این روزها هر کسی درباره یحیی السنوار چیزی می گوید. شخصی او را بابا یحی می نامد و دیگری از میزانس فوق العاده ای که خداوند برای شهادتش به دست اشقی ترین قوم ها در این دوره یعنی اسرائیل چیده است سخن به میان می آورد و دیگری قصه زندگی اش را از همان ابتدا با لحنی جذاب بیان می کند. اما او که بود؟!
مختصری درباره تولد و زندگی شخصی سنوار
اکتبر ماهی است که یحیی در آن به دنیا آمد و ماهی است که در آن شهید شد. یحیی از ابتدای زندگی خود جنگ را لمس کرده بود. او در سال 1962 میلادی در اردوگاه خان یونس در جنوب نوار غزه به دنیا آمد. یحیی تحصیلاتش را در مدارس اردوگاه گذراند و در گروه مطالعات عربی دانشگاه اسلامی غزه موفق به دریافت لیسانس شد. یحیی در شرایط سختی رشد کرد. در واقع کودکی او متاثر از حملات و آزار مکرر توسط اشغالگران اسرائیلی بود و جوانی او در زندان های اسرائیل گذشت. در سال 2011 میلادی پس از آزاد شدن از زندان با بانویی از شهر غزه ازدواج کرد که حاصل آن فرزند پسری به نام ابراهیم بود.
یحیی که تمامی عمر خود را به مبارزه با رژیم اشغالگر گذراند در 16 اکتبر 2024 میلادی در حالی که در میدان نبرد بود به دست دژخیمان زمان شهید شد.
فعالیت های سیاسی یحیی السنوار
یحیی از همان دوران دانشجویی فعالیت های برجسته ای داشت. او یکی از فعال های شاخه دانشجویی اخوان المسلمین در فلسطین بود. او همچنین به عنوان دبیر کل کمیته فنی و سپس کمیته ورزشی در شورای دانشجویی دانشگاه اسلامی غزه و در ادامه به عنوان نایب رئیس شورا و رئیس شورا فعالیت داشت. این فعالیت ها به یحیی کمک کرد تا تجربه و مهارتی را به دست آورد که او را واجد شرایط به عهده گرفتن نقش های رهبری در جنبش حماس که پس از انتفاضه اول که به انقلاب سنگ شهرت داشت کرد.
یحیی در سال 1986 به همراه خالد الهندی و روحی مشتهی به سفارش بنیانگذار حماس شیح احمد یاسین یک دستگاه امنیتی به نام سازمان “مجد” را تاسیس کرد. ماموریت این سازمان کشف و تعقیب عوامل و جاسوسان اشغالگر اسرائیل و ردیابی افسران سرویس های اطلاعاتی و امنیتی اسرائیل بود که در ادامه به هسته اصلی سیستم امنیتی جنبش حماس تبدیل شد.
دستگیری و بیش از 2 دهه زندگی در زندان
اولین بار یحیی در سال 1982 میلادی زمانی که تنها بیست سال داشت، به دلیل فعالیت دانشجویی به مدت 4 ماه بازداشت شد. یک هفته پس از آزادی دوباره دستگیر شد و این بار بدون آنکه محاکمه ای صورت بگیرد 6 ماه را در زندان گذراند. سه سال بعد یحیی مجدد دستگیر شد و این بار 8 ماه محکومیت به زندان برای او در نظر گرفته شد.
در ژانویه 1988 میلادی سنوار برای چندمین بار دستگیر شد اما این بار محکومیت چند ماه و چند سال نبود. برای او به اتهاماتی مثل کشتن دو سرباز اسرائیلی و به قتل رساندن 4 فلسطینی مظنون به همکاری با اسرائیل 4 حبس ابد که 426 سال بود، صادر شد.
او در زندان نیز دست از فعالیت برنداشت و علاوه بر رهبری زندانیان حماس در مقابله با اموری که در زندان ها جاری بود دست به چند اعتصاب غذا زد که منجر به کسب امتیازاتی برای زندانیان شد. او 4 سال تمام را نیز در انفرادی گذراند. البته سنوار 2 بار اقدام به فرار از زندان کرد اما هر دو بار ناموفق بود. او در زندان ممنوع الملاقات بود و تنها پدرش در طی 13 سال 2 بار توانسته است او را ببیند. یحیی در زندان دچار سردردهایی شد و سلامتی او در معرض خطر بود که با معاینات انجام شده مشخص شد که لخته ای خون در مغز او وجود دارد و مورد عمل جراحی قرار گرفت که موفقیت آمیز بود.
تألیفات یحیی در زندان
یحیی السنوار در زندان وقت خود را در کنار مبارزات صرف خواندن، یادگیری و نوشتن کرد و زبان عبری را کامل یاد گرفت و به درک ذهنی اسرائیل پرداخت. او تعدادی کتاب را در حوزه های سیاسی، امنیتی و ادبی ترجمه و تالیف کرد که از برجسته ترین آن ها می توان به کتاب “خار و میخک”، “حماس آزمون و خطا”، “احزاب اسرائیلی در سال 1992” و کتاب “المجد” اشاره کرد.
آزادی یحیی
یحیی سنوار در سال 2011 میلادی همراه با بیش از هزار زندانی که درازای آزادی سرباز اسرائیلی، گیلعاد شلیط معامله شدند آزاد شد. السنوار بعد از آزادی در انتخابات داخلی جنبش به عضویت دفتر سیاسی حماس در آمد و مسئولیت بخش نظامی گردان های عز الدین قسام را بر عهده گرفت. یحیی در سال 2014 میلادی وقتی که اسرائیل به غزه حمله کرد نقشی مهم در هماهنگی بین دو جناح سیاسی و نظامی جنبش داشت. بعد از پایان تجاوز یحیی ارزیابی های جامعی در ارتباط با عملکرد فرماندهان میدانی انجام داد که منجر به برکنار شدن برخی از رهبران شد. یک سال بعد حماس او را مسئول پرونده اسرای اسرائیلی کرد و در همان زمان نیز آمریکا او در فهرست تروریست های بین المللی قرار داد.
دو سال پس از آن یعنی 2017 میلادی یحیی به ریاست دفتر سیاسی جنبش حماس در نوار غزه و جانشینی اسماعیل هنیه منسوب شد. او در این دوره تلاش کرد تا تنش های موجود بین حماس در غزه و تشکیلات خود گردان فلسطین به رهبری جنبش آزادی بخش ملی فلسطین (فتح) در کرانه باختری را ترمیم کند اما متاسفانه این تلاش ها بی ثمر بود. علاوه بر این او برای بهبود روابط با مصر تلاش کرد که توافقاتی ایجاد شد. یحیی در سال 2021 میلادی دوباره و برای دوره ای 4 ساله ریاست دفتر حماس در غزه را بر عهده گرفت.
ناگفته نماند که خانه یحیی السنوار چندین بار به قصد کشتن او بمباران شد اما او جان سالم به در برد.
یحیی و طوفان الاقصی
در تاریخ هفت اکتبر 2023 عملیات طوفان الاقصی از سوی حماس برای دفاع از مردم فلسطین و حفظ تمامیت ارضی اتفاق افتاد. این حمله مسلحانه از نوار غزه به غلاف غزه در جنوب سرزمین های اشغالی آغاز شد و اولین تهاجم به سرزمین های اشغالی پس از سال 1948 میلادی بود.
پس از این عملیات که در نوع خود بزرگ بود، یحیی سنوار و محمد الدیف جزو افراد تحت تعقیب توسط اسرئیل بودند. در واقع خلاص شدن از رهبر حماس در غزه مهم ترین هدف استراتژیک آن ها شد چرا که مقامات اسرائیلی یحیی را مغز متفکر حمله می دانستند.
در نوامبر که مصادف با ماه های آبان و آذر 1402 بود؛ دولت های بریتانیا و فرانسه تحریم هایی را علیه سنوار اعمال کردند. سنوار در جنگ 7 اکتبر در انظار عمومی ظاهر نشد و این ظاهر نشدن گمانه زنی های مختلفی را ایجاد کرد از جمله اینکه سنوار و بقیه رهبران حماس شبکه ای از تونل های زیرزمینی را ساخته اند و از آن جا عملیات را رهبری می کنند.
حکم بازداشت در 20 می 2024
و اما داستان آخرین حکم بازداشت یحیی سنوار از چه قرار بود …
ماه می 2024 میلادی دادستان دیوان کیفری بین المللی اعلام کرد که درخواستی را برای صدور حکم بازداشت علیه نتانیاهو، یو آو گالانت که وزیر دفاع رژیم کودک کش و از سوی دیگر یحیی سنوار، اسماعیل هنیه و الضیف به دادگاه لاهه ارائه کرده است مبنی بر اینکه جنایات جنگی را از هفتم اکتبر 2023 میلادی علیه بشریت مرتکب شده اند. این درخواست مزحک به نظر می آید. مگر می شود این دو گروه را یکی دانست؟ عده ای برای وطن خود می جنگند و دیگران آن وطن را ناجوانمردانه و نزدیک به 80 سال غصب کرده اند.
در این باره سامی ابو زهری از رهبران جنبش حماس به رویترز گفته بود که تصمیم دادگاه لاهه مبنی بر صدور حکم بازداشت سه تن از رهبران حماس برابر دانستن قربانی و جلاد است. او در سخنانش همچنان اشاره کرده بود که این تصمیم باعث می شود تا اسرائیل به نسل کشی و کشتار جمعی خود ادامه دهد.
رهبری حماس پس از اسماعیل هنیه
آنچه در ذهنم می گذرد این است که اسماعیل هنیه، یحیی السنوار، سید حسن نصر الله و جنرالی که با رفتنش خاورمیانه دردی فراموش نشدنی را چشید، قاسم سلیمانی، هیچ یک برای منسب و جایگاه دنیایی قدم در این راه نگذاشتند که اگر برای چنین چیزی بود راه های آسان تری بود. آن ها آمده بودند تا آنچه مسئولیتشان در این دنیا بود را به نحوه احسن انجام دهند و به بهترین صورت به دیدار خدا بروند.
خونخوار قرن، اسرائیل، از هر فرصتی برای ضربه زدن به مقاومت استفاده می کند. به دلیل مرگ شهادت گونه دکتر ابراهیم رئیسی، رای گیری ریاست جمهوری زودتر اتفاق افتاد و دکتر مسعود پزشکیان منتخب ملت ایران برای این منسب شد. زمان تحلیف او نهم مرداد ماه 1403 بود. در این مراسم افرادی از کشورهای مختلف آمده بودند که در میان آن ها اسماعیل هنیه رهبر حماس نیز دیده می شد. او پس از مراسم با بادیگارد خود به محل اقامتش در شمال شهر تهران رفت که نیمه شب پرتابه کوتاهبرد با سر جنگی حدود 7 کیلوگرمی به محل اقامتش شلیک شد و او را شهید کرد.
شهادت اسماعیل هنیه اگر چه سخت و ناگوار بود اما حماس به سرعت و پس از انجام مراسم تدفین شهید هنیه در قطر، با انجام انتخابات داخلی، جایگزینش برای رهبری جنبش را اعلام کرد و او کسی نبود جز یحیی السنوار. کسی که اسرائیل به خون او تشنه بود و او تشنه تر به نابودی این غده سرطانی …
شهادت یحیی سنوار
و اما شهادت یحیی سنوار
شهادت یحیی، به گونه ای رقم خورد که تمامی اتهاماتی که به او وارد شده بود را زیر سوال برد …
اتهاماتی چون جاسوس اسرائیل بودن. اتهاماتی مثل سپر انسانی قرار دادن مردم.
شهادتش به کارگردانی خدا بود. شهادت سنوار با یک بمب برای نابودی جمعی مردم اسرائیل رقم نخورد … شهادت او با اصابت بمب ها به تونل ها نبود ….
نه اینکه شهادت هایی این چنین زیر سوال بروند، نه؛ ابدا.
شهادت یل یلان یحیی سنوار در میدان نبرد رخ داد، در تل السلطان در جایی از رفح که در محاصره دشمن بود. او آنجا بود و دوشادوش نیروها به نبرد اشقیا رفته بود.
زمانی که رژیم منحوس او را پیدا کردند، گمانشان این بود یکی از فرماندهان است. آنان گمان نمی کردند “مردی که سایه ندارد” سنوار در چنگ آنان است و چه صیدی برای کفتاران بهتر از شیر؟!
او اما تا آخرین لحظه با این شیطان مجسم نبرد کرد. او که در نبرد زخمی شد به خانه خرابه ای در تل السلطان وارد شد و آنجا با پاهایی زخمی و دستی که با سیم از بازو بسته بود تا جلوی خونریزی را بگیرد و دستی دیگر که به جای تفنگ این بار چوب را لمس کرده بود و صورتی که کوفیه فلسطینی نقابش شده بود بر روی مبلی نشست…
نشست تا ببیند و نشان دهد که با بدنی نیمه جان تا آخرین نفس از جنگ با شیطان دست نخواهد کشید. و قشنگ ترین لحظه اینجا رقم خورد …
شیطان که با گلوله تانک خانه را زده بود، خواست تا ببیند آن فرمانده زنده است یا نه! او می دانست ایمان و اراده این فرماندهان همچون فولاد است. پس به سبب ترس و زبونی که داشت کوادکوپتری را از طریق پنجره خرابه وارد کرد. کوادکوپتری که ناب ترین 40 ثانیه از یک نبرد جانانه میان حق و باطل را به تصویر کشید و در تاریخ ثبت کرد. نبردی که رمی جمرات نیز خوانده شد …
کوادکوپتر همچنان دنبال فرمانده بود. او را نشسته بر مبلی نشان داد که زیر چشمی آن را رصد می کند. کوادکوپتر نزدیک تر می شود اما جنرال یحیی آن چوب را به سمت کوادکوپتر پرتاب می کند و باعث می شود تا کوادکوپتر را از آن خرابه خارج کنند و تصمیم بگیرند با گلوله تانکی دیگر نیمه جان مانده را هم بگیرند …
پس گلوله را پرتاپ کردند … آن ها گمانشان این بود که پیروز این نبرد هستند … اما چه افتضاحی بالاتر از این … آنان به جنگ فرمانده ای ناشناس رفتند و وقتی پیدایش کردند شادی و هلهله کردند و به هم تبریک گفتند … شکار این کفتاران شیر بود … اما پهلوان مقاومت، آن که تهمت شنید و سست نشد به آرزویش رسید. آرزوی مرگ با شهادت …
او که در اردوگاهی در خان یونس به دنیا آمد سر انجام در تل السلطان به دست اشقیاترین انسان های عصر حاضر شهید شد و مقاومت را با خون خود زنده تر کرد.
جملاتی از یحیی سنوار – عربی
- أنا أقول بأن أكبر هدية يمكن أن يقدمها العدو والاحتلال ليهو أن يغتالني وأن أقضي إلى الله سبحانه وتعالى شهيداً على يده.
- قالوا سیسجلوها صورة نصر هما مش عارفین ایش القیمة اللی بنحکی عنها؛ هما راح یقواو انه های صورة النصر و ختام المعرکه و اغتالنا السنوار، و قد حفظت منذ نعومة اظفاری، الدرس اللی علمنا ایاه الشیخ احمد یاسین، الموت فی سبیل الله اسمی امانینا.
- فسيرى بنا العدو ما يسوءه سنجعل نتانیاهو يلعن اليوم الذي ولدته فيه امهو سنجعله يتمنى ان لو تغرق غزة في البحر او ان لو يبتلع البحر غزة
- ان اردتم المزيد من الوقت لبقائكم فابتعدوا عن المسجد الاقصى والقدس.