آیات آمده در قرآن و همچنین سخنان امامان و پیامبران، موجب به وجود آمدن ایمان و اعتقاد در شیعیان اسلام به مسائل مختلفی شده است. از این اعتقادات می‌توان به اعتقاد به جهنم، بهشت، آخرالزمان و رجعت اشاره کرد.
در این مقاله ما تصمیم بر این داریم که شما کاربران عزیز را با موضوع اعتقادی رجعت آشنا کرده و در ضمن آن این مسئله که رجعت کنندگان چه اندازه عمر می‌کنند را مورد بحث قرار دهیم. از شما دعوت می‌کنیم تا پایان مطالب ما را همراهی بفرمایید.
تعریف رجعت
در ابتدا قبل از پرداختن به بحث طول عمر رجعت کنندگان، تصمیم داریم که شما را با مفهوم و فلسفه رجعت آشنا کنیم. رجعت به معنی بازگشتن به دنیا پس از مرگ و پیش از آخرت است که شیعیان به آن باور دارند.
به نقل از روایات معتبر کمی بعد از ظهور امام زمان و پیش از به شهادت رسیدن ایشان، رجعت اتفاق خواهد افتاد. البته این بازگشت جنبه همگانی نداشته فقط مختص به مشرکان محض و مؤمنان خالص است.
فلسفه رجعت
حال با تعاریف ارائه شده در فوق شاید سؤال شما این باشد که چرا این دو گروه دوباره به دنیا بازگردانده می‌شوند؟ در این باره چنین به نظر می‌رسد که این دو گروه به زندگی دنیوی به منظور تکمیل یک چرخه ناکامل بازمی‌گردند؛ صالحان به منظور تکامل معنوی و کافران به منظور چشیدن کیفر دنیوی.
در این باره امام جعفر صادق (ع) می‌فرماید: «رجعت مسئله‌ی عمومی نیست و جنبه خصوصی دارد، تنها گروهی بازمی‌گردند که دچار ایمان یا شرک خالص هستند.»
طول عمر رجعت کنندگان
حال که با مفهوم رجعت و فلسفه آن آشنا شدید، در این بخش می‌خواهیم به مسئله طول عمر رجعت کنندگان بر اساس آیات و روایت‌های موجود بپردازیم. همچنین بهتر است بدانید که بر اساس اعتقادات موجود میان شیعیان، اولین رجعت کننده پس از ظهور امام زمان (عج)، حسین بن علی است و پس از ایشان، پیامبر (ع) و حضرت علی نیز رجعت خواهند کرد. حال می‌رسیم به بررسی طول عمر این بزرگواران پس از رجعت:
طول عمر پیامبر (ص) و امیر مؤمنان (ع)
بر اساس یک روایت نقل شده از امام صادق (ع) که راوی آن اسد بن اسماعیل است، چنین ذکر شده است که روزی از امام (ع) درباره طول عمر رجعت کنندگان که خداوند آن را در قران 50 هزار سال معین کرده است سؤال شد و ایشان در پاسخ به این سؤال فرمودند: «منظور از این آیه طول عمر پیامبر پس از رجعت است و ایشان پس از بازگشت به دنیا پس از ظهور، حدود 50 هزار سال عمر خواهد کرد اما این مقدار برای امیر المومنین 44 هزار سال است و ایشان در رجعت 44 هزار سال حکومت خواهند کرد.»
حال با توجه به اهمیتی که این موضوع در اعتقادات ما شیعیان دارد، این روایت‌ها بیشتر مورد تحلیل قرار گرفته‌اند؛ بنابه به تحقیقات انجام گرفته و به چند دلیل که در ادامه آن‌ها را بازگو می‌کنیم، نمی‌شود به این روایت استناد کرد؛ چون:
- اولاً ظهور و پس از آن عصر رجعت، یک مقدمه برای روز رستاخیز یعنی قیامت هستند و ارقام گفته شده در روایت فوق ینی طول عمر چندین هزار ساله با این مسئله مقدمه بودن منافات دارد.
- این روایت مرفوع بوده و قابل استناد نیست.
- فرد راوی اسد بن اسماعیل است که این روایت را بدون واسطه از امام صادق (ع) نقل می‌کند؛ اما این شخص را کسی توثیق نکرده و مجهول است. به‌گونه‌ای که درباره آن، سید علی بروجردی نوشته است: «به ذم یا مدح این شخص یعنی اسد بن اسماعیل دست نیافته‌ام و او برایم ناشناخته بوده و سخنانش نیز مورد قبولم نیست!»
البته برخی از علما نیز این روایت را ذکر نموده‌اند و برای توجیه کردن این ارقام زیاد درباره طول عمر پیامبر و امیر المومنین پس از رجعت، این‌گونه نوشته‌اند که: «یحتمل الحمل علی المبالغه و غیر ها»؛ یعنی ممکن است این ارقام نوعی مبالغه و حمل بر امثال باشد.
در پی این توجیه نیز باید بگوییم، از منظر ما که امامان را راست‌گوترین انسان‌ها میدانیم، این توجیه قابل قبول نیست؛ زیرا از مقام و شأن ائمه و معصومین (ع) به دور است که در چنین موضوع مهمی مبالغه نمایند. در نتیجه بهترین روش برای برخورد کردن و بررسی این نوع روایات، بررسی سندی آن‌ها است.
طول عمر امام حسین (ع)
درباره طول عمر امام حسین (ع) پس از رجعت نیز روایات متعددی وجود دارد که دو مورد از آن‌ها را بررسی کرده‌ایم. این روایت‌ها به شرح زیرند:
- در روایت اول که برگرفته از سخنان امام باقر (ع) این‌گونه نقل شده است که اولین رجعت کننده امام حسین (ع) است که حکومت او به‌اندازه‌ای طولانی می‌شود که به دلیل پیری زیاد، ابروهایش تا روی چشمانش می‌آید.
- در یک روایت دیگر که نقل شده از امام صادق (ع) است، چنین آمده است:
«حسین بن علی (ع) اولین کسی است که رجعت می‌کند. این حضرت در روی زمین ۴۰ سال باقی می‌ماند»
گفتنی است که روایت اول از داوود بن رشید نقل شده است که او نیز فردی مجهول است؛ بنابراین باز هم این روایت را می‌توان ضعیف شمرد و به آن اعتماد نکرد. روایت دوم نیز دقیقاً مانند روایت اول، از فردی مجهول به نام عن رجل آمده است.
نتیجه‌گیری
درنهایت باید بگوییم که این سؤال اغلب ما شیعیان است که می‌خواهیم بدانیم امامان معصوم (ع) پس از رجعت، چقدر عمر خواهند کرد و در این دوره چه حوادثی رخ خواهد داد. این‌گونه سؤال‌ها باعث مشغول شدن فکر و اندیشه هر انسان مشتاق می‌شود؛ اما همان‌گونه که از مطالعه مطالب بالا متوجه شدید، سخن گفتن درباره این قبیل موضوع‌ها بسیار دشوار است و نمی‌توان در این مورد به‌طور طبیعی اطلاع دقیقی را به دست آورد.
روایات امامان معصوم (ع) در این حیطه تنها مآخذ و منابع ما است که بررسی شد. در نتیجه آنچه می‌توان گفت این است که طول عمر همه آدمیان مخصوصاً امامان معصوم (ع) ازجمله علوم اختصاصی خداوند متعال به شمار می‌رود که کسی از آن باخبر نیست. به‌جز موارد خاصی که اگر خداوند بزرگ صلاح بداند، انبیا و اولیای خود را آگاه می‌کند.