حضرت موسی (ع) یکی از پیامبران بزرگ الهی برای هدایت قوم بنی اسرائیل می باشد که نسب او به حضرت ابراهیم (ع) بر می گردد و خداوند متعال در قرآن کریم و سوره های مختلف از او و دوران پر ماجرای زندگی دویست و چهل ساله او سخن گفته است [1] تا آموزه های نهفته در آن چراغ راهی گردند برای تقرب به خدا و نائل آمدن به سعادت و خوشبختی دنیوی و اخروی. دوران کودکی و نوجوانی موسی (ع) و بزرگ شدن او در کاخ فرعون بر اساس مشیت و تقدیر الهی یکی از بخش های خواندنی و جذاب زندگی این پیامبر اولوالعزم می باشد که در این مطلب قرار است به آن پرداخته و به صورت داستان گونه بیان کنیم.
خواب دیدن فرعون زمانه، رامسیس
در زمان تولد حضرت موسی (ع) در سرزمین مصر فرعونی [2] به نام رامسیس [3] حکمرانی می کرد. این پادشاه در شبی از شب ها خواب عجیبی می بیند او در عالم خواب آتشی را مشاهده می کند که از سمت شام «بیت المقدس» شعله ور شده و به سوی سرزمین مصر آمده و تمام خانه ها، کاخ ها، باغ و بستان های قبطیان را سوزانده و نابود می کند و به خانه های سبطیان (نوادگان حضرت یعقوب (ع)) آسیبی وارد نمی کند. رامسیس وحشت زده از خواب پرید و غم و اندوه وجودش را فرا گرفت. او تمام ساحران، کاهنان معابد و معبران خواب را خواست و به آنان گفت که خوابی که دیده را برایش تعبیر کنند. آن ها گفتند که به زودی از سبطیان بچه ای پا به این جهان می گذارد که تو، یاران و همراهانت را نابود می سازد. آنان پس از تعبیر شب منعقد شدن نطفهی طفل مورد نظر را پیش بینی و مشخص کردند.
چاره جویی فرعون
فرعون بعد از آن برای پیدا کردن راه حل رهایی از این اتفاق ناخوشایند به مشورت با مشاوران اعظم خود، درباریان و کاهنان پرداخت. پس از مشورت رامسیس تصمیماتی گرفت.
اولین تصمیمی که موافقت همه به خصوص پادشاه مصر را در پی داشت این بود که به تمام سرزمین مصر ابلاغ شود تا در آن شبی که معبران برای بسته شدن نطفه پیش بینی کرده بودند هیچ زن و شوهری هم بالین نگشته و ماموران زنان و مردان قبیله سبطیان را در آن شب از هم جدا نمایند تا هیچ نطفه ای بسته نشود. دومین تصمیم برای بعد از زمان تعیین شده برای آبستن شدن زنان بنی اسرائیل بود. فرعون دستور داد از آن پس ماموران و قابله های قبطی در بین سبطیان قرار گرفته و زنان باردار را تحت نظر گرفته و هر یک از آن ها پسری به دنیا آورد آن را بکشند و اگر که دختر باشد برای کنیزی زنده گذارند.
اجرا شدن دستورات رامسیس و منعقد شدن نطفه موسی (ع) !
دستورات رامسیس هر یک در زمان خویش اجرا شدند.
در زمان مشخص شده توسط کاهنان، شهرها به شدت تحت کنترل قرار گرفتند، مردان طائفه سبطیان به بیرون شهر برده شدند و زنان در شهرهای محل سکونت ماندند و هیچ یک از زنان نمی توانست با شوهر خود در ارتباط باشد، اما اگر که تقدیر الهی بر ولادت کسی رقم خورده باشد هیچ چیزی مانع آن نخواهد شد.
عمران پدر حضرت موسی (ع) در آن دوران به کار نگهبانی [4] در کنار کاخ پادشاه مشغول بوده است و در آن شب نیز نوبت نگهبانی او بود، شب از نیمه گذشته بود که ناگهان همسر عمران، «یوکابد» که از همسر خویش دور بوده است هوایی شده و به نزد همسر خویش می رود و به دور از چشم ماموران در کناری با او همبستر می گردد و نطفه موسی علیه السلام در آن شب منعقد می شود.
عمران همسر خود را از خطری که ممکن است گریبان آنان را بگیرد با خبر ساخت و به او گفت که این راز را تا جایی که می تواند از دیگران پنهان بدارد. یوکابد نیز چنین کرد و کسی را با خبر نساخت.
دومین فرمان فرعون نیز اجرا شد و در آن زمان چندین هزار نوزاد پسر توسط جلادان حکومتی کشته شدند به گونه ای که اعتراض بزرگان قبیله قبطیان را در پی داشت. آن ها به نزد فرعون رفته و گفتند که با این کار دیگر پسری از سبطیان برای انجام کارهای سنگین و مشقت بار نخواهد ماند و در آینده خود باید به این کارها مشغول شویم. فرعون به سبب این اعتراض فرمان داد تا نوزادان پسر سبطی را یک سال در میان بکشند تا نسل شان منقرض نگردد و برای خدمت باقی بمانند.
ادامه دارد …
منابع:
[1] در قرآن مجید نام حضرت موسی (ع)، 136 باز ذکر شده است.
[2] در دوران باستان پادشاهان و حکام سرزمین باستانی مصر، ملقب به لقب فرعون بوده اند. در قرآن مجید واژه فرعون هفتاد و چهار بار ذکر شده است.
[3] رامسیس سومین پادشاه از سلسله نوزدهم پادشاهان مصر است که در کشور گشایی شهرت داشت. او با ملت های آسیایی دشمنی شدیدی داشت و نزدیک به 9 سال بیرون از سرزمین مصر با آن ها به نبرد پرداخت و سبب بدرفتاری او با بنی اسرائیل نیز همین دشمنی شدید بود. گفته شده که شرح ستم هایی که روا داشته در چهار سوره بقره آیه 49، اعراف آیه 141، ابراهیم آیه 6 و سوره قصص آیه 4 آمده است.
[4] به دلیل قدرت قبطیان و زور گویی فرعون در آن دوران سبطیان به سختی امرار معاش کرده و اکثر کارهای سخت همچون نگهبانی به آنان سپرده می شد.
-
تلاوت ترتیل آیه 4 سوره قصص – استاد منشاوی
إِنَّ فِرْعَوْنَ عَلَا فِي الْأَرْضِ وَجَعَلَ أَهْلَهَا شِيَعًا يَسْتَضْعِفُ طَائِفَةً مِنْهُمْ يُذَبِّحُ أَبْنَاءَهُمْ وَيَسْتَحْيِي نِسَاءَهُمْ ۚ إِنَّهُ كَانَ مِنَ الْمُفْسِدِينَ
فرعون در زمین برتریجویی کرد، و اهل آن را به گروههای مختلفی تقسیم نمود؛ گروهی را به ضعف و ناتوانی میکشاند، پسرانشان را سر میبرید و زنانشان را (برای کنیزی و خدمت) زنده نگه میداشت؛ او به یقین از مفسدان بود!