اگر که امام مهدی (عج) وجود دارد، پس چرا اسم او در قرآن کریم نیست؟! سوال به گونه‌ای مطرح شده که گویی تنها راه شناخت ولی‌خدا واجب الاطاعه این است که نام او صراحتا در قرآن آمده باشد در حالی که این‌گونه نیست و با مراجعه به قرآن می‌توان متوجه شد که خداوند متعال برای معرفی اشخاص شیوه‌های مختلفی را بر اساس حکمت و مصلحت به کار برده است چرا که ذکر نام حضرت نیز طبق آن‌چه از امم پیشین در قرآن کریم آمده است دردی را دوا نمی‌کند و آن‌هایی که عناد و حق ستیزی را پیشه کرده‌اند، درس عبرت نگرفته و به دست آویز و بهانه‌ای دیگر متوسل می‌شوند تا در گمراهی خویش بمانند. برای نمونه اگر چه نام پیامبر اکرم که درود خداوند بر او و خاندانش باد، در کتب آسمانی انجیل و تورات آمده و به مبعوث شدن ایشان بشارت داده شده است اما بسیاری از اهل کتاب به قرآن، پیامبر (ص) و دین اسلام ایمان نیاورده و بر دین خود باقی ماندند. همچنین می‌توان به آیه 247 سوره بقره که در آن از مخالفت بنی اسرائیل با امر خداوند سخن گفته شده، اشاره کرد. در واقع با آن‌که پیامبر بنی اسرائیل صراحتا امر خداوند را مبنی بر پادشاهی طالوت به آنها ابلاغ کرد اما آنها نافرمانی امر خدا را کرده و خود را سزاوارتر برای پادشاهی و حکومت می‌دیدند.
پس بر اساس آن‌چه که بیان شد می‌توان گفت که همیشه بردن اسم، اختلافی را حل نمی‌کند و ممکن است باعث بروز اختلافی دیگر شود همانطور که برخی از علما اظهار داشتند، اگر که نام حضرت مهدی (عج) یا دیگر امامان معصوم علیهم السلام در قرآن ذکر می‌شد انگیزه معاندان و مخالفان برای تحریف قرآن، این کتاب جاویدان بیشتر می‌گشت. البته که مصلحت و حکمت را مسلما خداوند قادر متعال بهتر می‌داند.
همان‌گونه که در ابتدای مطلب گفته شد خداوند شیوه‌های مختلفی را برای معرفی اشخاص و اولیا الهی در قرآن مجید به کار برده است، اما این شیوه‌ها چه هستند؟ و امام زمان (عج) به چه شیوه‌ای معرفی شده است؟
برخی از شیوه‌های معرفی اشخاص در قرآن کریم
-
بردن نام
خداوند در برخی از آیات به طور صریح و آشکار نام افراد را ذکر کرده است نظیر آیه 40 سوره احزاب آن‌جا که می‌فرماید: محمد پدر هیچ یک از مردان شما نیست، لکن پیامبر خدا و خاتم رسولان است …
آیه 26 سوره ص و آیه 144 سوره آل عمران از نمونه‌های دیگر معرفی به نام در قرآن است.
-
معرفی به عدد
در برخی از آیات نیز خداوند برای معرفی شخص یا گروهی از افراد از عدد استفاده کرده است نظیر آیه 12 سوره مائده که حق تعالی می‌فرماید: وَ لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ وَ بَعَثْنَا مِنْهُمُ اثْنَيْ عَشَرَ نَقِيبًا … (و همانا خداوند از بنی اسرائیل پیمان گرفت و از بین آنها دوازده نفر بزرگ مبعوث نمودیم (که پیشوا و راهبر هر سبط باشند) …).
-
بیان ویژگی و صفات
در روش و شیوه‌ای دیگر خداوند با بیان نمودن ویژگی‌ها، خصائل و صفات به صورت آشکار و کاملا روشن به معرفی افراد می‌پردازد. امام زمان روحی له الفداء و حکومت مهدوی بدین روش در قرآن کریم توسط خداوند معرفی شده‌اند و آیاتی چند به عنوان مصداقی برای حضرت مهدی (عج) و حکومت ایشان معرفی و بیان شده‌اند. خداوند در آیه 33 سوره توبه از گسترش دین اسلام در سر تا سر دنیا و پیروزی آن بر تمامی ادیان که از ویژگی‌های حکومت مهدوی است سخن به میان آورده است. همچنین در آیه‌های 105 و 106 سوره انبیاء و آیه 55 سوره نور پروردگار متعال این بشارت و نوید را داده است که افراد صالح در نهایت وارث زمین می‌گردند. این نوید تا به امروز تحقق نیافته و به دولت و حکومت مهدوی و زمان ظهور حضرت مهدی (عج) اشاره دارد.
علاوه بر آیات گفته شده می‌توان به آیه چهارم سوره مبارکه قدر اشاره کرد، حق تعالی در این آیه فرموده است: تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَ الرُّوحُ فِيها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ (در شب قدر ملائکه و روح به اذن پروردگارشان برای هر امری نازل می‌شوند).
فعل « تَنَزَّلُ» در آیه شریفه مضارع بوده و نشان دهنده‌ی استمرار است، پس هر سال، شب قدر دارد و هر شب قدر ملائکه و روح فرود می‌آیند از سویی دیگر هر انسانی قادر به پذیرش فرشته‌ها و روح نیست و می‌بایست انسانی چون پیامبر (ص) وجود داشته باشد تا این توانایی را داشته باشد. در این دوران که شب قدر هر ساله وجود دارد، ملائکه بر چه کسی فرود می‌آیند؟ در این باره امام علی (ع) می‌فرمایند: شب قدر در هر سال است و امر سال در آن شب فرود می‌آید. برای این امر اولیایی پس از پیامبر (ص) وجود دارند. ابن عباس از ایشان پرسید: این والیان که هستند؟ حضرت بیان نمودند: من و یازده تن از نسل و فرزندانم [1]. این آیه و حدیث نیز به وجود حضرت مهدی (عج) در این دوران اشاره دارد.
بر اساس آن‌چه که گفته شد، مشخص گردید که در قرآن کریم خداوند از امام مهدی (عج) و حکومت جهانی او سخن به میان آورده است اما نه به صورت مستقیم بلکه با بیان نمودن صفات و ویژگی‌ها.
منابع:
[1] اصول کافی، ج 1،ص 532، ح 11
- تلاوت ترتیل آیه 12 سوره مائده – محمد جبریل
۞ وَلَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ وَبَعَثْنَا مِنْهُمُ اثْنَيْ عَشَرَ نَقِيبًا ۖ وَقَالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ ۖ لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلَاةَ وَآتَيْتُمُ الزَّكَاةَ وَآمَنْتُمْ بِرُسُلِي وَعَزَّرْتُمُوهُمْ وَأَقْرَضْتُمُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا لَأُكَفِّرَنَّ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَلَأُدْخِلَنَّكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ ۚ فَمَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذَٰلِكَ مِنْكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِيلِ
خدا از بنی اسرائیل پیمان گرفت. و از آنها، دوازده نقیب [= سرپرست] برانگیختیم. و خداوند (به آنها) گفت: «من با شما هستم! اگر نماز را برپا دارید، و زکات را بپردازید، و به رسولان من ایمان بیاورید و آنها را یاری کنید، و به خدا قرض الحسن بدهید [= در راه او، به نیازمندان کمک کنید]، گناهان شما را می‌پوشانم [= می بخشم]؛ و شما را در باغهایی از بهشت، که نهرها از زیر درختانش جاری است، وارد می‌کنم. اما هر کس از شما بعد از این کافر شود، از راه راست منحرف گردیده است.