شأن نزول و فضیلت سوره ماعون

سوره ماعون

سوره مبارکه ماعون صد و هفتمین سوره قرآن مجید است که در جزء سی ام آن قرار گرفته است. سوره قریش پیش از آن و سوره مبارکه کوثر پس از آن می باشد.

این سوره مکی بوده (البته برخی نیز آن را مدنی دانسته اند) و متشکل از هفت آیه است و نام آن نیز برگرفته از آیه آخر سوره می باشد.

در واقع ماعون از ریشه «معن» می باشد و به معنای ثروت، مال، اسباب ضروری زندگی و زکات است.

این سوره که جزو مفصلات (سوره هایی با آیات کوتاه) است را همچنین با نام های «‌أَرَأَيْتَ الَّذِي»، «دین»، «تکذیب» می شناسند.

گفته شده از لحاظ ترتیب نزول هفدهمین سوره ای است که بر قلب و جان پیامبر (ص) نازل گشته است و پیش از آن سوره تکاثر و پس از آن سوره کافرون بر پیامبر اکرم (ص) نازل شدند.

سوره ماعون
سوره ماعون

در این سوره ویژگی ها و کارهای تکذیب کنندگان و منکران روز جزا در پنج بخش بیان گردیده است. به این معنا که این افراد به دلیل تکذیب آن روز بزرگ از انفاق در راه خداوند متعال و کمک و یاری رساندن به ایتام و مسکینان امتناع می ورزند و نماز را سبک می گیرند و ریا کار بوده و به افراد نیازمند کمک نمی کنند.

شأن نزول سوره مبارکه ماعون

درباره شأن نزول سوره ماعون روایات و دیدگاه های بسیاری وجود دارد.

برخی گفته اند که سوره درباره ابوسفیان نازل شده است که روزانه دو شتر بزرگ را برای خویش و یارانش سر می برد (نحر)، ولی زمانی که یتیمی آمده و از او تقاضای چیزی کرده است او را با عصای خود زده و از نزد خود رانده است [1].

برخی دیگر همچون ابن عباس بر این باور هستند که این سوره درباره مردی از منافقین نازل شده است [2].

برخی از مفسران گفته اند که نصف این سوره در شأن کافران می باشد و نصف دیگر آن درباره منافقان است.

کَلبی این سوره را درباره «عاص بن وائل سهمی» دانسته و سدی شأن نزول آن را «ولید بن مغیره» گفته است.

آثار، برکات و فضیلت های سوره ماعون

سوره مبارکه ماعون همچون دیگر سوره های قرآن کریم دارای آثار و برکات و فضیلت های بی شماری است که در این بخش به برخی از آن ها اشاره می گردد.

  • از حضرت محمد (ص) نقل شده است: هر کس که زکات اموال خویش را پرداخت نماید این سوره مبارکه را تلاوت کند خدای عز و جل او را مورد آمرزش خود قرار می دهد [3].
  • امام صادق (ع) می فرمایند: هر شخصی که سوره مبارکه ماعون را پس از نماز عصر تلاوت کند تا عصر روز بعد در امان خداوند خواهد بود [4].
نماز خواندن
نماز خواندن
  • امام محمد باقر (ع) در فضیلت این سوره فرموده است: هر کسی که سوره ماعون را در نمازهای خود چه واجب و چه مستحب تلات کند، جزو افرادی خواهد بود که خداوند نماز و روزه اش را پذیرفته است و او را درباره آن چه در حیات دنیوی انجام داده، محاسبه نمی کند [5].
  • در حدیثی از رسول خدا (ص) آمده است: هر کس سوره ماعون را بعد از نماز عشا تلاوت کند، خدا او را می آمرزد و تا اذان صبح او را حفظ خواهد کرد [6].
  • همچنین درباره سوره ماعون در کتب اسلامی آمده است که اگر شخصی پس از نماز صبح این سوره را صد بار قرائت کند، در امان خواهد بود [7].

علاوه بر تمام آنچه گفته شد درباره خواص و آثار این سوره مبارکه نقل شده است که اگر که شخصی بخواهد از فقر و نداری رها شود سوره ماعون را چهل و یک بار تلاوت کند. پس از آن و تا روز دیگر نه او و نه فرزندانش محتاج نگشته و در امان خداوند خواهند بود. [8]

منابع:

[1] مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج 27، ص 356

[2] ترجمه مجمع البيان في تفسير القرآن، ج 27، ص 305

[3] مجمع البیان، ج 10، ص 546

[4] ثواب الاعمال، ص 126

[5] همان

[6] تفسیر البرهان، ج 5، ص 767

[7] مصباح ص ٤٦١، منهاج ص ٤٤٢

[8]  منتخب‌الختوم ص ٥٣١

منبع: سایت موسسه معراج النبی

 

  • تلاوت ترتیل سوره ماعون – شیخ ماهر المعیقلی

دانلود

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *