حدیث با موضوع بخشش و نیکوکاری | حدیث موضوعی

نیکوکاری

احادیث روایت شده از حضرت محمد (ص) درباره بخشش و نیکوکاری

  • اَلصَّدَقَةُ عَلى وَجهِها و َاصطِناعُ المَعروفِ وَ بِرُّ الوالِدَينِ وَ صِلَةُ الرَّحِمِ تُحَوِّلُ الشِّقاءَ سَعادَةً و َتَزيدُ فِى العُمرِ وَ تَقى مَصارِعَ السُّوءِ [1].

صدقه و زکات به جا، نیکو کاری، احسان به والدین بدبختی را به سعادت بدل کرده و عمر را افزایش و از مرگ بد جلوگیری می کند.

  • اِنَّ اَسْرَعَ الْخَيْرِ ثَوابا البِرُّ وَ اِنَّ اَسْرَعَ الشَّرِّ عِقابا البَغْىُ [2].

پاداش و ثواب کار خیر و نیک زودتر از هر کار نیک دیگری می رسد و جزاء و کیفر ستم و تجاوز نمودن سریع تر از هر کار بد دیگری گریبان شخص را خواهد گرفت.

  • جُبِلَتِ القُلوبُ، على حُبِّ مَن أحسَنَ إلَيها و بُغْضِ مَن أساءَ إلَيها [3].

قلب ها بر محبت و دوستی کسی که به او نیکی نموده و بر بغض و نفرت از شخصی که به آنان بدی کرده، سرشته شده است.

نیکوکاری
نیکوکاری
  • أحْسِنْ، إلى مَن أساءَ إلَيكَ [4].

به شخصی که به تو بدی کرده است، نیکی نما.

  • لا يَزيدُ في العُمرِ إلاّ البِرُّ [5].

چیزی جز احسان و نیکوکاری سبب افزایش عمر نمی گردد.

  • ثلاثٌ مِن أبوابِ البِرِّ: سَخاءُ النَّفْسِ، و طِيبُ الكلامِ، و الصَّبرُ علَى الأذى [6].

سه چیز از درب های بِر و نیکی است: ببخشش و سخاوتمندی نَفس، گفتار و سخن خوب و صبر در برابر آزار.

  • أمّا علاَمةُ البارِّ فعَشرَةٌ: يُحِبُّ في اللّهِ، و يُبْغِضُ في اللّهِ، و يُصاحِبُ في اللّهِ، و يُفارِقُ في اللّهِ، و يَغْضَبُ في اللّهِ، و يَرْضى في اللّهِ، و يَعملُ للّهِ، و يَطلُبُ إلَيهِ، و يَخْشَعُ للّه ِخائفا مَخُوفا طاهِرا مُخْلِصا مُسْتَحْيِيا مُراقِبا، و يُحْسِنُ في اللّهِ [7].

نشانه ها و علامت های فرد نیکوکار ده چیز می باشد: برای خداوند دوست می دارد و به خاطر خدا و برای او دشمنی و بغض می ورزد، برای خدا یار گردد، برای خدا و به خاطر او جدا شود، خشم او برای خدا است، خشنودی اش برای خدا می باشد، برای خدا کار می کند، در طلب اوست، در برابر خداوند متعال خاشع است، خائف، هراسان، طاهر، مخلص، با حیا و مراقب خود است (به اعمال و کردار خود توجه دارد) و برای خداوند احسان و خوبی می کند.

احادیث نقل شده از امامان بزرگوار (ع) در رابطه با بخشش و مهربانی

امام علی علیه السلام

  • طُوبَی لِمَنْ أنْفَقَ الفَضْلَ مِنْ مالِهِ وأمْسَكَ الفَضْلَ مِنْ کَلامِهِ [8].

خوش به حال کسی که زیادی مال خود را ببخشد و زیادی گفتار و سخن خود را نگاه دارد.

بخشش
بخشش
  • أحسَنُ الإحسانِ مُواساةُ الإخوانِ [9].

برترین نیکی ها همدردی کردن با برادران است.

  • اَلإنسانُ عَبدُ الإحسانِ [10].

آدمی بنده ی نیکی و احسان است.

  • افضل الشّرف بذل الاحسان [11].

برترین بزرگواری ها بذل و بخشش احسان و نیکی است.

  • البرّ اعجل شي‏ء مثوبة [12].

پاداش و جزای نیکوکاری و احسان از هر چیزی زودتر عاید و نصیب می گردد.

امام حسن مجتبی (ع)

  • فما الشرف؟ قال‏ عليه السلام: اصطناع العشيرة و حمل الجريرة [13].

از امام حسن (ع) سوال شد که شرف و بزرگواری چیست؟ ایشان فرمودند: احسان و نیکی به ایل و طائفه (تبار) و تحمل کردن خسارت و جرم آنان.

امام سجاد (ع)

  • أربَعٌ مِن کُنُوز البِر: کِتمانُ الحاجَة وَ کِتمانُ الصَّدَقَةِ وَ کِتمانُ الوَجَع وَ کِتمانُ المصیبَةِ [14].

چهار چیز از گنج های نیکی است: کتمان حاجت، پنهان داشتن صدقه (زکات)، نهان داشتن درد و پنهان داشتن و کتمان مصیبت.

امام محمد باقر (ع)

  • ما أحْسَنَ الحَسَناتِ، بعدَ السّيّئاتِ ! و ما أقْبحَ السَّيّئاتِ، بعدَ الحَسَناتِ [15].

و چه زیبا است نیکی های پس از بدی ها و چه زشت و قبیح است بدی های پس از نیکی ها.

امام جعفر صادق (ص)

  • لا یَتـِمُّ المَعروفُ اِلا بِثَلاثِ خِصـالٍ: تَعجیلِه وَ تقلیلِ کَثیرِه وَ تَرکِ الامتِنانِ بِه [16].

نیکی جز به سه خصلت کامل نگردد: تعجیل و شتاب در آن، کم شمردن زیاد آن و ترک نمودن منت گذاشتن بر آن.

  • أحسِنْ، يا إسحاقُ ! إلى أوليائي ما اسْتَطَعْتَ، فما أحسَنَ مؤمنٌ إلى مؤمنٍ و لا أعانَهُ، إلاّ خَمَشَ وَجهَ إبْليسَوَ قرَّحَ قَلبَهُ [17].

امام جعفر صادق (ع) به فردی به نام اسحاق بن عمار فرمودند: ای اسحاق! تا جایی که می توانی (استطاعت داری) به دوستداران و اولیاء من نیکی و احسان کن، زیرا هیچ مومنی به مومن دیگر احسان ننمود و او را کمک نکرد جز اینکه با آن کار چهره شیطان (ابلیس) را خراشیده و دل او را جریحه دار نموده است.

امام موسی کاظم (ع)

  • مَنْ صَدَقَ لِسانُهُ زَكي عَمَلُهُ، وَ مَنْ حَسُنَتْ نيَّتُهُ زيدَ في رِزْقِهِ، وَ مَنْ حَسُنَ بِرُّهُ بِإخْوانِهِ وَ أهْلِهِ مُدَّ في عُمْرِهِ [18].

هر کس که راست گوید عملش را پاک گردانیده است و هر کس نیتش نیک شد، رزق و روزی اش بیشتر می گردد و هر کس که به برادران (منظور دوستان است و برادران دینی) و خویشاوندان خود نیکی نماید، عمر او طولانی شود.

رزق و روزی
رزق و روزی

امام رضا (ع)

  • المؤمنُ الّذي إذا أحْسَنَ، اسْتَبْشَرَ و إذا أساءَ، اسْتَغْفَرَ [19].

مومن کسی است که هر زمان نیکی و احسان نماید شاد گردد و چون عمل بدی را مرتکب گردد توبه و استغفار کند.

امام جواد (ع)

  • مَوْتُ الاْنْسانِ بِالذُّنُوبِ أكْثَرُ مِنْ مَوْتِهِ بِالاْجَلِ، وَ حَياتُهُ بِالْبِرِّ أكْثَرُ مِنْ حَياتِهِ بِالْعُمْرِ [20].

مرگ و میر آدمی به سبب گناهان بیشتر است تا به جهت مرگ طبیعی (اجل آدمی فرا رسیده باشد)، همچنین زندگی او به سبب نیکی نمودن به دیگران بیشتر است از عمر بی نتیجه.

منابع:

[1] نهج الفصاحه ص 549 ، ح 1869

[2] ثواب الاعمال و عقاب الاعمال ص 166

[3] تحف العقول : ۳۷

[4]  كنز الفوائد : ۲/۳۱

[5] بحار الأنوار : ۷۷ / ۱۶۶ / ۳

[6] تحف العقول : ۸

[7] تحف العقول : ۲۱

[8] بحار الأنوار، جلد 68، صفحه 283

[9] میزان الحکمه، حدیث 21705

[10] غرر الحکم و درر الکلم، حدیث 263

[11] غرر الحکم

[12] غرر الحکم

[13] تحف‏ العقول، صفحه 227

[14] بحارالانوار (ط-بیروت) ج 75 ، ص 175

[15] الأمالي للصدوق : ۳۲۵/۳۷۸

[16] تحف العقول ص 323

[17] الكافي : ۲/۲۰۷/۹

[18] تحف العقول، صفحه 388

[19] عيون أخبار الرِّضا : ۲/۲۴/۲

[20] كشف الغمّه، جلد 2، صفحه 350

  • تلاوت ترتیل آیه 274 سوره بقره – شیخ مشاری الراشد العفاسی

الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ سِرًّا وَعَلَانِيَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ

آنها که اموال خود را، شب و روز، پنهان و آشکار، انفاق می‌کنند، مزدشان نزد پروردگارشان است؛ نه ترسی بر آنهاست، و نه غمگین می‌شوند.

 

دانلود

موسسه معراج النبی استان خوزستان

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *