تفسیر سوره مرسلات – بخش هفتم

تفسیر سوره مرسلات

قرآن انذار و بشارت است. قران تهدید در آمیخته با تشویق است و در قرآن این کتاب آسمانی سرنوشت اهل ایمان در مقابل اهل معصیت و گناه ذکر می شود تا با قرینه مسائل بهتر فهمیده شوند. بر همین اساس در آیه های مورد بحث در مقابل اهل جرم که در آیه های قبلی (مطلب “تفسیر سوره مرسلات – بخش ششم“) به اوضاعشان در قیامت پرداخته شد به پرهیزکاران و وضع آنان در روز جزا اشاره می کند …

و اما تفسیر آیات 41 تا 45 مرسلات

در آیه ۴۱ سوره مرسلات خداوند متعال می‌فرماید: همانا پرهیزگاران در سایه های (بهشتی) و در میان چشمه ها قرار دارند.

این در حالی است که از آیات قبل تر فهمیده شد که اهل جرم در سایه شرر بار و سوزنده دودهای خفه کننده قرار دارند.

واژه “ظلال” جمع “ظل” است که به معنای سایه می باشد. این سایه می تواند سایه ای همچون سایه درختان در روز باشد یا سایه ای که در شب حاصل می شود.

این در حالی می باشد که کلمه “فیء” به سایه ای اطلاق می گردد که تنها در برابر یک مبدا نورانی ایجاد می شود مثل سایه درخت در برابر خورشید.

حق تعالی در ادامه می فرماید: و آنان در میان انواع میوه ها از آنچه که به آن متمایل هستند خواهند بود.

واضح و مبرهن است که میوه، سایه و چشمه به بخشی از موهبت های عظیم الهی به اهل تقوا اشاره دارند. بخشی که به لسان اهل دنیا قابل لمس و درک است. ولی آنچه که در گفتار جای ندارد و به خاطر اهل دنیا نمی رسد از این ها بسیار بالاتر هستند.

چیزی که جالب است این می باشد که در این مهمانسرای الهی به بهترین صورت مورد پذیرایی قرار می گیرند. همانگونه که در آیه بعدی حق تعالی می فرماید: بخورید و بنوشید گوارا، این ها در مقابل اعمالی هستند که انجام داده اید.

این آیه چه از سوی خداوند مستقیم خطاب به پرهیزگاران باشد یا توسط فرشته ها همراه با لطف و محبت آشکار است که برای روح و جان اهل تقوا غذایی خواهد بود.

عبارت “بما کنتم تعملون” به این امر اشاره دارد که این موهبت ها را بدون حساب و کتاب به کسی نمی دهند و با ادعا یا خیال به دست نخواهند آمد و تنها وسیله کسب آن ها عمل صالح است.

واژه «هنیء» بر وزن ملیح بر اساس گفته راغب در مفردات، هر چیزی است که مشقت به همراه ندارد و ناراحتی ایجاد نمی کند. از این رو به غذا و آب گوارا هنیء می گویند و گاهی نیز به زندگی گوارا نیز گفته می شود. و البته این اشاره دارد به اینکه میوه ها، غذاها و نوشابه های بهشتی همچون آب و غذای دنیوی نیست که گاه آثار و عوارض نامطلوب به همراه دارند.

سوره مرسلات
سوره مرسلات

در بین تفسیر کنندگان بحث است که امر به خوردن و آشامیدن آیا به این دلیل است که مباح بودن استفاده از این نعمت ها گفته شود یا واقعا امر و دستور است؟

البته باید توجه داشت چنین دستوراتی که در زمان پذیرایی گفته می شود نوعی طلب گوینده است که برای احترام به مهمان گفته خواهند شد و در واقع میزبان دوست دارد غذا و آشامیدنی او را بیشتر بخورند تا اکرام بیشتری از او شده باشد.

در آیه 44 سوره خداوند به این موضوع اشاره می کند که نعماتی که گفته ایم بی حساب نیستند، در واقع الله تعالی می فرماید: همانا ما این چنین نیکوکاران را پاداش می دهیم.

جالب اینجاست که در دو آیه قبلی خداوند به تقوا و عمل تکیه کرده است و حال در آیه 44 به احسان و نیکوکاری اشاره می کند. تقوا هر نوع پرهیز از گناه، فساد شرک و کُفر است و احسان انجام هر نوع کار نیک و عمل نیز به اعمال صالح اشاره دارد تا آشکار گردد برنامه نعمات و مواهب الهی تنها به این گروه تعلق دارد نه آنان که به دروغ مدعی ایمان هستند و به انواع فساد آلوده می باشند.

و در پایان این بخش نیز خداوند متعال می فرماید: وای در آن روز بر آن ها که انکار و تکذیب می کنند. در واقع وای بر آن ها که از این نعمات محروم می گردند و حسرتی که به سبب این محرومیت به دلشان می نشیند کمتر از آتش جهنم نیست.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *