سوره انفطار هشتاد و دومین سوره قرآن کریم بر اساس ترتیب کنونی و مطابق با ترتیب نزول سورهها بر رسول خدا (ص) است. نام این سوره از آیه اول آن گرفته شده و به معنای شکافته شدن است. سوره انفطار از سورههای مکی قرآن به شمار میرود. در واقع این سوره کمی قبلتر از هجرت به مدینه پیش از سوره انشقاق و پس از نازعات بر پیامبر (ص) نازل شد. در این سوره که نظم آیات، نشان دهندۀ وحدت نزول آن است، خداوند از قیامت، شرایط برپایی آن، نشانهها و سرانجام و جایگاه نیکان و بدکاران سخن گفته است.
محتوای سوره انفطار
سوره انفطار متشکل از نوزده آیه کوتاه است. در این سوره خدای متعال به آدمی هشدار میدهد که مبادا به جهت فراموشی روز جزاء و با این امید که احسان خدای متعال بسیار بزرگ است، معصیت او را کرده و گناه کند. به همین دلیل در آیههایی از سوره با بیان وقایع هولناکی که در آستانه روز قیامت رخ میدهند و اشاره به آگاه شدن از اعمال بزرگ و کوچک پس از برانگیخته شدن از قبر، قیامت را معرفی میکند. همچنین به سر انجام ابرار و فجار اشاره مینماید. ترتیب موضوعهایی که به آنها پرداخته میشود چنین است. ابتدا به فروپاشی نظم جهان اشاره میشود. سپس از برانگیخته شدن انسانها سخن گفته میشود. در ادامه از علل غفلت آدمی از حسابرسی دقیق اعمال که عبارتند از: غفلت از خلقت دقیق و حکیمانه انسان، باور ضعیف و نبود پایبندی به دین و فرامین الهی و فراموشی از ثبت اعمال کوچک و بزرگ توسط ماموران موکل الهی صحبت میشود و در نهایت زمان حسابرسی دقیق اعمال در آن روز بیان میگردند.
فضیلت و آثار سوره
در فضیلت و آثار سوره مبارکه انفطار میتوان به احادیث زیر از ائمه معصوم علیهم السلام اشاره کرد.
رسول خدا (ص) میفرماید: هر که سوره انفطار را قرائت نماید، حق تعالی به اندازه تمامی قبرها و ده برابر قطرههای برف و باران به او حسنه خواهد داد[1].
همچنین از ایشان در کنزالعمال[2] روایت شده که میفرمایند: هر که دوست دارد (تمایل دارد) در قیامت به من نظر کند آنچنان که با چشم سر مینگرد، سورههای تکویر، انفطار و انشقاق را قرائت کند.
علاوه بر پیامبر اکرم (ص) از امام صادق (ع) نیز احادیثی نقل شدهاند. حضرت میفرماید: هر که سوره انفطار و سوره انشقاق را در نمازهای واجب یا مستحب خویش تلاوت نماید خدای متعال نیازها و خواستههای او را برآورده میسازد و میان او و خدا حجابی نخواهد بود و همیشه خدای عز و جل با عنایت به او نگاه میکند تا از حسابرسی مردم فارغ گردد[3].
برای خواندن سوره انفطار آثاری نظیر رهایی از زندان، ایمن بودن از رسوایی در روز قیامت، قویتر شدن دید چشم و از بین رفتن آلام چشمی در منابع حدیثی چون مصباح کفعمی و تفسیر البرهان بیان شدهاند.
منابع:
[1] مجمع البیان، 1390 ش، ج10، ص283
[2] کنزالعمال، ج6، ص 3834
[3] ثواب الاعمال، 1382 ش، ص 121
- تلاوت ترتیل سوره مبارکه «انفطار» با صدای استاد «محمدحسین سبزعلی»