مستدرک الوسائل از کتب حدیثی شیعه است. این کتاب توسط میرزا حسین نوری که در قرون سیزدهم و چهاردهم قمری می‌زیست تالیف شده است. این کتاب در جهت تکمیل کتاب وسائل الشیعه شیخ حر عاملی نوشته شده است و در بردارندۀ بالغ بر بیست هزار روایت و حدیث است. این روایات، به روایات و احادیث فقهی شهرت دارند و در جهت اجتهاد و استنباط احکام شرعی از آنها به کار گرفته می‌شوند. در این مطلب از مطالب حدیثی سایت معراج النبی قصد داریم به نگارشی احادیثی که در ارتباط با حیض (عادت ماهانه بانوان) در این کتاب آمده‌اند بپردازیم.
احادیث فقهی حیض (عادت ماهانه)
- فإذا دخلت المستحاضة في حد حيضها الثانية ، تركت الصلاة حتى تخرج الأيام التي تقعد في حيضها ، فإذا ذهب عنها الدم اغتسلت وصلت[1].
پس اگر که زن مستحاضه در حد حیض دوم خود وارد شود، نماز را ترک خواهد کرد تا زمانی که از ایام حیض خارج شود. پس زمانی که دیگر خون ندید، غسل نموده و نماز به جای آورد.
- وإذا رأت الطهر بعد انشقاق الفجر ، فعليها قضاء صلاة الغداة ، ان هي اخّرت الغسل[2]
اگر که (زنی که حیض است) پاکی را پس از طلوع فجر مشاهده کرد، پس بر او خواهد بود قضا کردن نماز صبح، همانا او (زن) غسل را به تاخیر انداخته است.
- و ان افتضها زوجها ولم يرق دمها، ولا تدري دم الحيض هو أم دم العذرة ، فعليها ان تدخل قطنة فان خرجت القطنة مطوّقة بالدم فهو من العذرة وان خرجت منغمسة فهو من الحيض[3].
و اگر که مرد با زن نزدیکی کند و زن نداند خون حیض است یا بکارت. بر او خواهد بود که (خود را وارسی نماید) پنبه‌ای را وارد کند، اگر که اطراف پنبه آلوده به خون باشد، آن خون، خون بکارت است و اگر که تمامی پنبه را در بر بگیرد (غوطه ور در خون باشد)، خون حیض خواهد بود.
- ان دم الحيض ليس به خفاء وهو دم حار محتدم له حرقة، ودم الاستحاضة فاسد بارد[4]
همانا خون حیض پنهان نیست. خون حیض خونی است گرم و جوشان که همراه با سوزش است و اما خون استحاضه فاسد و سرد است.
- وتفسير المستحاضة ان دمها يكون رقيقا تعلوه صفرة ، ودم الحيض الى السواد وله غلظة. وقال ايضا : ودم الحيض حارّ يخرج بحرارة شديدة ، ودم المستحاضة بارد يسيل وهي لا تعلم[5].
و اما مستحاضه کسی است که خون او (خون خارج شده) رقیق و متمایل به زرد است و خون حیض به رنگ سیاه مایل بوده و غلظتی را دارا است. همچنین حضرت رضا (ع) فرمودند: خون حیض گرم است و با حرارت خارج می‌شود و خون مستحاضه سرد است و بیرون می‌آید به گونه‌ای که او حس نمی‌کند.
- لا يكون الحيض اكثر من عشرة ايام[6]
امام علی (ع) فرمود: حیض بیش از ده روز نیست.
- اعلم ان أقل أيام الحيض ثلاثة ايام ، وأكثرها عشرة ايام[7]
بدان که کم‌ترین ایام حیض یا همان عادت ماهانه زنان سه روز و بیش‌ترین آنها ده روز است.
- فإن رأت الدم يوما أو يومين ، فليس ذلك من الحيض[8]
پس اگر که (زن) یک یا دو روز خون ببیند، آن خون خون حیض نیست.
- وان رأت الدم أكثر من عشرة أيام ، فلتقعد عن الصلاة عشرة ، ثم تغتسل يوم الحادي عشر[9]
(اگر زن) خون را پس از ده روز مشاهده کرد، پس ده روز را نماز نخواند و روز یازدهم را غسل کند.
- فإذا دخلت المستحاضة في حدّ حيضها الثانية ، تركت الصلاة[10]
پس اگر که (زن) مستحاضه، به حد عادت ماهیانه دوم خود وارد شد، نماز خود را ترک کرد.
- و اذا أرادت الحائض بعد الغسل من الحيض فعليها أن تستبرئ ، و الاستبراء أن تدخل قطنة ، فان كان هناك دم خرج ولو مثل رأس الذباب، ( فان خرج ) لم تغتسل ، و ان لم يخرج اغتسلت[11]
و اگر که زن حائض خواست پس از غسل حیض استبراء کند. استبراء چنین است که پنبه‌ای را وارد کند، پس اگر که خونی دید، حتی اگر به اندازه سر مگس باشد، (پس اگر بیرون آمد)، غسل ننماید و اگر که خارج نشد، غسل کند.
- الغسل من الحيض كالغسل من الجنابة، وإذا حاضت المرأة وهي جنباكتفت بغسل واحد[12]
امام علی (ع) می‌فرماید: غسل از حیض همانند غسل از جنابت است. اگر که زن جُنب شده، عادت ماهانه شود، در آخر به یک غسل کفایت کند.
- المرأة تحيض يحرم على زوجها أن يأتيها في فرجها ، لقول الله عز وجل: «وَلَا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّىٰ يَطْهُرْنَ»[13]
زنی که حیض شود بر شوهرش حرام می‌شود که دخول انجام دهد، زیرا خدای متعال می‌فرماید: «و به آنها نزدیک نشوید تا زمانی که پاک شوند»
- لا تقرأ الحائض قرآنا ، ولا تدخل مسجدا ، ولا تقرب صلاة ، ولا تجامع ، حتى تطهر[14]
زن حائض قرآن نخواند، به مسجد وارد نشود، نماز نخواند، جماع نکند تا زمانی که پاک گردد.
منابع:
[1] فقه الرضا، ص21
[2] جعفریات، ص 25
[3] البحار ج ٨١ ص ٩٣ ح ١٢
[4] الكافي ج ٣ ص ٩١ ح ٣
[5]فقه الرضا، ص 21-22
[6] الجعفريات ص ٢٤
[7] المقنع ص ١٥
[8] فقه الرضا علیه السلام ج1 ص191
[9] البحار ج ٨١ ص ٩٢
[10] فقه الرضا
[11] همان
[12] دعائم الاسلام ج ١ ص ١٢٨
[13] تفسير البرهان ج ١ ص ٢١٦ ح ١٢
[14] این سخن از حضرت علی (ع) است.
- تلاوت ترتیل آیه 222 سوره بقره – محمود علی البنا
وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الْمَحِيضِ ۖ قُلْ هُوَ أَذًى فَاعْتَزِلُوا النِّسَاءَ فِي الْمَحِيضِ ۖ وَلَا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّىٰ يَطْهُرْنَ ۖ فَإِذَا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ أَمَرَكُمُ اللَّهُ ۚ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ
و از تو، در باره خون حیض سؤال می‌کنند، بگو: «چیز زیانبار و آلوده‌ای است؛ از این‌رو در حالت قاعدگی، از آنان کناره‌گیری کنید! و با آنها نزدیکی ننماید، تا پاک شوند! و هنگامی که پاک شدند، از طریقی که خدا به شما فرمان داده، با آنها آمیزش کنید! خداوند، توبه‌کنندگان را دوست دارد، و پاکان را (نیز) دوست دارد.