در این مطلب قصد داریم به شرح حدیثی از امام مهدی (عج) در ارتباط با نماز اول وقت بپردازیم. نمازی که از مهم ترین واجبات است و خداوند برای ادای آن زمانی را تعیین نموده است. البته در این میان به اول وقت ادا نمودن آن سفارش فراوان شده و احادیثی در این باره از ائمه اطهار علیهم السلام از جمله امام زمان ارواحنا له الفداء نقل گردیده اند که مطالعه آن ها و شرحی که برایشان بیان شده برای تدبر و پی بردن به کنه مطلب خالی از لطف نیست.
از امام مهدی (عج) نقل شده که فرمودند: «مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ أَخَّرَ الْغَداةَ إِلی أَنْ تَنْقَضی الْنُجُومْ»؛ ملعون، ملعون است آن که نماز صبح خویش را به طور عمد به تاخیر بیندازد تا آن زمان که ستاره ها ناپدید گردند[1].
و اما شرح این حدیث:
شرح حدیث مورد بحث در توقیع امام به محمد بن یعقوب آمده است. امام در آن توقیع به ادای نماز اول وقت تاکید بسیار کرده است. ایشان در آن توقیع افرادی را که تا روشن شدن هوا و ناپدید گشتن ستارگان نماز را به تاخیر می اندازند، نفرین شده و ملعون معرفی کردند
از این حدیث و احادیثی که در این باره بیان شده اند می توان متوجه شد که نماز سه وقت دارد:
وقت فضیلت
زمان فضیلت همان اول وقت است. در روایت ها از این وقت با نام «رضوان الله» یاد شده است و بهترین اوقات برای ادا کردن نماز است چرا که در این زمان است که فرمان به جای آوردن نماز از سوی خداوند صادر گردیده و مهم دانستن اوامر الهی و زودتر به جای آوردن آن ها مطلوب است. همچنین نماز در واقع ارتباط گرفتن موجود محدود و نیازمند با خالقی قادر و بی انتهاست و در واقع بهره بردن از الله تعالی است. این امر به سود آدمی است و فوریت دانستن آن و سرعت در انجامش مطلوب است.
علاوه بر این ها حضرت مهدی (عج) اول وقت نماز می خواند. پس به برکت نماز حضرت حق تعالی نماز آدمی را قبول می کند. البته که اختلاف افق در این امر موثر نیست. در واقع مقصود انجام نمازها در وقت یکسان نیست و منظور اتحاد در یک عنوان واحد یعنی ادا نمودن نماز در اول وقت است آن هم هر شخصی بر اساس افق منطقه اش.
آخر وقت
در روایت های منقول آخر وقت به غفران الله معنا شده است. به تاخیر انداختن این فریضه واجب و مهم مذمت شده است. پس امام چنین فردی را دور از رحمت الهی و مذموم دانسته است. در حدیثی از امام صادق علیه السلام آمده است: ادای نماز در اول وقت سبب خشنودی خداوند است و ادا نمودن آن در آخر وقت گناه اما مورد عفو و مغفرت پروردگار است.
خارج از وقت (وقت قضا)
خارج از وقت خواندن همان قضا به جای آوردن نماز است. آن که نماز خویش را در داخل وقتش ادا ننماید لازم است قضایش را به جای آورد. حال اگر فردی به طور عمد نماز را تا پایان زمان به تاخیر اندازد، معصیت نموده و باید از آن توه نماید والا مورد عقوبت الله قرار می گیرد. اما اگز که سهوی و به سبب فر اموشی آن را ادا نکرده باشد عقوبت پرودگار شامل حالش نمی گردد.
منبع:
[1] بحار الأنوار، ج۵۲، ص۱۶