در این مطلب از معراج النبی تعدادی از سوالات پرسیده شده در ارتباط با تلاوت و مس قرآن از آیت الله خامنه ای (استفتائات قرآن) را با شما به اشتراک گذاشته ایم.
سوالات و استفتائات قرآن
- حکم خواندن قرآن یا ادعیه در طول عادت ماهیانه چیست؟
خواندن یا شنیدن چهار آیه‌ی قرآن که سجده واجب دارند، در این دوران حرام است. اما خواندن بقیه قرآن اشکالی ندارد. همچنین خواندن ادعیه هم بلامانع است. چهار آیه‌ای که سجده واجب دارند عبارتند از:
- سوره سجده، آیه پانزده
- سوره فصلت، آیه سی‌وهفت
- سوره نجم، آیه شصت‌ودو
- سوره علق، آیه نوزده
چند نکته:
در صورت خواندن یا شنیدن کامل این چهار آیه، سجده واجب است وگرنه خواندن بخشی از آن، سجده واجب ندارد.
در صورتی که فرد مستحاظه شرایط استحاظه متوسطه و کثیره را رعایت کند، خواندن این چهار آیه، بر او حرام نیست.
برای سجده این چهار آیه، طهارت، قبله و پوشش کامل الزامی نیست؛ بنابراین در صورت شنیدن این آیات جنب، حائض و نفساء می‌توانند سجده واجب را ادا کنند.
در جلسه قرائت قرآن و در هنگام خواندن این چهار آیه، نیاز نیست جنب، حائض، نفساء و مستحاظه از جلسه خارج شوند.
بعد از خواندن چهار آیه، تنها سجده واجب است و ذکر واجب نیست. هر ذکری می‌توان گفت اما این ذکر توصیه شده است: «لا اِلهَ إلاَّ اللّهُ حَقّاً حَقّاً لا اِلهَ إلاَّ اللّهُ اِیماناً وَ تَصْدیقاً لا اِلهَ إلاَّ اللّهُ عُبُودِیَّةً وَرِقّاً سَجَدْتُ لَکَ یا رَبِّ تَعَبُّداً وَرِقّاً لا مُسْتَنْکِفاً وَ لا مُسْتَکْبِراً بَلْ اَنَا عَبْدٌ ذَلیلٌ ضَعیفٌ خائِفٌ مُسْتَجیرٌ».
- در جایی که خواندن آیه‌الکرسی صحیح است (نماز و …) تا کدام آیه باید قرائت شود؟ تا “و هو العلی العظیم” یا تا “هم فیها خالدون”؟
در این موارد باید تا “و هو العلی العظیم” خواند مگر آنکه به قرائت دو آیه بعدی یعنی تا “هم فیها خالدون” نیز اشاره شود.
- خواندن ترجمه قرآن چگونه است؟
خواندن ترجمه آیات و تدبر و تفکر در آن، کاری بسیار پسندیده است؛ اما برای بهره‌مندی از آثار و ثواب ویژه کتاب آسمانی، بهتر است متن عربی قرائت شود.
- سفارش شده که بعضی از سوره‌های قرآن در نماز واجب و مستحب خوانده شود. از رو قرآن خواندن این سوره‌ها در نماز چه حکمی دارد؟
اشکالی ندارد.
- من همیشه بعد وضو، شک دارم وضویم باطل شده یا نه. با این شرایط آیا می‌توانم نماز یا قرآن بخوانم یا به زیارت حرم اهل بیت (ع) بروم؟
تا زمانی که اطمینان حاصل نکنید وضو باطل شده، شک هیچ اعتباری ندارد.
- مس ضمایری که به ذات مقدس الهی اشاره دارند مانند ضمیر جمله بسمه تعالی، چگونه است؟
حکم ضمیر مانند لفظ جلاله نیست.
- گاهی کلمه “الله” را به شکل اختصاری “ا…” یا “اله” می‌نویسند. آیا مس بدون وضوی این واژگان اشکالی دارد؟
“ا…” را بدون وضو می‌توان لمس کرد؛ اما “اله” حکمی مانند حکم کلمه “الله” دارد و برای مس، وضو نیاز است.
- نابینایان برای خواندن از خط برجسته بریل استفاده می‌کنند. این خط از نقاط ششگانه تشکیل شده و با لمس انگشت خوانده می‌شود. حال باید برای خواندن قرآن یا اسماء متبرکه لازم است که وضو گرفته شود؟
از آنجا که نقاط برجسته علامت حروف الفبا هستند، حکم حروف اصلی را ندارند و دست زدن به آنها به عنوان متن قرآن و اسماء الهی نیاز به طهارت و وضو ندارد.
- مس اسم‌هایی مانند حبیب‌الله و روح‌الله بدون وضو چه حکمی دارد؟
جایز نیست.
- آیا واجب است که تنها برای مس متن قرآن کریم وضو گرفت یا این موضوع شامل تابلوها و دیوارنوشته‌ها نیز می‌شود؟
در هرجایی که اسما متبرکه یا آیات قرآن نوشته شود، برای مس واجب است که انسان وضو بگیرد.
- نظرتان درباره غذا خوردن در ظرفی با نوشته آیات قرآنی چیست؟
اشکال ندارد. بدون وضو، آیات لمس نشود.
- در شرایطی که آب وجود ندارد یا آب برای بدن مضر است، جز حالت جنابت، آیا می‌توان تیمم نمود و به مسجد و نماز جماعت رفت یا قرآن خواند؟
تا هنگامی که تیمم باطل نشده یا شرایط غسل فراهم نشود، در صورت وجود طهارت می‌تواند اعمال را انجام دهد.
- در کشورهای غیر اسلامی قلم مو را معمولا با موی خنزیر می‌سازند. استفاده از قلم موی وارداتی برای امور تبلیغی و فرهنگی چه حکمی دارد و آیا می‌توان آیات قرآن و اسماء متبرکه الهی را با این قلم موها نوشت؟
موی خنزیر نجس است و جایز نیست از آن برای اموری که نیاز به طهارت دارد استفاده شود. اما استفاده از قلم‌مویی که مشخص نیست موی خنزیر دارد یا نه، حتی برای اموری که نیازمند طهارت است مشکل ندارد.
- بعضی مساجد در هنگام نماز، صدای قرآن و اذان را بلند گذاشته تا از بلندگوهای مسجد پخش شود، حکم این کار چیست؟
در صورتی که باعث آزار و اذیت همسایگان نشود، مشکلی ندارد.
- حضرت امام خمینی (ره) در تفسیر سوره مبارکه حمد، لفظ “ملک” را بر “مالک” ارجح دانسته‌اند. آیا صحیح است که در نمازهای واجب و غیر واجب این واژه به دو صورت تلفظ شود؟
برای احتیاط موردی ندارد.
- شنیدن آیات سجده از رادیو و ضبط باعث سجده می‌شود؟
در صورتی که صوت ضبط شده باشد سجده واجب نیست. اما اگر به صورت زنده و پخش مستقیم شنیده شود برای احتیاط سجده واجب است.