انگشتر یا انگشتری را می توان از جمله زینتهایی دانست که در دین مبین اسلام، پیشوایان دینیمان بر استفاده از آن تاکید و سفارش کردهاند. در واقع امامان معصوم (ع) اصحاب خود و مسلمانان را به استفاده از انگشترهایی که دارای نگینهای خاص همچون زبرجد، یاقوت، عقیق سرخ و زرد، زمرد، دُر نجف و فیروزه تشویق مینمودند.
طبق احادیث موجود در این باره، این سنگها خواص، فضائل و فواید بسیاری دارند و به همین دلیل است که به استفاده از آنها برای نگین انگشتری توصیه شده است. زدودن فقر، استجابت دعا، افزایش قوت قلب، ایمن ماندن در سفر، دوری از بلا، ایجاد آرامش، رفع پریشانی تنها برخی از خواص گفته شده برای بعضی از این سنگها میباشند.
فضیلت انگشتر به دست کردن و خواص آن از منظر احادیث
در روایات و احادیث متعددی به انگشتر به دست راست کردن و همچنین استفاده از سنگهای گرانبها و مفید در ساخت آنها به عنوان نگین، نظیر سنگهای عقیق، یاقوت و فیروزه اشاره شده و در برخی از آنها بیان شده که انجام این کار به جز فضیلتی که دارد با ثواب و پاداش اخروی همراه است. در این قسمت به برخی از فضائل انگشتر به دست کردن از منظر احادیث خواهیم پرداخت.
- رسول الله (ص): ایشان خطاب به امام حسین (ع) فرمودند: فرزندم، انگشتر یاقوت و عقیق را در دست خود بگذار که مبارک میباشد و هر زمان که فردی به آنها نظر نماید نور چهرهاش فزونی مییابد و یک رکعت نماز با آنها معادل است با هفتاد رکعت نماز بدون آنها.
- امام علی (ع): دو رکعت نماز خواندن با انگشتر عقیق معادل است (ثواب و پاداش آن) با هزار رکعت نماز بدون انگشتر عقیق [1].
- امام جعفر صادق (ع): انگشتر یاقوت به دست کنید زیرا فقر را از بین میبرد [2].
- امام جعفر صادق (ع): دوست دارم که هر شخص با ایمانی پنج انگشتر را به دست کند: یاقوت که با شکوهترین آنهاست، عقیق که خالصترین و نابترین نگین برای خداوند و ما میباشد، سنگ فیروزه که سرور و شادمانی هر بیننده از مردان و زنان با ایمان است و سبب تقویت بینایی و قوت قلب میشود، حدید چینی که شر و بدی افراد شرور را دور میسازد و دُر نجف که هر شخصی آن را به دست کند و به آن نگاه کند به هر نظری برای او درجهای ثبت میشودکه پاداشی معادل با اجر انبیاء و صالحان را دارد و اگر که رحمت پروردگار متعال نبود، آنگونه گران میگشت که قابل خریدن نمیبود [3] …
- امام رضا (ع): انگشتر زبرجد را به دست داشتن سبب تبدیل فقر به توانگری میشود و هر آنکس که یاقوت زرد در دست داشته باشد ندار و فقیر نگردد.
نقوش انگشتر معصومین علیهم السلام
نقش یا طرح ایجاد شده بر روی انگشتر هر فرد در حقیقت نشان دهنده اعتقادات و باورهای آن شخص است. معصومین علیهم السلام که به عنوان پیشوایان دینی سفارش و تاکید بسیاری بر انگشتر به دست کردن دارد، بر روی نگین انگشترهایشان عبارات نابی حک شده است که آشنایی با آنها خالی از لطف نیست (این عبارت ها توسط مورخان به ثبت رسیدهاند [4]).
- اللَّهُ الْمَلِکُ وَ عَلِیٌّ عَبْدُه [5]
خداوند فرمانروا و علی بندهی اوست. در کتب روایی و تاریخی این عبارت را برای نقش انگشتر امام علی (ع) گفتهاند. البته عبارتهای دیگری چون « اللَّهُ الْمَلِکُ» ذکر گردیده است.
- الْعِزَّةُ لِلَّهِ [6]
عزت برای خداست عبارتی است که بر روی نگین انگشتر امام حسن مجتبی (ع) حک شده است.
- حَسْبِی اللَّه [7]
خدا برایم کافیست. گفته شده که این عبارت عرفانی و زیبا بر روی انگشتر امام حسین (ع) نقش بسته است. البته انگشتر دیگری نیز دارند که پس از ایشان امام سجاد (ع) آن را به دست میکردند.
- إِنَ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِه [8]
- برای امام سجاد (ع) چند انگشتر ذکر شدهاند که یکی از آنها انگشتر امام حسین (ع) با نقش عبارت « إِنَ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِه» که به معنای همانا خداوند امر و فرمان خویش را به همه جا رسانده است میباشد.
- رَبِّ لا تَذَرْنِی فَرْداً [9]
و امام محمد باقر علیه السلام عبارت زیبای «پروردگارا من را تنها مگذار» را نقش نگین انگشترشان کرده بودند. البته عبارت «الْقُوَّةُ لِلَّهِ جَمِیعاً» نیز برای انگشتر ایشان ذکر شده است.
- اللَّهُ خالِقُ کُلِ شَیء [10]
خداوند متعال آفریننده همه چیز است. این عبارت پر معنا که به خالقیت تام پروردگار اشاره دارد نقش انگشتر امام جعفر صادق علیه السلام است. البته عبارتهای دیگر نیز برای نقش انگشتر ایشان ذکر شده اند که عبارت «اللَّهُمَّ أَنْتَ ثِقَتِی فَقِنِی شَرَّ خَلْقِک [11]» یکی از آنها است
- الْمُلْکُ لِلَّهِ وَحْدَه [12]
فرمانروایی و مُلک تنها برای خداست. این عبارت نوشته شده بر روی انگشتر امام موسی کاظم (ع) است.
- ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ [13]
این عبارت که به معنای هر آنچه که خدا بخواهد، نیرویی جز از ناحیه خداوند نیست نقش انگشتر امام رضا علیه السلام است.
- حَسبیَ اللهُ حافِظی [14]
نقش انگشتر عبارت امام جواد (ع) این جمله است که به معنای بس است من را خدایی که نگهدار من است.
- الله رَبّی و هو عِصمَتی مِن خَلقِه
امام هادی (ع) این عبارت را که به معنای خدا پروردگار من است و او پناه من از خلق است را نقش انگشتری خود کرده بودند. البته در منبع دیگر [15] عبارت «حِفْظُ الْعُهُودِ مِنْ أَخْلَاقِ الْمَعْبُود» نیز ذکر گردیده است.
- سُبْحَانَ مَنْ لَهُ مَقَالِیدُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْض
پاک و منزه است کسی که کلیدهای آسمانها و زمین برای اوست. این عبارت نقش انگشتر امام حسن عسکری است.
- أنا حجة الله و خالصته [16]
من حجت و خالص خدا هستم. این عبارت نقش انگشتر امام مهدی (عج) است. البته من حجت خدا هستم «أنا حجّة الله» نیز برای نقش انگشتر ایشان روایت گردیده است.
منابع:
[1] اعلام الدین، ص 393
[2] ثواب الاعمالو عقاب الاعمال، ص 176
[3] تهذیب الاحکام، ج 6، ص 37، باب فضل الکوفه
[4] قربانی، علی اصغر، امام کاظم (ع) از دیدگاه اهل سنّت، ص 15
[5] عمدة عیون صحاح الأخبار فی مناقب إمام الأبرار، ص 31، جامعه مدرسین، قم، چاپ اول، 1407ق
[6] الکافی، ج 6، ص 474
[7] الکافی، ج 6، ص473
[8] الکافی، ج 6، ص 474
[9] بحار الانوار، ج 46، ص 345
[10] الکافی، ج 6، ص 473
[11] همان
[12] بحار الانوار، ج 48، ص 11
[13] الکافی، ج 6، ص 474
[14] طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، ص 91
[15] حسینى عاملى، سید تاج الدین، التتمة فی تواریخ الأئمة (ع)، ص 136
[16] حقق و مصحح: عاشور، علی، ج 1، ص 428