در این مطلب برخی از مهم‌ترین راهکارهای قرآنی جزء دهم قرآن مجید برای زندگی بهتر را به نگارش درآورده‌ایم. جزء دهم قرآن متشکل از 126 آیه از دو سوره انفال و توبه است.
سوره انفال 75 آیه دارد. این سوره در شهر مدینه بر پیامبر خدا (ص) نازل شده است (برخی آیاتی از این سوره را مکی گفته‌اند) و مقصود اصلی آن ذکر شرایط بهره‌مندی اهل ایمان از امدادهای غیبی خداوند و یاری اوست که شرط مهم آن پیروی از خدای متعال و پیامبر او می‌باشد. همچنین از پیامدهای این اطاعت و یا سرپیچی از آن صحبت شده است.
سوره توبه یکی دیگر از سوره‌های مدنی قرآن است. این سوره 129 آیه دارد و در ترتیب نزول آخرین سوره نازل شده است. برای این سوره ده اسم ذکر شده و بدون بسم الله الرحمن الرحیم شروع می‌شود.
و اما برخی از مهم‌ترین راهکارها عبارتند از:
- با هم به نزاع نپردازید باعث سستی شده و هیبت‌تان از بین خواهد رفت[1].
درباره این آیه از امام باقر علیه السلام روایت شده که فرمودند: این آیه هنگامی نازل شد که شخصی به نام خباب بن المنذر به پیامبر (ص) پیشنهاد کرد که از جایگاه خود حرکت کرده و به مکانی که آب در آن وجود دارد نزول فرماید و سپس خود و عده‌ی دیگر که زیاد هستند به ایشان ملحق شوند. برخی در این باره مخالفت کرده و نزدیک بود نزاعی در میان افراد ایجاد شود. پس این آیه نازل شد و پیامبر پیشنهاد خباب را قبول کرد[2]
- اگر که در پیمانی بیم ترس خیانت دارید، آن عهد را بشکنید تا هر دو طرف شرایط مشابه و برابر داشته باشند[3].
گفته شده که این امر برای زمانی است که شواهدی بر توطئه و خیانت دشمن باشد. پس برای پیشگیری باید در لغو کردن پیمان پیش دستی نمود. البته باید پیش از آن اعلام نماید و سپس پیمان را لغو کند تا همانند دشمن ناجوانمردی نکرده باشد.
- هر چه در توان شما است، سلاح جنگی تدارک ببینید تا با آنها دشمنان خویش را بترسانید[4].
مسلمانان می‌بایست از لحاظ رزمی، تجهیزات و نفرات آمادگی کامل داشته باشند. این آمادگی در جهت استعمار نیست و برای حفظ مکتب و وطن خواهد بود.
- به زندگی دنیا به جای آخرت دل خوش نباشید. متاع حیات دنیویی در مقابل آخرت کم است[5].
- سَبک بار و گرانبار بسیج گردید و با مال و جان خویش در راه خدا جهاد نمایید[6].
هر دو پیام قبلی برای آیه 38 سوره توبه است. این آیه به جنگ تبوک اشاره دارد. برای شرکت در این جنگ برخی از مسلمانان سستی کرده و بهانه‌هایی را برای نرفتن به جنگ آوردند. این آیه نشان دهنده این است که اهل ایمان نیز می‌بایست گاهی مورد انتقاد قرار بگیرند. همچنین به این امر اشاره دارد که وابستگی به مادیات و این دنیای فانی مانع از جدا شدن آدمی از خاک و رسیدن او به افلاک است.
- اعمال انسان‌های دو رو در دنیا و آخرت هدر می‌رود و آنها از زیان‌کاران خواهند بود[9].
- مردان و زنان با ایمان دوستان هم هستند و همدیگر را به امور نیک سفارش می‌کنند و از امور بد باز می‌دارند[10].
- برخی پیمان بستند که اگر خداوند به آنها مال دهد، آنان نیز صدقه دهند اما خلف وعده نموده‌اند این کار نشانه نفاق است[11].
- از زیادی اموال و فرزندان اهل کفر متعجب نگردید. این‌ها بر ای امتحان آنها است[12].
از پیام‌های این آیه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
اول اینکه امکاناتی که در اختیار دیگران است باعث احساس حقارت نشود
دوم اینکه مال و فرزند همواره مایه آسایش نیست، گاهی برای آزمایش و عذاب هستند.
سوم اینکه کیفر الهی در این دنیا برخی اوقات با همان مظاهر دنیایی خواهد بود.
منابع:
[1] سوره انفال، آیه 26
[2] اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
[3] همان، آیه 58
[4] همان، آیه 60
[5] سوره توبه، آیه 38
[6] همان
[7] همان، آیه 42
[8] همان، 68
[9] همان، 69
[10] همان، 71
[11] همان، 76-75
[12] توبه، آیه 85
- تلاوت ترتیل آیه 85 سوره هود – خلیل حصری
وَيَا قَوْمِ أَوْفُوا الْمِكْيَالَ وَالْمِيزَانَ بِالْقِسْطِ ۖ وَلَا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْيَاءَهُمْ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ
و ای قوم من! پیمانه و وزن را با عدالت، تمام دهید! و بر اشیاء (و اجناس) مردم، عیب نگذارید؛ و از حق آنان نکاهید! و در زمین به فساد نکوشید!