در هشت بخش قبلی فرازهای اول تا چهاردهم دعای 13 صحیفه، این دعای ماثور از حضرت زین العابدین علیه السلام که در طلب حاجت از خالق هستی شرح داده شدند. حال و در این نوشتار قصد داریم بر اساس شرح نگاشته شده توسط حسن ممدوحی کرمانشاهی به شرح فراز پانزدهم بپردازیم. همراه ما باشید.
فراز پانزدهم دعای 13 صحیفه
اللَّهُمَّ وَ لِي إِلَيْكَ حَاجَةٌ قَدْ قَصَّرَ عَنْهَا جُهْدِي ، وَ تَقَطَّعَتْ دُونَهَا حِيَلِي ، وَ سَوَّلَتْ لِي نَفْسِي رَفْعَهَا إِلَى مَنْ يَرْفَعُ حَوَائِجَهُ إِلَيْكَ ، وَ لَا يَسْتَغْنِي فِي طَلِبَاتِهِ عَنْكَ ، وَ هِيَ زَلَّةٌ مِنْ زَلَلِ الْخَاطِئِينَ ، وَ عَثْرَةٌ مِنْ عَثَرَاتِ الْمُذْنِبِينَ .
خداوندا نیازی را به درگاه تو آورده‌ام که از قدرت و توانایی من خارج است و هیچ یک از چاره جویی‌هایم آنها را حل نمی‌کند اما نفس وسوسه‌گر من را به سمتی سوق می‌دهد که آن حاجات را به کسانی عرضه نمایم که آنان خود به تو محتاج هستند و نیازشان را بر طرف می‌سازی و آنها هیچ گاه خویش را از تو بی نیاز نمی‌بینند اما این درخواست نیاز از غیر تو لغزشی است که از خطاکاران و گناهکاران سر می‌زند.
شرح فراز پانزدهم
بر اساس آن‌چه در این فراز ذکر شد می‌توان گفت که حُسن ظن به پروردگار و یا عدم آن معیاری برای سنجیدن صواب و لغزش است. امام در فرازهای پیشین بیان فرمود که کسی بی نیاز از خداوند نیوده و نیست و هیچ کس جز خداوند نمی‌تواند حاجات را مستجاب کرده و نیازها را رفع کند. همچنین اشاره شد که فقر ذاتی از بین رفتنی نیست و تمامی مخلوقات از جمله انسان فقیر الی الله هستند.در ادامه آن فرازها امام در این فراز به یکی از خصائل آدمی اشاره می‌کند و آن چیزی نیست جز حُسن ظن او به خداوند.
حضرت سجاد (ع) میفرماید: آن هنگام که انسان به نیازهای خود نگاه می‌کند و در پی آنها بر آمده و به چاره جویی برای آنها می‌پردازد. او زمانی می‌تواند بر آنها غالب گردد و گاهی امکان پیروزی بر آنها را در خود پیدا نمی‌کند. پس در این حالت او که منفعت طلب و شتاب زده است تلاش می‌کند که از غیر خدا کمک بگیرد و منشاء اصلی را به فراموشی می‌سپارد و به دنبال آرزوهای وهم آور خود می‌رود. آرزوهایی که چشم ظاهر بین او آنها را مشاهده می‌کند و حرص او در این حال برای دستیابی به زندگی ایده‌آل وهم انگیز خود به هر نوع تملقی متمایل می‌شود و موجودی را مستقل و دارای توان قدرت و تصمیم می‌داند که او خود در برابر آفریده‌اش عبد محض است و همه چیزش در دست قدرت نامتناهی و از بین نرفتنی پروردگارش می‌باشد. اما این منطق نادرست در شیوه عبودیت گرفتار لغزش و خطا شده است و چاره‌ای اندیشیده است که نه تنها چاره نیست بلکه بر مشکلات نیز اضافه می‌کند و شاید گناهانی به نامه عملش بیافزاید و در نهایت شخ به گروه خطاکاران اضافه می‌شود. آن کس که از مسیر مستقیم به انحراف کشیده شود در حفظ و حراست از او تضمینی نخواهد بود. در حقیقت تنها مسیر مستقیم دارای تضمین است و مقصدی روشن دارد و البته مسیری مطمئن.
به همین سبب حضرت در این فراز از دعای 13 صحیفه رویگردان شدن از درگاه باری تعالی و پناه گرفتن در نزد مخلوق را انحراف گفته و آن را از فریب نفس و شیطان دانسته است. همچنین به خداوند پناه می‌برد از این‌که کسی چنین عملی را مرتکب شود. نفس و شیطان همراه همدیگر هستند. آنها با آدمی کینه‌ای دیرینه دارند و همواره به دنبال فرصتی هستند تا قلب او را آماج تیرهای کشنده خود نمایند. آنها با این عمل می‌خواهند تا او خداوند را فراموش نماید و زمینه توکل به او و واگذار نمودن امور به او از بین برود.
نداشتن حُسن ظن به خدای متعال یک معیار مهم است که آدمی به کمک آن می‌تواند خود را مورد سنجش قرار دهد. آن چنان که داشتن حُسن ظن به پروردگار زاییده ایمان به خدا است. از این جهت چه خوب خواهد بود که هر انسانی خویش را وارسی نموده و مقدار حُسن ظنی که به خداوند دارد را مورد سنجش قرار دهد. این سنجش آدمی را در باز شناختن خود به خوبی کمک می‌کند. به این صورت که اگر حُسن ظن خویش به دیگران را بیش از حُسن ظن خود به خداوند دید، بداند که ایمان او ناقص است و علل انحراف را جویا شود و در درمان خود از مشاوران مومن و روحانی و معتقد کمک گیرد و اگر که او را از کارهایی منع نمودند، اگر چه او را این منع ناخوش آید اما بدان عمل کند چرا که بر اساس گفته امام علی (ع) هر که تو را از چیزی پرهیز دهد همانند کسی است که به تو بشارت می‌دهد.
حال اگر که حُسن ظن آدمی به خدا بیش از مخلوقات بود بر این عطیه الهی سپاس خدای را به جا آورد چرا که اعتماد کامل به الله از خصائل انبیاء است و توجه به خداوند به تدریج حجاب را ا چشم و قلبش بر می‌دارد و صاحب بصیرت می‌شود.