آخر الزمان و عصر غیبت حضرت مهدی (عج) که یگانه منجی عالم است، از مهمترین اعصار و دورانی است که بشریت به چشم میبیند. دورانی که اهالی آن تنها با استناد به سیاههای که بر روی سفیدی است، به خداوند و اولیای او ایمان آورده و اعتقادشان برگرفته از مطالعه و تدبر در آیات قرآن کریم و روایات اهل البیت (ع) است و از وجود پر فروغ حجت خدا به طور مستقیم بی بهرهاند. دورانی که رخدادهای تلخ و شوم در جامعه فراگیر شده و التهاب شدیدی در حوزههای مختلف، جامعه را در بر میگیرد و شیاطین و دست نشاندههای آنان تمامی تلاش خود را با ایجاد فتنهها برای به گمراهی و به ضلالت کشیدن انسانها میکنند. پس آدمی باید هوشیار بوده تا در دام این فتنهها که بسیار سخت و هولناک هستند نیافتد و از مسیر حق خارج نگردد. در این مطلب و در راستای آنچه که بیان شد تصمیم گرفتیم به بررسی برخی از فتنه های آخر الزمان و راههای مقابله با آنها بپردازیم.

فتنههای آخر الزمان
-
نبود شناخت صحیح درباره امام مهدی (عج) و نقش او
داشتن معرفت و شناخت درست نسبت به امام زمان (عج) و نقش و جایگاهی که ایشان در این جهان دارند و از آن برخوردار هستند از مهمترین امور و وظایفی است که بر عهده شخص منتظر و مسلمان است. چون که نبود شناخت درست آدمی را از حضرت دور نموده و به سمت افرادی که به دروغ خود را امام و یا نائب بر حق او مینامند و فتنهها، سوق میدهد و در نهایت سبب میگردد که انسان از اسلام حقیقی و طریق سعادت جا مانده و در وادی گمراهی قدم گذارد.
پس برای گرفتار نشدن به فتنهها و پیمودن راه درست که نهایت آن تقرب به حق تعالی است لازم است معرفتی درست نسبت به حضرت در دوران غیبتشان داشته باشیم.
-
جنبش و حرکت اشخاصی که خود را مسلمان دانسته در حالی که فهم درستی از دین ندارند.
جنبش و حرکت افرادی که فهم صحیحی از دین ندارند از دیگر فتنههایی است که در دوران غیبت گریبانگیر مسلمانان میشود و آنان را از مسیر اصلی که منتهی به ظهور و در نهایت سعادت است، خارج میسازد. در واقع اشخاصی که فهم درستی از دین اسلام و تعالیم دینی ندارند و میخواهند از آن در جهت دستیابی به منافع دنیوی خویش بهره ببرند، بدعتهایی را وارد دین میکنند و فرقههای انحرافی به وجود میآورند که اگر مسلمانان شناخت درستی از دین نداشته باشند ممکن است به این فرقهها و بدعتها گرفتار آیند.
-
غربت اسلام
امام جعفر صادق (ع) از قول رسول الله (ص) میفرماید: اسلام با غربت شروع شد و به زودی همانگونه که بود به حال غربت برمیگردد، پس خوشا به حال غریبان [1] و در این رابطه مرحوم دوانی بیان میدارد که مقصود از غربت دوم برای عصر غیبت است که توسط مسلمانان ایجاد میشود.
مقصود این است که ظهور اسلام در دوران جاهلیت و در غربت بوده است و پس از آغاز، نور دین و ایمان فراگیر گشته و ظلمت و جاهلیت از میان برداشته شد اما این غربت دوباره و به صورتی دیگر بازخواهد گشت و اسلام غریب خواهد شد و آن دوران همان دوران آخر الزمان و غیبت امام مهدی (عج) است. ایشان هنگام ظهور همانند پیامبر (ص) به تبیین دین مبین اسلام خواهد پرداخت و …
-
دجال زمان
دجال را میتوان از فتنههای آخر الزمان دانست که با آمدنش آدمیان را به چالش خواهد کشاند و آنان را به سبب داشتن ظاهری فریبنده و جذاب از حق تعالی دور خواهد کرد.
امیر مومنان (ع) درباره دجال میفرمایند: سعادتمند شخصی است که او را انکار نماید و بدبخت فردی است که او را تایید و تصدیق کند [2].

از دیگر فتنههای مهم ایجاد شده در عصر غیبت و دوره آخر الزمان میتوان به مورد تجاوز قرار گرفتن امت های مسلمان (همانطور که مشاهده میفرمایید امتهای امروزه امتهای مسلمان در کشورهایی چون افغانستان و فلسطین مورد تجاوز و تعدی قرار گرفتهاند)، ایجاد شبهات فراوان درباره حضرت قائم (عج) و گستردگی فساد در کل دنیا اشاره کرد
چگونگی مقابله با فتن موجود در آخر الزمان
راههای مقابله با فتنههای موجود در آخر الزمان عبارتند از:
-
افزایش معرفت درباره امام زمان (عج)
معرفت و شناخت پیدا کردن نسبت به حضرت مهدی (عج) که امام عصر دوران آخر الزمان است از اهم وظایفی است که بر گردن هر یک از مسلمانان میباشد چرا که پیمودن طریق انتظار و استقامت و در امان ماندن از فتن آخر الزمان تنها با درک، و معرفت یافتن درست نسبت به حضرت مهدی (عج) امکان پذیر است زیرا در دوران غیبت و آخر الزمان افرادی وجود دارند که با معرفی خود به عنوان نائب امام و یا خود امام در صدد گمراه نمودن مسلمانان و کشاندن آنها به وادی ضلالت هستند و اگر که فردی به معرفت درباره صفات آن حضرت، سیره ایشان و جایگاه و مقامشان در عالم نرسد در دام شیادان گرفتار میگردد.
-
وحدت و یکپارچگی
از مهمترین مسائلی که اسلام به آنها اشاره نموده و درباره آن سخن گفته است، وحدت کلمه و یکپارچگی میان مسلمانان است. در حقیقت لازم است میان منافع و مقاصد اشخاصی که پروردگاری واحد، کتابی به نام قرآن و پیامبر یکسانی به نام محمد بن عبدالله (ص) دارند همگونی و نوعی یکپارچگی ایجاد شود تا بتوانند در دورانی که فتنهها از هر سو بر مسلمانان هجوم میآورند مستحکم و قوی ظاهر گردند.
-
عمل درست به وظایف دینی
بر هر یک از مسلمانان است که برای مقابله با فتنهها به وظایف دینی که برای او تعیین شدهاند به نحو درست و شایسته عمل نماید تا در دام فتنهها گرفتار نیاید. تقوا، ممانعت از فساد و دوری از آن، امر به معروف و نهی نمودن از منکر و بدی، تولی و تبری، همدلی و یاری به مستمندان تنها برخی از وظایفی هستند که فرد مسلمان و منتظر لازم است به آنها عمل کند.
-
رجوع به علما و فقها
امامان معصوم (ع) مشخص و معین فرمودهاند در آن هنگام که قائم (عج) در پس پرده غیبت است مسلمانان میبایست برای امور دینی و آنچه که برایشان پیش میآید به عالمان و فقیهان مراجعه نمایند و از آنها راهنمایی بخواهند چرا که طبق کلام ائمه (ع) آنها حجت آنان بر مردم میباشند.
-
حرکت در مسیر سازندگی و ایجاد روحیه تلاش در جامعه
از دیگر راههای مقابله میتوان به سازندگی و ایجاد نمودن روحیه تلاش در جامعه اشاره کرد. در حقیقت منتظر آن نیست که صبح تا شام در گوشهای نشسته و هیچ کاری انجام ندهد بلکه شخص منتظر میبایست در دورانی که نا امیدی در اجتماع به سبب غیبت امام از سوی دشمنان تزریق میشود، در جامعه روحیه تلاش در جهت سازندگی و پذیرش فرمانروایی و رهبری قطب عالم امکان بر تمامی انسانها و آماده سازی جامعه جهت ظهور را ایجاد نماید.

منابع:
[1] مهدی موعود، ص 959
[2] همان، ص 965