دعای یازدهم صحیفه سجادیه امام زین العابدین علیه السلام از جمله دعاهای مأثور و به ثبت رسیده از آن حضرت است که در آن ایشان به عنوان یک ولی معصوم از خداوند طلب عاقبت به خیری در دو جهان می‌کند. عاقبت به خیری مسئله مهمی است که تمامی افراد مومن خواستار آن هستند چرا که ممکن است آدمی در گیر و دار حوادث و رخدادهای دنیا ناگهان و بر اثر عواملی چون غفلت و عُجب از مسیر سعادت دور شده و در نهایت، عاقبتش ختم به شقاوت شود. در این مطلب و در ادامه مطالب قبل که فرازهایی از این دعا شرح داده شدند، فراز چهارم این دعا شرح داده خواهد شد [1].
فراز چهارم دعای یازدهم صحیفه سجادیه
وَ لَا تَكْشِفْ عَنَّا سِتْراً سَتَرْتَهُ عَلَى رُؤُوسِ الْأَشْهَادِ، يَوْمَ تَبْلُو أَخْبَارَ عِبَادِكَ .
خداوندا! در آن روز (روز قیامت) که به حساب بندگان خویش رسیدگی می‌کنی و خبرهای آنان را آشکار می‌سازی، در برابر حاضران روز قیامت، پرده‌ای که بر گناهان ما کشیده‌ای را از ما بر نگیر.
شرح فراز چهارم دعای یازدهم صحیفه
در روز جزا که روز رسیدگی به اعمال تمامی انسان‌ها است، انعکاس اعمال و کردار آدمی در این دنیا بروز کرده و انسان آن را دریافت و مشاهده می‌کند. او در می‌یابد هر آن‌چه که به سرش خواهد آمد در حقیقت چیزی است که خود او پیش‌تر به سرای آخرت فرستاده است و حق تعالی کوچک‌ترین ظلمی به او نکرده است. حتی آن گروه از انسان‌ها که همیشگی به عذاب الهی دچار می‌گردند و برای آن‌ها شکنجه‌هایی سخت در نظر گرفته میشود و به آن‌ها مبتلا می‌گردند نیز به این واقعیت دست خواهند یافت و آشکارا متوجه می‌شوند که این عذاب ظلم الهی نیست بلکه چیزی است که خودشان مسبب آن بوده‌اند. در واقع تمامی انسان‌ها متوجه می‌شوند که حسابرسی گروهی که در دنیا سخت گیر بوده‌اند در آخرت دقیق‌تر و سخت‌تر است و خداوند متعال برای آنان که در دنیا گذشت داشته‌اند و یا در معاشرت خوش بین بوده‌اند، آسان می‌گیرد و به این نتیجه می‌رسند که بنا و اساس حسابرسی خداوند متعال رحمت و مغفرت است.
پس طبق آن‌چه که بیان شد هر کس که بخواهد در زمان رسیدگی به اعمالش رسوا نگردد می‌بایست تلاش کند در این دنیای فانی پرده‌دری نکرده و اسرار دیگران را آشکار نسازد. افراد زیادی بر این کُره خاکی وجود دارند که ظاهرا با آدمی طرح رفاقت و دوستی می‌ریزند اما نیت آنان دوستی نبوده بلکه می‌خواهند به اسرار انسان دست پیدا کنند تا در هنگام دشمنی او را رسوا ساخته و پرده دری نمایند. پرده دری از جمله کارهایی است که سخت نکوهیده شده‌اند و شخص هتاک مبغوض حق تعالی خواهد بود. به همین جهت (هتاکی و فاش ساختن اسرار مردم) است که خداوند در روز جزا به شکل علنی و در برابر دیده همگان این گروه از انسان‌ها را مجازات نموده و به حساب آنان خواهد رسید. طبق روایت‌های نقل شده عکس آن‌چه که برای هتاکان در روز قیامت رخ می‌دهد برای افرادی که حافظ اسرار دیگران هستند، اتفاق می‌افتد و حق تعالی خود آنان را متکفل رسیدگی به پرونده اعمالشان می‌کند تا دیگر انسان‌ها بر اسرار آنان آگاه نگردند.
به بیانی دیگر می‌توان گفت که روز جزا هنگامه آشکار شدن حقایق و برطرف گشتن حجاب ظاهری است به طوری که حقایق و واقعیت‌ها آن‌چنان که هستند ظاهر می‌گردند و جملگی رنگ و لعاب‌ها از میان می‌روند و به همین سبب است که نام دیگر روز قیامت «یوم تبلی السرائر» [2] است. پس آدمی هر گونه که در این دنیای فانی زندگی کند، به همان صورت راه محشر و روز جزا را خواهد پیمود. آن انسانی که مسیر رحمت، عطوفت، گذشت و عدالت را در این جهان در پیش گرفته باشد قطعا در روز جزا خداوند با او به رحمت و مغفرت رفتار خواهد کرد و آن شخصی که در این جهان کینه توز، شرور و خشن باشد می‌بایست در آن دنیا و در هنگام حسابرسی به انتظار عقاب الهی باشد. طلب پرده پوشی و ترس از رسوائی در روز محشر آن هنگام محقق میشود که آدمی خود در این جهان چنین مسلکی را پیموده باشد. خلاصه آن‌که طلب توفیق از حق تعالی برای رعایت حال انسان‌های مومن، همان دعا برای پرده پوشی خدای مهربان و رسوا نشدن در روز قیامت است.
منابع:
[1] شرح نگارش شده اقتباسی است از شرحی بر دعاهای صحیفه سجادیه، شهود و شناخت از حسن ممدوحی کرمانشاهی
[2] آیه 9 سوره طارق
- تلاوت ترتیل آیه 9 سوره طارق – محمد حسین سعیدیان
يَوْمَ تُبْلَى السَّرَائِرُ
در آن روز که اسرار نهان (انسان) آشکار میشود،