نگاه به نامحرم یکی از مسائل و موضوعات مهمی است که در قرآن کریم و بالطبع کلام معصومین (ع) به آن اشاره شده است. این موضوع که به عنوان یکی از رذائل اخلاقی شناخته می‌شود سبب به گناه افتادن فرد و سست شدن ایمان او می‌گردد. در واقع چشم آدمی یکی از راه‌های کسب اطلاعات از دنیای خارجی و ثبت و ضبط آن‌ها در درون خویش برای بهره‌گیری درست از آن‌ها در جهت درست است اما برخی اوقات از طریق چشم اطلاعات نادرست و اشتباهی دریافت می‌گردند که نه تنها سودمند نیستند بلکه آفت‌هایی برای روح و روان آدمی‌اند. چشم چرانی یا نگاه به نامحرم از جمله این اطلاعات نادرست است که باعث ایجاد اضطراب و حسرت (به سبب نائل نیامدن به خواسته و امیال خویش)، فراموش کردن حق تعالی و تضعیف ایمان می‌شود و مقدمه‌ای برای انجام گناهان عظیمی چون زنا می‌باشد. به همین سبب است که باید مراقب چشم و نگاه بوده و از دید زدن نامحرمان حذر نمود. در این مطلب احادیث روایات شده از معصومین علیه السلام در این باره را برای استفاده شما عزیزان قرار داده‌ایم.
احادیثی از رسول خدا (ص) درباره نگاه به نامحرم
- مَن مَلَأَ مِنِ امرأةٍ حراماً حَشاهما الله عزّوجلّ یوم القیامة بمسامیرَ مِن نارٍ و حشاهما ناراً حتی یَقضیَ بین الناس ثم یُؤمَر به إلی النار. [1]
هر آنکس که چشمان خویش را از نگاه به نامحرم (نگاه حرام به زن) پر کند، خداوند عز و جل در روز قیامت چشمانش را با میخ‌هایی از آتش پر نموده و مملو از آتش می‌کند تا آن هنگام که حسابرسی مردم پایان یابد، آن‌گاه دستور می‌دهد که او را به سوی جهنم ببرند.
- لكلِّ عُضوٍ حظٌّ من الزنا فالعینُ زناه النَّظر [2].
برای هر یک از اعضای بدن نصیبی از زنا است و زنای چشم، نگاه (نگاه به نامحرم) می‌باشد.
- إیّاكم و فضولَ النظر فإنّهُ یَبذُر الهوی و یُولِدُ الغفلة [3]
از نگاه‌های بسیار و بدون سود (هرز چشمی) پرهیز کنید چرا که بذر هوس را در دل می‌کارد و سبب غفلت می‌گردد.
- من مَلَأ عینَه من حرامٍ مَلأَ اللهُ عینَه یومَ القیامةِ من النار إلاّ أن یتوب و یَرجِعَ [4].
فردی که چشم خویش را با نگاه حرام پر نماید خداوند متعال در روز قیامت چشمش را با آتش پر خواهد نمود مگر اینکه توبه نموده و بازگردد.
- غَضُّوا أبصارَكم تَرَونَ العجائب [5].
چشمان خویش را ببندید (از حرام) تا شگفتی‌ها را مشاهده کنید.
- مَن اطَّلَعَ في بَيتِ جارِهِ فنَظَرَ إلى عَورَةِ رجُلٍ أو شَعرِ امرأةٍ أو شَيءٍ مِن جَسَدِها، كانَ حَقّا علَى اللّه ِ أن يُدخِلَهُ النّارَ مَع المُنافِقينَ الّذينَ كانوا يَتَّبِعونَ عَوراتِ النّاسِ في الدُّنيا ، و لا يَخرُجُ مِن الدُّنيا حتّى يَفضَحَهُ اللّه ُ و يُبديَ للنّاسِ عَورَتَهُ في الآخِرَةِ [6].
هر آن‌که به خانه همسایه خویش نگاه بیندازد (سَرَک بکشد) و به عورت مردی یا موی زنی و یا بخشی از بدن او نظر کند بر خداوند است که او را با منافقینی که در این دنیا به دنبال عیوب مردم‌اند، به جهنم وارد کند و از دنیا نمی‌رود تا زمانی که خداوند او را رسوا کرده و در آخرت زشتی‌هایش را برای مردم نمایان سازد.
نگاه به نامحرم در کلام معصومین (ع)
امام علی (ع)
- مَن نَظَرَ بعینِ هواه إفتَتَنَ [7].
هر آنکس که به چشم هوا و هوس بنگرد، در فتنه می‌افتد.
- مَن أطلق طرفَه كثر أسَفُهُ [8].
هر آنکس که چشم خویش را رها سازد و آزاد گذارد، اندوه او فزونی یابد.
- اذا رَأی أحَدُكُمُ امرَأَةً تُعجِبُهُ فَليَأتِ أهلَهُ؛ فَإِنَّ عِندَ أهلِهِ مِثلَ ما رَأی، ولا يَجعَلَنَّ لِلشَّيطانِ إلی قَلبِهِ سَبيلاً، وَليَصرِف بَصَرَهُ عَنها، فَإِن لَم تَكُن لَهُ زَوجَةٌ فَليُصَلِّ رَكعَتَينِ ويَحمَدُ اللّه َ كَثيراً، ويُصَلّي عَلَی النَّبِيِّ وآلِهِ صلي الله عليه و آله، ثُمَّ ليَسأَلِ اللّه َ مِن فَضلِهِ، فَإِنَّهُ يُبيحُ لَهُ بِرَأفَتِهِ ما يُغنيهِ [9].
هر زمان که فردی از شما زنی را مشاهده نمود که از او خوشش آمد، به نزد همسر خود برود چون که همسرش همانی را دارد که دیده و طریقی به درون خویش برای شیطان باز ننماید و نگاه خویش را از آن زن بردارد و اگر که همسری ندارد دو رکعت نماز گزارده و حمد خداوند را فراوان گوید و بر پیامبر (ص) و آل او درود و سلام فرستد، سپس از فضل خداوند آن را میخواهد طلب نماید. به راستی که حق تعالی از روی مهربانی هر آنچه که او را بی نیاز نماید به او بخشد.
- لیس فی البدن شئٌ أقلُّ شكراً من العین فلا تُعطُوها سُؤلها فَتَشغَلَكم عن ذكر الله عزّوجلّ [10].
در بدن آدمی عضوی کم شُکرتر (کم سپاس‌تر) از چشم وجود ندارد، پس نیاز و خواهش او را برطرف نکنید چرا که شما را از یاد خداوند متعال غافل نموده و باز می‌دارد.
حضرت زهرا (س)
- خیرٌ للنِّساء أن لا یَرَین الرجالَ و لا یراهنَّ الرجال [11].
برترین چیز برای زنان آن است که به غیر ضرورت نامحرمان را نبینند و مردان نیز به آنان نگاه نکنند.
امام محمد باقر (ع)
- لَعَنَ رسول الله – صلّی الله علیه و آله – رجلاً ینظر إلی فَرْجِ امرأةٍ لا تحلُّ له. [12]
پیامبر خدا (ص) لعن نمود مردی را که به عورت زنی که بر او حلال نیست (نامحرم) نگاه کند.
امام صادق (ع)
- النظرةُ بَعدَ النظرةِ تزرعُ فی القلب الشهوةَ و كفی بها لصاحبها فتنةً [13].
نگاه پس از نگاه، دانه شهوت را در قلب می‌کارد و همین برای به فتنه کشیده شدن صاحب آن بس است.
- اَوَّلُ النَّظَرَةِ لَكَ وَ الثّانیَةُ عَلَیكَ وَ لا لَكَ وَ الثّالِثَةُ فیهَا الهَلاكُ [14].
نگاه اول (نظر به نامحرم) برای تو و نگاه دوم بر علیه تو و به زیان تو می‌باشد و در نگاه سوم هلاکت است.
منابع:
[1] بحار الانوار، ج73، ص366
[2] بحار الانوار، ج104، ص38
[3] همان، ج72، ص199
[4] همان، ج76، ص334
[5] همان، ج104، ص41
[6] ثواب الاعمال:332/1
[7] غرر الحکم، ص368
[8] بحار الانوار، ج77، ص286
[9] الخصال، ص637، ح10
[10] بحار الانوار، ج104، ص36
[11] همان
[12] وسائل الشیعه، ج14، ص138
[13] وسائل الشیعه، ج14، ص139
[14] من لا یحضره الفقیه، ج3، ص474، ح4658
- تلاوت ترتیل آیه 30 سوره نور – عبدالرحمن سدیس
قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ۚ ذَٰلِكَ أَزْكَىٰ لَهُمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ
به مؤمنان بگو چشمهای خود را (از نگاه به نامحرمان) فروگیرند، و عفاف خود را حفظ کنند؛ این برای آنان پاکیزه‌تر است؛ خداوند از آنچه انجام می‌دهید آگاه است!