شیوه ها و روش های منع شده برای قرائت قرآن مجید

شیوه ها و روش های مختلفی برای قرائت و تلاوت قرآن مجید وجود دارد که قاری قرآن می تواند از آن ها بهره مند گردد. این روش ها در دو دسته منع شده (حرام) و مشروع قرار گرفته اند به این معنا که برخی شیوه ها را قاری می تواند به کار ببرد برخی دیگر را نه. در این مطلب می خواهیم شما را با شیوه های قرائت منع شده آشنا سازیم.

• ترجیع

ترجیع به ایجاد موج در صدا و بالا و پایین کردن آن که با کِشش همراه است، گفته می شود. در واقع این نوع خواندن همان چهچهه است که عمدتا در آواز و تصنیف استفاده می شود. ترجیع در تلاوت ها نباید به کار رود و در روایتی از رسول خدا (ص) این نوع قرائت نهی شده است زیرا این نوع قرائت در شأن قرآن کریم نمی باشد و عظمت این کتاب آسمانی را از بین خواهد برد.

• رهبانیت یا تحریف

این شیوه تلاوت از خواندن انجیل توسط مسیحی ها اقتباس شده است و به معنای آن است که جمعی همخوانی کرده و قرآن را به صورت گروهی و به شکلی تلاوت کنند که برخی از اعضا گروه صدا را قطع نموده و برخی دیگر بخوانند و سپس باز گروهی که ساکت بوده اند تلاوت کنند و گروه دیگر سکوت اختیار کنند. البته در این شیوه تلاوت، از تک خوان نیز استفاده می کنند.

در واقع این گونه قرائت قرآن مشابه با گروه های اپرایی است و حرام می باشد.

• نَوح

در این روش قاری قرآن مجید تلاش دارد با این نوع خواندن شخصی را که به قرائت گوش فرا می دهد را به گریه اندازد. در حقیقت به شکلی قرائت کند که افراد دیگر با شنیدن آن به گریه بیفتند. این شیوه در مصر به نام نیاحه یا مداحی شناخته می شود.

اشخاصی که با فنون تلاوت نا آشنا هستند مصداق بارزی برای این گونه خواندن قرآن می باشند.

• ترقیص

ترقیص به روشی از قرائت قرآن گفته می شود که در آن قاری قرآن کلمات را به صورت تند و کند قرائت کند و بر روی حروفی که ساکن هستند مکث نماید و کلمه ی بعدی را به یکباره تلاوت کند. در حقیقت به ریتم دار خواندن قرآن که حالتی مشابه با رقص را در مستمع قرآن ایجاد می کند و قوانین تجوید در آن رعایت نمی گردد اطلاق می شود.

• تطریب

تطریب یکی از روش های قرائت است که در آن قاری به کلام آهنگ می دهد به گونه ای که همراه با چرخاندن صدا در گلو و ایجاد کِشش های زیاد در آن باشد. برخی افراد بر این باور هستند که تطریب با تصنیف در موسیقی ایرانی مترادف می باشد.

این شیوه نیز به دلیل ایجاد طرب و شادی و رعایت نکردن قواعد و قوانین تجوید منع شده است.

• تحزین

تحزین به شیوه ای از تلاوت اطلاق می شود که در آن قاری قرآن با هدف ریا، قرآن را تلاوت کند و شخص در زمان قرائت از حالت طبیعی خارج گشته و از زیادی خشوع و تضرع به گریه بیافتد. این روش یکی از شیوه های حرام و منع شده برای قرائت هستند.

ممکن است این سوال مطرح گردد که آیا به کار بردن مقامات و نغمه هایی که محزون می باشند نیز حرام است؟ در جواب به این سوال باید گفت که استفاده از آن نغمه ها مصداق تحزین نمی باشد به این دلیل که ریا و روش قرائت در آن مطرح نمی باشد.

• ترعید

به لرزاندن صدا هنگام تلاوت، ترعید گویند. این روش مشابه با تحریر است اما تفاوتی که وجود دارد این است تحریر تحت اختیار قاری است در حالی که ترعید این گونه نمی باشد. برخی معتقدند که تحریرهای بسیار تند را ترعید گویند، برخی نیز گفته اند که ترعید لرزش فردی می باشد که سرما خورده و بی اختیار شروع به لرزیدن می کند.

برای ایجاد تحریر در قرائت روش های غیر علمی همچون حرکت دست، حرکت بدن، حرکت سر، ایجاد تحریر با شکم وجود دارد که هیچ گاه مورد قبول نمی باشند و به گونه ای ترعید به شمار می روند به این دلیل که تحریر می بایست تلفظ گردد و ترعید نقطه مقابل تلفظ است.

منبع: سایت موسسه معراج النبی