آیا عبارت اشهد ان علیا ولی الله جزو اذان است؟

اذان

یکی از سوالاتی که همواره مطرح است این است که شهادت به ولایت امام علی (ع) در اذان و اقامه واجب است یا نه (آیا جزئی از نماز است)؟ در پاسخ اجمالی به این سوالات باید گفت که عبارت « اشهد ان علیا ولی الله » جزء و بخشی از اذان نمی باشد و هر کس که آن را جزئی از اذان بداند، کار حرامی را مرتکب شده است. در واقع شهادت به ولایت امیر المومنین در اذان امری مستحب است و فرد نباید آن را از اذان بداند همانگونه که در هنگام سجود و یا رکوع آدمی می تواند ذکرهای مستحبی دیگری را بگوید.

تمام فقه های تشیع بر این اصل اتفاق نظر دارند و معتقد هستند این عمل بدعت نیست زیرا این عبارت را بخشی از اذان نمی دانند پس هیچ گاه نمی توان آن را بدعت و وارد نمودن چیزی به دین یا همان بدعت دانست.

پاسخی مفصل به شبهه وارد شده در اذان

در حقیقت شیعیان و دوست داران اهل بیت علیهم السلام همواره مورد هجوم فرقه های منحرفی همچون وهابیت بوده اند که با به وجود آوردن شبهاتی درباره شهادت ثلاثه (که همان شهادت به ولایت امام علی (ع) پس از شهادت به یگانگی خداوند و نبوت پیامبر (ص) است)، نذر، زیارت قبور ائمه (ع) و … در تلاش هستند تا افکار و اذهان مسلمان دیگر مذاهب اسلامی را نسبت به مذهب تشیع و شیعیان خدشه دار نمایند.

اشهد ان علی ولی الله
اشهد ان علی ولی الله

آنان عموما با برداشت نادرست از متن های کتب روایی، مطالب و موضوعاتی را بیان می کنند که با واقعیت و اصل موضوع فرسنگ ها فاصله دارد و آن را در بوق و کرنا کرده تا بگویند مذهب تشیع، فرقه ای نادرست است و بدعت هایی را به دین وارد کرده اند، در حالی که چنین نیست و برداشت هایی که فرقه ضاله وهابیت دارد از دَم اشتباه و غلط است.

وهابیون در مسئله اذان، برخی از عبارات و سخنان شیخ صدوق را دست آویز و مصداق مطالب نادرست و انحرافی خود قرار داده و بیان می کنند که نظر این عالم و شیعیان این گونه است. شیخ صدوق گفته است که: … فرقه ملعون و گمراه مفوضه از خود اخبار و روایاتی را ساخته و بیان کرده اند و در متن صحیح اذان عبارت «محمد و آل محمد خیر البریه» یا برخی از آن ها جمله «اشهد ان علیا امبر المومنین حقا» را پس از شهادت به نبوت رسول خدا «اشهد ان محمد رسول الله» را اضافه کرده اند و در برخی دیگر از روایات بعد از شهادت به رسالت پیامبر (ص)، «اشهد ان علیا ولی الله» آمده است. شیخ صدوق در ادامه می گوید که در ولی الله بودن امیر المومنین شک و تردیدی نیست و کاملا به حق است و محمد و آل محمد خیر البریه هستند اما این عبارات در اصل اذان وجود ندارند [1]. و این در حالی است که باور گروه مفوضه این است که «خداوند متعال امر عالم را به صورت تکوینی و تشریعی به پیامبر (ص) یا یکی از امامان معصوم تفویض کرده …»[2]، و از سویی دیگر علما و بزرگان تشیع گروه مفوضه را کافر دانسته اند.

از نظر شیعه اذان همانند دیگر احکام شرعی به پیامبر (ص) وحی گردیده و ایشان به امر خدا عمل نموده و آن را بدون هیچ چیز اضافه و یا کمی به مسلمانان ابلاغ نموده است و این اتهام و دروغی است که فرقه های منحرف به شیعیان نسبت داده اند تا بتوانند مذهب بر حق تشیع را غلط جلوه دهند.

در حدیثی از امام صادق علیه السلام آمده است که وحی بر پیامبرتان نازل می گردد و شما می پندارید که آن حضرت اذان را از دیگران گرفته است [3].

برخی از گفته های بزرگان مذهب تشیع درباره جزئیات اذان

آیت الله حکیم در مستمسک العروه بیان کرده است: درباره شهادت به ولی الله بودن امام علی علیه السلام، شیخ طوسی به صورت مبسوط گفته است: روایت های غیر قابل اعتمادی شهادت به ولایت امیر المومنین را بخشی از اذان به حساب آورده اند ولی نمی شود به آن عمل نمود و اگر که شخصی این جمله و عبارت را بگوید معصیت نکرده است ولی باید دانست که این عبارت نه فضیلت و نه کمال اذان و اقامه است و علامه در کتاب منتهی بیان می کند: اخبار شاذ و نادری که عبارت «اشهد ان علیا امیر المومنین» را جزء اذان و اقامه به حساب آورده است غیر قابل اعتمادند. پس از این آیت الله حکیم می گوید: اگر که فردی این جمله را به نیت مستحب مطلق بگوید مانع و اشکالی ندارد زیرا در حدیثی آمده که هر گاه کسی لا الله الا الله و محمدرسول الله گفت، باید علی امیر المومنین هم بگوید، سپس عرض می کند: در عصر حاضر، جمله «اشهد ان علی ولی الله» از شعارهای شیعیان است و اگر که شخصی به این دلیل آن را بگوید مانعی ندارد و حتی ممکن است گاهی گفتن آن واجب گردد [4].

اذان
اذان

در مستند العروه نیز بیان شده است که برای گفتن عبارت شهادت به ولایت امیر المومنین نیازی به ورد نص نیست، به این دلیل که ولایت از متممات رسالت و پیامبری است، از مقومات ایمان و کمال دین است و به ویژه در این دوران هیچ نیازی به امر دیگری نیست زیرا این عبارت روشن ترین شعار تشیع و آشکارترین رمز آن است. بر این اساس بیان این عبارت چه در اذان و چه در غیر از آن هیچ گونه اشکالی ندارد البته این جمله جزو اذان نیست و اگر که فردی به این نیت که جزو اذان است آن را ذکر کند کار حرامی را مرتکب شده است. [5]

منبع:

[1] فقیه ، ج 1، ص 188

[2] الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، شهید ثانی، منشورات جامعه النجف الدینیه، قم، ایران، ج1 ص573

[3] وسائل الشیعه ، ج 4، ص 612، ح 3

[4] مستمسک العروه ، ج 5، چاپ بیروت ، ص 544

[5] مستند العروه ، ج 2، ص 287

سایت موسسه معراج النبی استان خوزستان

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *