مستحبات و مکروهات نماز چه هستند؟ در این مطلب از مطالب سایت معراج النبی (ص) لیستی از مستحبات و مکروهات نماز واجب را برای بهرهمندی شما دوستان قرار دادهایم. همانطور که میدانید، نماز مهمترین عمل عبادی هر مسلمانی است که میبایست به درست ادا نمودن آن توجه ویژهای نماید تا مورد قبول درگاه احدیث قرار گرفته و سبب تقرب الهی شود. در واقع فرد مسلمان لازم است واجبات و آنچه که سبب ابطال نماز میشود را بداند و تمامی واجبات را به ترتیبی که ذکر شده، انجام دهد و از آنچه که سبب بطلان نماز میشود دوری کند. در این میان و در کنار واجبات و مبطلات نماز، مستحبات و مکروهات نماز وجود دارند که توجه به آنها کیفیت این عمل عبادی واجب را بیشتر خواهد کرد.
مستحبات نماز
مستحب در نماز فعل و عملی است که انجام ندادن آن به اصل نماز آسیب و ضرری نمیرساند و تنها انجام دادن آن سبب کسب ثواب بیشتر میشود (البته بالطبع اثرت مثبت دیگری نیز دارد). برای نماز مستحبات بسیاری در حدود سه هزار عمل و ذکر مستحبی بیان شدهاند که در این بخش به برخی از آنها اشاره میشود.
- مستحبات پیش از ادای نماز
- رو به قبله ایستادن در هنگام وضو
- مسواک کردن دندانها
- خواندن دعاهای وارد شده برای زمان وضو
- پوشیدن لباس تمیز
- عطر زدن و انگشتر به دست کردن
- مشخص کردن جایی ویژه برای نماز خواندن
- گفتن اذان و اقامه پیش از نمازهای واجب و انداختن فاصله میان آن دو
- توجه قلبی به قبله
- مضمضه کردن (آب به دهان بردن و آن را پس از دور دادن به بیرون انداختن)
- استنشاق (به معنای آب را به داخل بینی بردن است).
- خشک نکردن اعضای وضو
- دعا در هنگام گفتن ذکر «اشهد ان لا اله الا الله»
- مستحبات هنگام نماز
- داشتن حضور قلبی
- بالا بردن دستان تا مقابل گوشها در هنگام گفتن تکبیرة الاحرام
- گفتن «اعوذ بالله من الشیطان الرجیم» قبل از سوره حمد در رکعت نخست
- گفتن عبارت «بسم الله الرحمن الرحیم» با صدای بلند در نمازهای ظهر و عصر
- شمرده قرائت کردن سوره حمد.
- توجه به معنای سورهها در هنگام قرائت.
- قرائت سوره قدر در آیه نخست هر یک از نمازهای پنج گانه
- گفتن تکبیر قبل از رکوع
- نگریستن به میان دو قدم در هنگام رکوع
- گفتن ذکر رکوع سه، پنج و یا هفت مرتبه و حتی بیشتر
- صلوات فرستادن پس از ذکر رکوع
- گفتن ذکر «سمع الله لمن حمده» بعد از رکوع و زمانی که بدن آرام میگیرد.
- طولانی کردن سجدهها
- گفتن ذکر «استغفر الله ربی و اتوب الیه» بعد از اولین سجده (از دو سجده هر رکعت). البته زمانی که بدن در حالت نشسته آرام گرفت.
- ذکر صلوات در سجده
- گفتن تکبیر بعد از رکوع و پیش از سجده
- قنوت نماز – قنوت مستحب مؤکد است.
- گفتن تکبیر پس از سلام نماز
- مستحبات پس از نماز
- خواندن قرآن پس از نماز
- دعا کردن بعد از نماز
- گفتن اذکار وارد شده
- تسبیحات حضرت فاطمه (س) – تسبیحاتی که به تسبیحات حضرت زهرا (س) شهرت دارد این گونه است: گفتن 34 مرتبه ذکر «الله اکبر»، و گفتن اذکار «سبحان الله» و «الحمدلله» هر کدام 33 مرتبه.
مکروهات نماز
مکروه به فعلی اطلاق میشود که انجام آن اگر چه حرام نمیباشد اما ترک نمودن آن بهتر خواهد بود. البته این تعریف کلی عمل مکروه است. این واژه درباره عبادتها تعریف متفاوتی دارد به این شکل که انجام آن عبادت با فعل مکروه ثواب کمتری دارد و به این معنا نیست که ترک شود.
در این بخش به برخی از مکروهات نماز اشاره میشود:
- چرخاندن صورت یا چشمها به چپ یا راست.
- بستن چشمها
- بازی با دستان یا انگشتها
- سکوت در زمان قرائت سورهها یا گفتن اذکار نماز
- انجام اعمالی که خضوع یا خشوع را از میان بر میدارد.
- قرائت نکردن سوره توحید در نمازهای یک شبانه روز
- شمرده نخواندن سوره توحید
- خواندن دو سوره یکسان (به جز توحید) در دو رکعت پشت سر هم (مثلا سوره ناس را هم در رکعت اول و هم دوم قرائت نماید).
- قرائت قرآن به جای ذکر در رکوع و سجود.
- تخلی نکردن پیش از نماز
- خمیازه کشیدن در وسط نماز به صورت اختیاری
- گذاشتن دست به کمر
- موی ریش و یا ناخن را به دندان گرفتن و بریدن آن
- نظاره به آسمان
- در مقابل درب باز نماز گزاردن
- نماز خواندن به صورت خواب آلوده