سوره زلزله (زلزال) نود و سومین سوره از سوره های قرآن مجید می باشد که بر دل و جان پیامبر اکرم (ص) نازل گردیده است. محل نزول این سوره مورد بحث است و برخی آن را سوره ای مدنی و بعضی دیگر آن را مکی می دانند. نام این سوره در واقع به محتوای آن که درباره زلزله ی پایانی جهان و در هم کوبیده شدن نظام هستی در ابتدای قیامت است، اشاره دارد و نام زلزال برگرفته از آیه اول این سوره می باشد.
این سوره در ترتیب فعلی قرآن کریم، سوره نود و نهم می باشد دارای هشت آیه کوتاه است، جزو سوره های مفصلات به شمار می رود و در جزء سی ام قرآن قرار گرفته است.
درباره محتوای سوره زلزال می توان گفت که این سوره به سه بخش یا محور قابل تقسیم است:
1- نشانه های وقوع قیامت
2- شهادت و گواهی زمین بر اعمال و کردار انسان ها در روز جزا
3- تقسیم انسان ها به دو گروه نیکوکار و بدکار و اینکه هر یک از آدمیان به جزای عمل و کار خویش هر چند اندک هم باشد خواهد رسید.
در واقع خداوند متعال در سوره زلزال به عادلانه و دقیق بودن محاکمه در روز جزا تاکید کرده است.
خواص و فضائل سوره مبارکه زلزال
درباره آثار، خواص و فضیلت سوره مبارکه زلزال در احادیث روایت گردیده از پیامبر (ص) و ائمه اطهار (ع) این چنین آمده است:
- امام صادق (ع) می فرماید: از خواندن سوره زلزال (زلزله) خسته نشوید چون که هر فردی در نمازهای مستحبی خویش این سوره را تلاوت نماید آزار زلزله ای به او نمی رسد و توسط زلزله، صاعقی و یا بلا و آفتی از آفات دنیایی، نمی میرد و زمانی که بمیرد فرمان می دهند او را به بهشت ببرند و خداوند متعال می فرماید: ای بنده من در هر کجای بهشت که دوست داشتی جای گیر (مستقر شو) [1].
- از پیامبر اکرم (ص) روایت شده است: هر شخصی که در شب جمعه دو رکعت نماز بخواند و در هر رکعت آن پس از سوره حمد پانزده مرتبه سوره زلزال را تلاوت کند، خدا او را از عذاب قبر و همچنین سختی های هولناک روز جزا در امان می دارد. [2]
- همچنین از رسول الله (ص) روایت گردیده که ایشان یکی از یاران خویش را مخاطب قرار داده و به او فرمود که آیا ازدواج کرده ای؟ آن شخص پاسخ داد: خیر، چون که چیزی ندارم که همسری برگزینم. حضرت فرمودند: آیا سوره اخلاص را می دانی؟ آن شخص گفت: آری. پیامبر در ادامه گفتند: این سوره یک چهارم قرآن مجید است. پس از آن فرمودند: آیا سوره کافرون را می دانی؟ آن مرد در جواب گفت بلی. حضرت فرمود: این سوره یک چهارم قرآن است. بعد از آن پیامبر سوال کردند که آیا سوره زلزال می دانی؟ آن شخص در پاسخ به این سوال نیز جوابش مثبت بود. حضرت فرمود: این سوره یک چهارم قرآن است. در ادامه فرمودند: ازدواج کن، ازدواج کن، ازدواج کن و این سوره ها را مهر همسر خویش قرار ده [3].
- علاوه بر این از نبی خدا (ص) این گونه روایت شده که هر فردی سوره زلزال را تلاوت نماید همانند آن است که سوره بقره را خوانده است و به او اجر و پاداش فردی که یک چهارم قرآن را قرائت نموده باشد، داده می شود [4].
- از امام جعفر صادق (ع) نقل گردیده که هر فردی سوره زلزال را کتابت نماید و به همراه خویش داشته باشد و یا آن را تلاوت نماید و سپس بر کسی که از او می ترسد ورود کند، از آنچه که خوف دارد ایمن خواهد بود [5].
منبع:
[1] ثواب الاعمال، ص 124
[2] مصباح کفعمی، ص 407
[3] درمان با قرآن، ص 158
[4] طبرسی، مجمع البیان، ج 1، ص 796
[5] تفسیر البرهان، ج 5، ص 725
- تلاوت ترتيل «سوره زلزال» با صدای استاد عبدالودود حنیف