هدایت شیعیان توسط امام مهدی (عج) در عصر غیبت به چه صورت است؟ آیا در این دوران که حضرت از نظرها غایب است، مسلمانان از هدایت ایشان بهره‌مند می‌گردند؟
در این باره لازم است گفته شود که امام زمان ارواحنا له الفداء در عصر غیبت همواره از احوال مردم به ویژه مسلمانان و شیعیان آگاه و با خبر می‌باشد و اعمال آن‌ها بر ایشان عرضه می‌گردد و هر گاه شایسته و درست بداند به امر خداوند با آن‌ها ارتباط می‌گیرد و هدایتشان می‌کند. حضرت در این باره فرموده‌اند: ما در رسیدگی به احوالتان و سرپرستی شما کوتاهی ننموده و یادتان را از خاطر نبرده‌ایم (فراموشتان نکرده‌ایم) چرا که اگر چیزی جز این می‌بود مصائب و سختی‌ها بر شما نازل می‌گشت و دشمنان و اعداء شما را نابود و ریشه کَن می‌ساختند [1].
پس بر اساس احادیث و روایاتی از این دست مشخص می‌گردد که حضرت در دوران غیبت با خبر از احوال شیعیان بوده و با آنان اگر که مصلحت باشد ارتباط برقرار می‌نماید و آنان را هدایت می‌فرماید. اما این ارتباط و هدایت چگونه است؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت که هدایت به دو صورت ظاهری و باطنی انجام خواهد گرفت که در ادامه به صورت مختصر هر یک از آن‌ها را شرح خواهیم داد.
هدایت ظاهری شیعیان توسط امام مهدی (عج)
هدایت ظاهری انسان‌ها توسط امام زمان (عج) بدین معنا می‌باشد که آدمی در رویا و یا بیداری به محضر ایشان مشرف گشته و توفیق زیارت و دیدار نصیبش شود. این هدایت و ارتباط ممکن است به شکل مکاشفه و یا رویای صادقه برای فرد و یا جامعه اتفاق بیافتد.
البته در این نوع هدایت و ارتباط لازم است نکاتی را مورد توجه قرار داد اول اینکه اگر چه اصل موضوع ارتباط و هدایت ظاهری به شکل کلی قابل قبول است و می‌توان آن را اثبات نمود ولی جزئیات این نوع هدایت بعد از بررسی و توجه در صحت و درستی آن قابل التزام می‌باشد.
دوم اینکه این نوع هدایت و ارتباط هیچ‌گاه به خواست و میل افرادی که توفیق دیدار داشته‌اند نبوده است و تماما بر اساس مشیت پروردگار و به اراده و خواست حضرت مهدی (عج) بوده و می‌باشد. به طور مثال می‌توان به توجه خاص حضرت به عالمان دین در دوران غیبت و دستگیری ویژه از آنان در زمان‌های خاص اشاره کرد (در سایت معراج النبی به برخی از تشرفات و ملاقات‌های صورت گرفته با امام زمان (عج) پرداخته شده است).
امام زمان (عج) و هدایت باطنی شیعیان
مقصود از هدایت باطنی شیعیان توسط امام عصر (عج) این است که این هدایت به شکل آشکار صورت نمی‌گیرد ولی به سبب اینکه یکی از کارهای خاصی که بر عهده‌ی امام می‌باشد هدایت انسان‌ها است و حجت خدا در واقع برای رهایی جامعه از ضلالت، جهل و گمراهی انتخاب گشته است آن‌که حقیقت جو باشد و رهرو راه شریعت به صورتی خاص از جانب امام هدایت می‌گردد.
این نوع هدایت به صورت‌های مختلف رخ داده و مشاهده می‌شود، در حقیقت هدایت باطنی برخی اوقات به شکل الهام قلبی صورت می‌پذیرد، گاه به شکل رخدادهایی به ظاهر تصادفی که طریق هدایت را برای انسان آشکار می‌سازند، دیده می‌شود، گاه با قرار گرفتن صالحین در مسیر زندگی و رو به رو شدن با آن‌ها می‌باشد و برخی اوقات به صورت‌هایی دیگر انجام خواهد گرفت.
البته در این‌جا نیز لازم است ذکر گردد که در تمامی مواردی که بیان شدند وجود شواهد مطمئنی که بر درستی، تایید و صحت ارتباط دلالت کنند برای اعتماد به آن‌ها ضروری می‌باشد.
منبع:
[1] بحار الانوار، ج 53، ص 175