باور و اعتقاد به وجود امام مهدی روحی و ارواح العالمین له الفداء و منجی بودن ایشان از جمله اعتقادات محکم و ریشه داری است که در وجود هر یک از مسلمانان می‌توان آن را یافت. باوری که به انتظار برای ظهور ایشان و رها شدن از ظلم و ستم و گسترش عدالت در سر تا سر جهان ختم می‌شود انتظاری به قدمت تاریخ جهان، نه اسلام، چرا که نه تنها مسلمانان بلکه تمامی انسان‌های حقیقت جو در طی اعصار مختلف در پی آمدن نجات بخش جهان و قطب عالم امکان روزگار گذرانده و چشم از این دنیا فرو بسته‌اند. انتظار برای آمدن منجی سبب شده که افرادی خود را به عنوان منجی وعده داده شده معرفی نمایند و گروه‌هایی از مردم را به ورطه هلاکت و نابودی بکشانند این امر با ظهور اسلام و نوید مسلمانان به ولادت حضرت قائم (عج) و معرفی ایشان توسط امامان معصوم (ع) شدت گرفت و پس از ولادتشان و با قرار گرفتنشان در پس پرده غیبت به حد اعلی خود رسید به گونه ای که افراد بسیاری تا به امروز ادعای مهدویت و یا ارتباط مستقیم با حضرت را کرده‌اند و گروه‌های از مردم به آنان پیوسته و تحت تعالیم نادرست آنان قرار گرفته‌اند و در طی سال‌های آتی و با پیشرفت سریع تکنولوژی و ارتباطات به طور قطع افراد دیگری ادعای مهدویت کرده و گروه‌هایی دیگر به آن‌ها خواهند پیوست. برای جلوگیری از وقوع اینگونه رخدادها نیاز است که معرفت مسلمانان به امام زمان (عج) بیشتر گردد. معرفتی که به شناخت و تشخیص حضرت از مدعیان دروغین می‌انجامد. در این مطلب بر آن شدیم تا راهکار ائمه معصوم (ع) برای شناخت مهدی موعود (ع) از مدعیان دروغین را که در روایت‌ها آمده‌اند را برای بهره‌مندی شما بزرگواران قرار دهیم.
راهکار امام صادق (ع) برای شناخت مهدی موعود (ع)
در روایت اینگونه آمده است که زاره از حضرت (ع) پرسیدند که در دوران غیبت چگونه می‌توان امام زمان (عج) را از افرادی که مدعی دروغین هستند تشخیص داد؟ امام در ابتدا فرمودند: این دعا را فراوان بخوان “خداوندا خودت را به من بشناسان، که اگر خود را به من نشناسانی، پیامبرت را نخواهم شناخت، خدایا رسول خود را به من بشناسان که اگر رسول خویش را به من نشناسانی، حجتت را نخواهم شناخت، معبودا حجت و امام زمان خویش را به من بشناسان، اگر که امام زمان تو را نشناسم در دین خود گمراه می‌گردم”.
پس برای گمراه نگشتن و قدم نگذاشتن در وادی ضلالت و شناخت حق تعالی لازم است امام زمان (عج) شناخته شود. اما چه جور شناختی؟ آیا تنها دانستن نام و نسب ایشان کفایت می‌کند؟ جواب این سوال به طور قطعی “نه” می‌باشد. زیرا برای رسیدن به شناخت درست و تشخیص امام از مدعیان دروغین شناخت نسب و نام تنها بخشی از آن است و مسلمانان و تمامی انسان‌های حقیقت جو برای شناخت لازم است به خصائل، ویژگی‌ها و اوصاف حضرت، اعتقادات و همچنین علائم ظهور اشرافی درست داشته باشند و در مواجه با افرادی که مدعی دروغین هستند دچار لغرش نشده و بتوانند درست و غلط را از هم تمییز دهند. در ادامه مختصری به بیان نام و نسب، اوصاف حضرت و نشانه‌های ظهورشان می‌پردازیم.
- درباره نام و نسب حضرت حجت (عج) باید گفت که ایشان هم نام و هم کنیه با حضرت محمد (ص) است، فرزند امام حسن عسکری (ع) می‌باشد و از منظر خصوصیات جسمی قد و قامتی چهار شانه و متوسط دارد، رخ زیبای ایشان گندمگون و ابروانشان برجسته می‌باشند، دارای بینی کشیده و پیشانی فراخ است و خالی سیاه رنگ بر روی گونه‌ی راست ایشان وجود دارد و فاصله‌ای میان دندان‌های پبشین اوست [1].
- در روایات معتبر درباره‌ی اوصاف و خصائل این امام همام اینگونه ذکر گردیده که ایشان از هر گونه نقص روحی و یا جسمی مبراء هستند، دارای علم فراوان است (علم امام لدنی می‌باشد به این معنا که مستقیما از پروردگار حق تعالی گرفته شده است بدون هیچ وسیله و واسطه‌ای – شاگردی کسی را نکرده است)، دلیرترین دلیران و با تقواترین پرهیزکاران می‌باشد، بخشنده می‌باشد و در فصاحت و بلاغت برترین مردم است، به هر زبانی عالم است و می‌تواند به آن سخن بگوید، به هر خط و نگارشی آشنا است در حالی که از فردی دیگر آنان را نیاموخته است، آن‌گاه که دعا نماید، اجابت شود و به هر آنچه که می‌گوید عمل می‌کند [2].
- و درباره علائم و نشانه‌های ظهور روایات معتبر و دقیقی آمده‌اند که می‌توانند کمکی باشند برای شناختن حضرت و تشخیص ایشان از مدعیان مهدویت چرا که حتی اگر که افرادی با خصوصیات ظاهری همچون حضرت مهدی (عج) ادعای مهدیت نمایند می‌توان با تطبیق علائم حتمی ظهور از راست یا دروغ بودن ادعای آن شخص مطمئن گردید (در مطلب “حتمی‌ترین نشانه‌های ظهور” به تفصیل درباره این نشانه‌ها صحبت شده است).
از پیامبر اکرم (ص) این گونه روایت شده که ایشان فرمودند: مهدی (عج) خروج می‌کند در حالی که بر سر او ابری قرار دارد که در میان آن منادی‌ای وجود دارد که ندا می‌دهد: این مهدی خلیفه خداوند است از او پیروی کنید. [3]
در حدیثی از امام جعفر صادق (ع) این چنین آمده است که قبل از ظهور امام زمان (عج) پنج نشانه حتمی هستند: خروج سفیانی، خروج یمانی، صیحه آسمانی، کشتن نفس زکیه و خسف بیداء (فرو رفتن در بیابان) [4].
منابع:
[1] مینی، سید محسن، آشنایی با امام زمان(عج)، نشر طور، صفحه ۲۸
[2] برگرفته از: جعفری، جلال‌الدین، حجة البالغة فی اثبات الحجة، اصفهان، چاپخانه ربانی، ۱۳۵۸ شمسی، صفحه ۸۲
[3] البیان فی اخبار صاحب الزمان، علیه السلام، حافظ محمدبن یوسف کنجی شافعی، باب 15
[4] امینی، سید محسن، آشنایی با امام زمان (عج)، نشر طور، صفحه ۶۲