روش های مرور آیات قرآن

مرور آیات قرآن برای افرادی که در حال حفظ قرآن کریم هستند یکی از مهم ترین مسائل و دغدغه ها به شمار می رود. در حقیقت اگر چه حفظ قرآن کریم مهم است اما به یاد سپردن و تثبیت آنچه که حفظ شده است از اهمیت بیشتری برخوردار می باشد. افرادی بوده اند که برای حفظ قرآن زحمت فراوان کشیده اند اما با کمی سهل انگاری و تکرار نکردن (مرور نکردن) بخش هایی که حفظ کرده اند، اکثر آنچه که برایش زحمت کشیده اند از یادشان رفته است. برای مرور آیات قرآنی حفظ شده شیوه های مختلفی وجود دارد که در این مطلب قرار است به صورت مختصر شرح داده شوند.

• اقراء

به عنوان برترین روش مرور شناخته می شود. در این شیوه محفوظات به شخص دوم تحویل داده می شوند و حافظ بخش مشخص شده را از حفظ، کامل می خواند و شخص دوم اگر که در حفظ شخص اول اشکال و خطایی مشاهده کند به او تذکر می دهد. در واقع طبق این روش حافظ تنها به حافظه و ذهن خود تکیه می کند و نمی تواند از روی قرآن اشکالات خود را متوجه شود.

گفته می شود این شیوه که یکی از روش های کاربردی مرور قرآن است از ابتدای اسلام در میان حافظان قرآن متداول بوده است.

افزایش اعتماد به نفس، رفع غلط ها و اشتباهات محتمل و تسلط خیلی خوب و فوق العاده بر حفظ از فواید استفاده از این روش می باشند.

• قرائت از قرآن با فاصله

در این روش مرور، قران کریم در فاصله ای چند متری از حافظ قرار داده می شود به طوری که شخص نتواند آیات را ببیند و بخواند و تنها سطرها مشخص باشند. حافظ قرآن با نگاه به قرآن و سطرها آنچه را که حفظ کرده است به یاد آورده و تلاوت خواهد کرد.

تقویت حافظه دیداری و جا نیفتادن آیه ای از آیات حفظ شده از فواید و مزایای این روش می باشد.

• تلفیق

در این شیوه مرور همانطور که از نامش مشخص است حافظ برای مرور و تکرار حفظیات خود از چند روش با هم استفاده می کند. به طور مثال یک حافظ قرآن می بایست در روز چند جزء را مرور نماید، او برای مرور یک جزء از روش اقراء برای جزئی دیگر از روش قرائت از قرآن با فاصله و برای دیگر جزء ها از شیوه های دیگر بهره خواهد برد.

• ضبط کردن صدا

در این شیوه مرور قرآن کریم، حافظ قرآن بخشی از حفظیات خود را که قرار است تلاوت کند همراه با تلاوت توسط ضبط صوت ضبط می کند و پس از اتمام آن را گوش می دهد. در این روش شخص علاوه بر اینکه با نقاط ضعف و قوت خود آشنا می گردد می تواند اشکالات ترتیل و تجوید خود را رفع نماید.

• قرائت قرآن از حفظ بدون ناظر و وسیله کمکی

در این شیوه مرور، حافظ قرآن کریم را بسته و بخشی را از حفظ می خواند و اشکالات و ایرادات خود را در برگه ای یادداشت می کند. پس از اتمام تلاوت، قرآن مجید را باز کرده و به رفع اشکالات خود خواهد پرداخت.

در برخی موارد حافظ کلمه یا عبارت ابتدایی یک آیه را فراموش می کند به طوری که برای او ادامه تلاوت ممکن نیست، در این گونه موارد حافظ می تواند پس از کمی تامل قرآن را باز کرده و این اشکال را رفع نماید (تنها در مواقع اضطراری به قرآن مراجعه شود).

• مباحثه

در شیوه مباحثه دو حافظ با هم به مرور حفظیات می پردازند. در واقع دو نفر که به آن ها هم مباحثه می گویند بخش مشخصی را برای برای یکدیگر تلاوت می کنند و پس از اتمام تلاوت اشکالات و ایرادات یکدیگر را در آن بخش به خصوص که هر دو تلاوت کرده اند رفع می نمایند.

این شیوه نسبت به دیگر شیوه ها وقت گیر تر است اما می توان گفت بهتر از روش های دیگر است.

نحوه استفاده از این شیوه بدین شکل است. در ابتدا بخش مشخصی مثلا یک جزء یا حزب تعیین می گردد، سپس در حالی که قرآن بسته است و برای ایجاد تنوع در مرور هر یک از حافظان صفحه ای از بخش تعیین شده را تلاوت می نمایند (حافظ اول صفحه یک حافظ دوم صفحه دو و سپس حافظ اول صفحه سه و …). تلاوت که به اتمام رسید حال حافظان در صورت تمایل می توانند به صورت عکس تلاوت نمایند یعنی هر یک از آن ها صفحه هایی که تلاوت نکرده است را بخواند، همچنین در حین تلاوت اگر که تردید و یا خطایی در تلاوت وجود داشت شخصی که شنونده است آن اشکال را یادداشت می کند. پس از اتمام تلاوت هر دو با هم به رفع اشکالات خواهند پرداخت.

منبع: سایت موسسه معراج النبی استان خوزستان