احادیث وحدت

با فرا رسیدن هفته وحدت میان مسلمانان (12 تا 17 ربیع الاول که مصادف با ولادت حضرت محمد (ص) می‌باشد) که یکتایی امت مسلمان با هر نوع مذهبی را نشان می‌دهد و هدف از ایجاد آن نزدیکی پیروان مذاهب مختلف طبق اصول اساسی اسلام و مشترکات میان همه مذاهب است، بر آن شدیم تا گزیده‌ای از احادیث وحدت را که روایت شده از رسول الله (ص) و امامان معصوم علیهم السلام می‌باشند را برای بهره مندی شما بزرگواران به نگارش در آوریم.

وحدت در کلام پیامبر اکرم (ص)

• إسمعوا و أطیعوا لمن ولاه الله الأمر، فإنه نظام الإسلام [1].

گوش فرا دهید و فرمان برید از هر آن‌کس که خداوند ولایت را به او داده است (مقصود حاکمان الهی است) چرا که آن مایه وحدت امت اسلام (نظام اسلام) است.

• … فأنتم «اهل البیت» أهل الله عزوجل الذین بهم تمت النعمة و اجتمعت الفرقة و ائتلفت الکلمة [2].

… پس شما اهل بیت، اهل الله می‌باشید که به برکت شما، نعمت کامل شده، پراکندگی از میان رفته و اتحاد کلمه به وجود آمده است.

• ألمؤمنون إخوة تتکافؤ دماؤهم و هم ید علی من سواهم [3].

مومنان برادران یکدیگر می‌باشند و خون آن‌ها با هم برابر است و در مقابل دشمن متحد می‌باشند.

• ألمسلمون إخوة لافضل لأحد علی أحد إلا بالتقوی [4].

مسلمانان برادران یکدیگر هستند، هیچ کدام را بر دیگری برتری نیست جز به تقوا و پرهیزگاری.

• ألمؤمن للمؤمن کالبنیان المرصوص یشد بعضه بعضا [5].

مومن برای مومن همانند بنای استواری است که اجزای آن سبب استحکام یکدیگر می‌شوند (به هم استحکام می‌بخشند).

وحدت در احادیث ائمه (ع)

امام علی علیه السلام

• ألخلاف یهدم الرأی [6].

اختلاف بنیاد (فکر و نظر درست) را نابود می‌سازد.

• و إنی و الله لأظن أن هؤلاء القوم سید الون منکم باجتماعهم علی باطلهم و تفرقکم عن حقکم و بمعصیتکم إمامکم فی الحق و طاعتهم إمامهم فی الباطل [7].

و من به خداوند قسم! گمان می‌کنم این‌ها قدرت را از شما بگیرند، چرا که آن‌ها بر باطل خود، متحد هستند و شما در حق خویش پراکنده می‌باشید، آنان از رهبر خود در طریق باطل اطاعت می‌کنند و شما از امام خویش در مسیر حق اطاعت نکرده و فرمان نمی‌برید.

• .. فإن ید الله علی الجماعة و ایاکم و الفرقة فإن الشاذ من الناس للشیطان، کما أن الشاذ من الغنم للذئب [8].

… پس همانا دست خداوند بر سر جماعت می‌باشد (آن‌ها که وحدت دارند)، از تفرقه پرهیز کنید زیرا فردی که تکروی می‌کند شکار شیطان می‌گردد، همانطور که گوسفند تکرو طعمه گرگ می‌باشد.

• .. فانظروا إلی ما صاروا الیه فی اخر أمورهم حین وقعت الفرقة و تشتت الألفة و اختلفت الکلمة و الأفئدة و تشعبوا مختلفین و تفرقوا متحاربین قد خلع الله عنهم لباس کرامته و سلبهم غضارة نعمته و بقی قصص أخبارهم فیکم عبرا للمعتبرین [9].

پس به آخر کار آن‌ها (قوم بنی اسرائیل) نگاه کنید، آن زمان که میانشان تفرقه و جدایی افتاد، الفت‌ها به هم خورد و سخن‌ها و قلوب، مختلف و گروه گروه گشتند و به جان یکدیگر افتادند و پراکنده شدند و با هم به جنگ پرداختند. پس حق تعالی، لباس عزت را از تن آنان در آورد و زیادی نعمت خویش را از آن‌ها ستاند و آن‌چه که میان شما باقی مانده است سرگذشت آن‌ها می‌باشد تا مایه عبرتی برای عبرت گیرندگان شود.

امام سجاد (ع)

• … ثُمَّ قالَ: يا زُهرِيُّ ، أما عَلَيكَ أن تَجعَلَ المُسلِمينَ مِنكَ بِمَنزِلَةِ أهلِ بَيتِكَ ؛ فَتَجعَلَ كَبيرَهُم بِمَنزِلَةِ والِدِكَ، و تَجعَلَ صَغيرَهُم بِمَنزِلَةِ وَلَدِكَ، و تَجعَلَ تِربَكَ مِنهُم بِمَنزِلَةِ أخيكَ ! [10]

… سپس گفت: ای زهری، چه می‌شود که مسلمانان را مثل اهل خانه خویش بدانی، بزرگ آن‌ها را به جای پدر خود و کوچکشان را به مانند فرزند خویش و همسن خود را به منزله برادر خود قرار دهی.

امام جعفر صادق (ع)

• مَنْ فَارَقَ جَمَاعَةَ اَلْمُسْلِمِينَ وَ نَكَثَ صَفْقَةَ اَلْإِمَامِ جَاءَ إِلَى اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَجْذَمَ [11]

هر آن‌کس که از جماعت مسلمانان جدا گردد و عهد خویش را با امام خود بشکند، دست بریده محشور میگردد.

• تواصلوا و تباروا و تراحموا و کونوا إخوة أبرارا کما أمرکم الله عز و جل [12].

با هم پیوند داشته باشید ، به همدیگر خوبی کنید و برادرانی نیکوکار باشید همانطور که خداوند عز و جل به شما امر نمود.

• إنّما المؤمنونَ إخْوَةٌ بنو أبٍ و اُمٍّ، و إذا ضَرَبَ على رَجُلٍ مِنهُم عِرْقٌ سَهِرَ لَه الآخَرونَ [13].

همانا مومنان برادر یکدیگر هستند که از یک پدر و مادر می‌باشند و اگر که سختی به یکی از آن‌ها رسید دیگران برای او بی خواب می‌شوند.

امام محمد باقر (ع)

• ألمؤمنون فی تبارهم و تراحمهم و تعاطفهم کمثل الجسد، إذا اشتکی تداعی له سائره بالسهر و الحمی [14]

مومنان در نیکی کردن، رحم نمودن (شفقت) و مهربانی به همدیگر، همچون یک پیکر هستند که اگر به عضوی از آن آسیبی رسد همگی اعضا به بیخوابی و تب گرفتار می‌شوند.

بنی آدم اعضای یکدیگرند	که در آفرینش ز یک گوهرند
چو عضوی به درد آورد روزگار	دگر عضوها را نماند قرار

• عَنْ جَابِرٍ الْجُعْفِیِّ قَالَ: تَقَبَّضْتُ بَیْنَ یَدَیْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) فَقُلْتُ: جُعِلْتُ فِدَاکَ رُبَّمَا حَزِنْتُ مِنْ غَیْرِ مُصِیبَهًٍْ تُصِیبُنِی أَوْ أَمْرٍ یَنْزِلُ بِی حَتَّی یَعْرِفَ ذَلِکَ أَهْلِی فِی وَجْهِی وَ صَدِیقِی. فَقَالَ: نَعَمْ یَا جَابِرُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ خَلَقَ الْمُؤْمِنِینَ مِنْ طِینَهًِْ الْجِنَانِ وَ أَجْرَی فِیهِمْ مِنْ رِیحِ رُوحِهِ فَلِذَلِکَ الْمُؤْمِنُ أَخُو الْمُؤْمِنِ لِأَبِیهِ وَ أُمِّهِ فَإِذَا أَصَابَ رُوحاً مِنْ تِلْکَ الْأَرْوَاحِ فِی بَلَدٍ مِنَ الْبُلْدَانِ حُزْنٌ حَزِنَتْ هَذِهِ لِأَنَّهَا مِنْهَا [15].

جابر جعفی نقل می‌کند که در برابر امام محمد باقر (ع) بودم که ناراحت و غمگین گشتم، به امام عرض نمودم: برخی اوقات بدون آن‌که دچار مصیبتی شوم یا ناراحتی بر من وارد شود، غمگین می‌گردم تا جایی که آثار آن را خانواده و دوستانم در رخسارم می‌بینند. حضرت فرمود: آری ای جابر! خداوند عز وجل، اهل ایمان را از سرشت بهشتی خلق نمود و از نسیم روح خویش درآنان جاری ساخت، بدین سبب است که فرد مومن برادر پدر و مادری مومن است (چرا که طینت یا سرشت به منزله پدر و نسیم به منزله مادر است)، پس هر زمان به یکی از ارواح در شهری اندوهی وارد شود، روح دیگر غمگین می‌گردد زیرا از جنس او می‌باشد.

امام رضا (ع)

• اِنَّ الاِمامَةَ زِمامُ الدّین وَ نِظامُ المُسلِمینَ وَ صَلاحُ الدُّنیا وَ عِزُّ المُؤمِنینَ اِنَّ الاِمامَةَ اُسُّ الاِسلامِ النامى، وَ فَرعُهُ السّامى [16]

به راستی که امامت زمام دین، مایه نظام مسلمانان، صلاح و خوبی دنیا و عزتمندی افراد با ایمان است. همانا امامت ریشه و بُن اسلام بالنده (رشد یافته) و فرع و شاخه بلند آن می‌باشد.

منابع:

[1] امالی مفید، ج1، ص14، م2، ح2

[2] الکافی، جلد 1، ص. 446

[3] کافی، جلد 1، ص 404

[4] نهج الفصاحه، حدیث. 3112

[5] نهج الفصاحه، حدیث 3103

[6] نهج البلاغه، حکمت 215

[7] نهج البلاغه، خطبه 25

[8] شرح نهج البلاغه، ج8،ص 112

[9] نهج البلاغه، خطبه. 192

[10] بحار الانوار، جلد 68،. 23

[11] الکافي (ط – الإسلامیة)، ج 1، ص 405

[12] وسایل الشیعه، جلد 8، ص 552، حدیث. 3

[13] الکافی، جلد 2، ص. 165

[14] بحار الانوار، جلد 71، ص 4)

[15] الکافی، ج۲، ص۱۶۶/ نورالثقلین

[16] کافی، جلد 1، ص 200

• تلاوت تحقیق آیه 105 سوره آل عمران – استاد منشاوی