشبستری)، ص 35
[7] شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید)، ج18، ص51
[8] تصنیف غرر الحکم، ص 89، ح 1508
[9] تصنیف غرر الحکم، ص 87، ح 1446
[10] تصنیف غررالحکم، ص 87، ح 1441
[11] نهج البلاغه، حکمت 79
[12] بحار الأنوار : 67 / 293 / 15
[13] اصول کافی، ج 2، ص 16
[14] بحار الأنوار : 72 / 336 / 24
[15] تحف العقول، ص 408
[16] تحف العقول ص 324
سایت موسسه معراج النبی استان خوزستان
- تلاوت ترتیل آیه 173 سوره نساء – شهریار پرهیزگار
فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَيُوَفِّيهِمْ أُجُورَهُمْ وَيَزِيدُهُمْ مِنْ فَضْلِهِ ۖ وَأَمَّا الَّذِينَ اسْتَنْكَفُوا وَاسْتَكْبَرُوا فَيُعَذِّبُهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا وَلَا يَجِدُونَ لَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلِيًّا وَلَا نَصِيرًا
امّا آنها که ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند، پاداششان را بطور کامل خواهد داد؛ و از فضل و بخشش خود، بر آنها خواهد افزود. و آنها را که ابا کردند و تکبّر ورزیدند، مجازات دردناکی خواهد کرد؛ و برای خود، غیر از خدا، سرپرست و یاوری نخواهند یافت.