سوره مرسلات هفتاد و هفتمین سوره قرآن کریم مطابق با ترتیب کنونی است. این سوره مکی بوده و متشکل از 50 آیه کوتاه می باشد. همچنین نام آن برگرفته از آیه نخست آن است. خداوند در این سوره بر وقوع قیامت تاکید کرده و آنان که منکرش هستند را تهدید و انزار می کند. علاوه بر این حق تعالی در آیاتی از این سوره به اعمال و ویژگی های مجرمان و پرهیزکاران اشاره کرده و از فرجام آن ها سخن می گوید. در مطلب قبلی با عنوان «تفسیر سوره مرسلات – بخش اول» تفسیری از آیات اول تا ششم سوره بر اساس تفسیر نمونه نگارش شد، حال به تفسیر آیات بعدی می پردازیم.
تفسیر سوره مرسلات آیه های 7 تا 10
در آیه های ابتدایی سوره که تفسیر آن ها در مطلب قبلی گذشت خداوند سوگندهایی می خورد. حال باید دید این سوگندها به چه دلیلی گفته شده اند، آن هم ابتدای سوره؟! خداوند پرده از این راز برداشته و در آیه هفتم می فرماید: آنچه که به شما وعده داده می شود، رخ می دهد (انما توعدون لواقع).
به این معنا که هر آنچه خدا گفته از بعث و نشور گرفته تا عقاب و ثواب تماما حق است و هیچ گونه شکی در آن نیست.
البته برخی مفسران این آیه را تنها به قیامت مرتبط نداسته و آن را به هر آنچه خداوند در دنیا و آخرت وعده داده، تعمیم داده اند. اما آیه های بعدی نشان دهنده این موضوع هستند که مقصود تنها قیامت است.
در واقع اگر چه استدلالی در این آیه بر امر معاد نشده است و فقط به ادعا اکتفا شده است اما لطف مطلب آن جا است که در بخش های قبلی مواردی بیان گردیده اند که از دلایل معاد هستند همچون زنده شدن زمین های مرده و بی کِشت با باریدن باران یا بعثت پیامبران و ارسال تکالیف الهی توسط آن ها که نبود معاد آن ها را نامفهوم و عبث می سازد.
همانند این موضوع در آیه 23 ذاریات بیان شده آن جا که حق تعالی می فرماید: قسم به پروردگار آسمان که روزی شما حق است. در این آیه قسم خوردن به «رب» که ربوبیت الهی و تدبیرش در عالم هستی است ایجاب می کند که بنده ها را بدون رزق و روزی نگذارد.
در ادامه خداوند سخن از نشانه های روز معاد می کند و در سه آیه هشتم تا دهم مرسلات می فرماید: در آن هنگام ستارگان از صفحه آسمان محو می گردند (فَإِذَا النُّجُومُ طُمِسَتْ)؛ و آن زمان آسمان از هم شکافته شود (وَإِذَا السَّمَاءُ فُرِجَتْ)؛ و آن هنگام که کوه ها از جای کنده شوند (وَإِذَا الْجِبَالُ نُسِفَتْ).
واژه « طُمِسَتْ» در آیه هشتم از ماده طمس بر وزن شمس است و در معنای محو نمودن و از بین بردن آثار چیزی می باشد. در این آیه نیز این احتمال وجود دارد که به محو نور ستاره ها اشاره می کند یا به متلاشی شدن آن ها. البته که تفسیر اول بهتر است همانطور که در آیه دوم سوره تکویر خداوند می فرماید: در آن وقت که ستاره ها تاریک شوند.
واژه « نُسِفَتْ» در آیه دهم از ماده نسف بر وزن حذف است و در واقع به معنای ریختن دانه های غذایی در یک غربال و تکان دادن آن است با این هدف که پوست از دانه جدا شود. در این آیه به معنی خرد شدن کوه ها و بر باد رفتن آن ها است.
در حقیقت از آیه های متعددی می توان به این موضوع دست پیدا کرد که آخر جهان با وقایعی همراه است. وقایعی هولناک و بسیار کوبنده و غیر قابل وصف به گونه ای که نظام فعلی تماما متلاشی می شود و در هم می شکند و نظمی نوین بر عالم حاکم می گردد.
برخی از مفسران قرآن کریم بیان کردند که عظمت این رخدادها به اندازه ای است که بزرگ ترین زلزله هایی که انسان ها به چشم دیده اند در برابر آن ها به سان ترقه در برابر بمب اتم است.
- تلاوت ترتیل سوره مبارکه «مرسلات» با صدای استاد «کریم منصوری»