حکم و نظر برخی از مراجع بزرگ تقلید درباره وسواس در طهارت

اسلام دین اعتدال است و در بسیاری از موارد همچون طهارت بر انسان آسان گرفته است اما متاسفانه برخی از افراد بیش از حد به این موضوع اهمیت داده و به وسواس در طهارت دچار می شوند و زندگی نه تنها برآن ها که بر تمام افرادی که با آن ها در ارتباط هستند سخت و تلخ می شود. بی اعتنایی به شک در طهارت یا نجاست برای اینگونه افراد یکی از راهکارهای کاربردی است که فرد می تواند با انجام آن پس از مدتی وسواس در طهارت را از خود دور نماید. در این مطلب و در حوزه احکام دینی نظر برخی از مراجع بزرگ تقلید را درباره وسواس در طهارت برای شما گردآوری کرده ایم.

تذکر: برای بیان سوال و یا کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می توانید به سایت مرجع تقلید خود مراجعه بفرمایید.

نظر آیت الله خامنه ای درباره وسواس در طهارت [1]

ایشان درباره وسواس در طهارت در اجوبه استفتائات این گونه بیان کردند:

• از نظر شرعی در طهارت و نجاست، اصل بر طهارت و پاکی اشیاء می باشد، به این معنا که در هر موردی که کمترین تردید و شکی در نجس شدن آن برایتان حاصل گردد، واجب است حکم به نجس نبودن (عدم نجاست) نمایید.
• افرادی که از لحاظ روحی و نفسانی حساسیت شدیدی درباره نجاست دارند (وسواسی هستند)، حتی اگر که گاهی اوقات به نجاست یقین نیز پیدا کردند می بایست حکم به عدم نجس بودن کنند، مگر در موارد و موضوعاتی که نجس شدن یک شئ را با چشمان خود رویت کنند به گونه ای که اگر شخصی دیگری نیز آن را مشاهده کند، یقین و اطمینان به سرایت نجاست کند و تنها در این موارد می تواند به نجس بودن حکم کند (تکرار و استمرار در اجرا کردن این حکم تنها تا زمانی است که این حساسیت (وسواس) از بین برود).
• شئ یا عضوی که نجس می گردد تنها برای تطهیر آن، یک بار شستن با آب لوله کشی پس از از میان برداشتن عین نجاست، کفایت می کند. تکرار در شستن آن و یا فرو بردنش در آب لازم نیست و اگر که شئ نجس پارچه یا چیزی شبیه به آن باشد، لازم است فشار داده شده تا آب از آن خارج شود.
• اگر که فردی وسواسی باشد، غبار نجس نیز به هیچ صورتی نسبت به آن شخص نجس نمی باشد (البته این حکم تا زمانی است که حساسیت و وسواس وجود داشته باشد).

در واقع دین اسلام دارای احکام آسانی می باشد که منطبق با فطرت بشر هستند پس آن را بر خود سخت نکنید و با این عمل سبب وارد شدن ضرر، زیان و اذیت به جسم و روح خود نگردید. دلهره و اضطراب در این گونه موارد زندگی را بر شما تلخ می گرداند و خداوند متعال به رنج شما و افرادی که با شما در ارتباط می باشند، راضی نیست. دین آسان نعمتی است که باید شکرش به جای آورده شود و شکر این نعمت عمل نمودن بر طبق تعالیم پروردگار است.

آیت الله سیستانی و نظر ایشان درباره وسواس در طهارت

آیت الله سیستانی درباره وسواس و شخصی که وسواس دارد و در پاسخ به برخی سوالات اینگونه بیان نموده اند:

• وظیفه فردی که وسواس دارد این است که به آن اعتنا نکند و هر جا در طهارت و پاکی چیزی شک داشته باشد لازم است بنا را بر عدم نجاست و پاکی آن چیز بگذارد. البته در مواردی که به نجاست یقین پیدا کرد که معمولا برای عموم مردم در این گونه موارد یقین به نجاست پیدا نمی شود، علم و یقین فرد وسواسی اعتبار ندارد و واجب است که او بنا را بر عدم نجاست (پاکی) قرار دهد. پس اگر که فرد وسواسی به این فتوا و حکم عمل نماید و نه تنها در موارد شک در طهارت بلکه در مواردی که یقین به نجاست هم داشته باشد مبنا را بر عدم نجاست بگذارد در نزد خداوند متعال معذور خواهد بود اگر چه در حقیقت لباسی که با ان نماز گزارده یا غذایی که از آن تناول کرده پاک نبوده باشد.
• ایشان همچنین در جواب شخصی که در طهارت (نجسی و پاکی) وسواس دارد گفته اند در آب کشیدن چیزهایی که نجس هستند به یک یا دو مرتبه اکتفا کنید هر چند باور داشته باشید که آن چیز هنوز هم نجس می باشد.
• آیت الله سیستانی در پاسخ به شخصی که در غسل شک می کند نیز بیان داشته اند که عمل غسل آن شخص محکوم به صحت است و نباید به شک خود توجه و اعتنا نماید.

آیت الله سیستانی به فردی که دچار وسواس شده است توصیه می کند که خود را اصلاح نماید تا از این بیماری رهایی یابد و این امر در دو مرحله امکان پذیر است: نخست اینکه باید بداند که این حالت روحی چه از نظر عقلی و چه شرعی نکوهش شده است چون که فرد از حالت اعتدال بیرون می رود و بدون اینکه منفعتی داشته باشد نیرو و توان آدمی را هدر می دهد.

در واقع وسواس پرهیزگاری به شمار نمی رود و در شرع مقدس اسلام این کار ستایش نشده است. وسواس نوعی اختلال در درک و فهم می باشد که نشأت گرفته از ضعف در نفس و اراده می باشد.

حکم آیت الله مکارم شیرازی درباره وسواس

آیت الله مکارم شیرازی گفته اند که افرادی که به وسواس دچار هستند نباید به علم خود در پاکی و نجاست توجه نمایند، بلکه آن ها باید ببینند اشخاص معمولی در چه موردی به طهارت و یا نجاست یقین پیدا می کنند و به همان گونه عمل کنند و بی اعتنایی بهترین راه برای ترک کردن وسواس است.

نظر آیت الله فاضل لنکرانی

آیت الله فاضل لنکرانی در جواب سوالی که از ایشان درباره وسواس شده بود، بیان کردند که یقین کسی که بسیار شک می کند اثری ندارد و گفته ی او نیز اعتبار ندارد. چاره ترک نمودن وسواس تنها می تواند بی اعتنا شدن نسبت به آن باشد. در واقع فرد باید بداند که اگر به این گونه وسوسه ها که احتمال می رود لباس نجس باشد و یا ممکن است نماز باطل شده باشد توجه نکند، در روز قیامت عذاب نمی شود و بازخواست نمی گردد که چرا به وسواس بی اعتنا بوده است، بلکه به سبب توجه کردن به وسواس که باعث عصبانی شدن، تلف شدن وقت و اسراف می گردد، مؤاخذه خواهد شد.

منبع:

[1] برگرقته از استفتائات آیت الله خامنه ای

موسسه معراج النبی استان خوزستان