درباره دوران پس از ظهور حضرت مهدی (عج) و عصر حکومت ایشان بر تمامی عالم سوالات بسیاری از سوی مسلمانان و افراد حقیقت‌جو پرسیده می‌شود که یکی از آنها پرسش درباره دین واحد جهانی و در آمدن تمامی مردم به آن دین که اسلام گفته شده است، می‌باشد. در واقع سوال شده است که آیا با ظهور حضرت مهدی (عج) تمامی مردم جهان مسلمان خواهند شد؟!
در این باره دو گروه آیات قرآنی و روایات بیان شده‌اند که برای پاسخ به سوال، نخست هر یک از آنها مورد بررسی قرار خواهند گرفت و در آخر یک نتیجه گیری کلی بیان خواهد شد.
وجود غیر مسلمان در عصر ظهور (گروه اول آیات و روایات)
گروه اول روایت‌ها و آیه‌های قرآنی نشان‌دهنده‌ی این موضوع هستندکه در عصر ظهور حضرت مهدی (عج)، علاوه بر مسلمانان، غیر مسلمان‌ها نیز زندگی می‌کنند.
آیه های 14 و 64 سوره مائده بر این امر و وجود یهودیان و مسیحیان تا روز قیامت دلالت دارند:
- در آیه 14 سوره مائده خداوند می‌فرماید: و از آنها که گفتند ما نصرانی (مسیحی) هستیم عهد و پیمان گرفتیم، اما آنان بخش مهمی از آن‌چه که به آنها تذکر داده شد را از یاد بردند، از این رو در بین آنها، تا قیامت عداوت و دشمنی قرار دادیم …
- در آیه 64 سوره مائده نیز خداوند می‌فرماید: یهود می‌گوید: دست (قدرت) خداوند بسته است، دست‌های آنان بسته باد و به واسطه این سخن از رحمت (خداوند) دور شوند! بلکه هر دو دست (قدرت پروردگار) او گشاده است، هر طور بخواهد، می‌بخشد … و ما در بین آنان تا روز قیامت عداوت و دشمنی قرار دادیم …
علاوه بر این دو آیه از بعضی روایات نیز همین مفهوم استخراج می شود. به عنوان نمونه در روایت ابو بصیر از امام جعفر صادق (ع) آمده است که او می‌گوید که به امام صادق علیه السلام عرض کردم: در عصر امام مهدی (عج) با اهل ذمه (مقصود یهودیان و مسیحیان است) چطور رفتار می‌شود؟ ایشان فرمودند: با آنها مسالمت آمیز و از در آشتی برخورد می‌شود همانگونه که پیامبر خدا (ص) با آنها مسالمت آمیز رفتار نموده بود. [1]
مسلمان شدن تمامی انسان‌ها در عصر ظهور (گروه دوم آیه‌ها و روایت‌ها)
دسته دوم آیات و روایات به این موضوع اشاره دارند که در زمان ظهور همگی مسلمان گشته و هیچ دینی جز اسلام بر روی این کُره خاکی باقی نخواهد ماند.
در آیه 83 سوره آل عمران حق تعالی می‌فرماید: آیا آنان غیر از دین خدا را می‌طلبند؟! و حال آن‌که هر که در آسمانها و زمین است خواه ناخواه فرمانبردار و مطیع امر خداوند است و همه به سوی او باز گردانده می‌شوند.
در تفسیر این آیه شریفه از امام کاظم (ع) نقل شده است: این آیه در شأن حضرت قائم (عج) نازل گردیده است. زمانی که آن حضرت ظهور کند دین اسلام را بر یهود، نصاری، صابئین و بر کافران شرق و غرب عرضه می‌کند. پس هر کس که با میل خویش مسلمان گردد (اسلام آورد) به نماز، زکات و دیگر واجبات او را فرمان می‌دهد و هر کس از قبول اسلام امتناع کند، گردنش را می‌زند تا آن‌که در غرب و شرق زمین به غیر از خدا پرست باقی نماند … [2]
علاوه بر این آیه و تفسیر آن از امام کاظم (ع) در حدیثی از امام حسن (ع) به نقل از امام علی (ع) این چنین بیان شده: او (مهدی موعود (عج)) زمین را از عدل و داد، روشنی و عقل و منطق دلایل آشکار پُر می‌کند و سراسر زمین تسلیم او می‌گردند به گونه‌ای که هر کافری ایمان آورده و هر بد کاری نیکوکار می‌گردد. [3]
نتیجه گیری
به سبب وجود این دو گروه از آیات و روایات میان اندیشمندان اسلامی اختلاف نظر وجود دارد. اما می‌توان برای حل این اختلاف این چنین بیان نمود که گفته شود این دو گروه هر یک برای دوره‌ای از ظهور می‌باشند، به این صورت که گروه اول آیات و روایات به ابتدای ظهور حضرت اشاره دارند و دسته دوم با دوره تثبیت و تحکیم حاکمیت و فرمانروانی حضرت مرتبط می‌باشند. در واقع می‌توان این‌گونه گفت که امام مهدی (عج) در ابتدای ظهور تنها با ظالمان و ستمگرانی که بر زمین فساد می‌کنند برخورد می‌کند و با آن گروه از کافران که ظلم و ستمی روا نداشته‌اند همچون عصر رسول خدا (ص)، مسالمت آمیز رفتار خواهد نمود. در ادامه و با برقراری و حاکمیت عدل و نمایان شدن نشانه‌های حق و راستی، حجت الهی بر مردم تمام شده و دیگر جای هیچ عذر و بهانه‌ای برای کفر و شرک باقی نمانده و تمامی انسان‌ها مسلمان گشته و در آن دوران کفر و شرک مصداقی از ظلم است که در حکومت امام مهدی (عج) جای برای آن نیست … .
منابع:
[1] بحار الانوار، ج 52، ص 376
[2] بحار الانوار، ج 52، ص 340
[3] اثبات الهداه، ج 3، ب 32، فصل 20، ح 414
آیه 83 آل عمران
- تلاوت ترتیل آیه 83 سوره آل عمران – محمد جبریل
أَفَغَيْرَ دِينِ اللَّهِ يَبْغُونَ وَلَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعًا وَكَرْهًا وَإِلَيْهِ يُرْجَعُونَ
آیا آنها غیر از آیین خدا می‌طلبند؟! (آیین او همین اسلام است؛) و تمام کسانی که در آسمانها و زمین هستند، از روی اختیار یا از روی اجبار، در برابرِ (فرمان) او تسلیمند، و همه به سوی او بازگردانده می‌شوند.