ظهور و قیام حضرت مهدی (عج) دارای نشانه ها و علائمی است که در احادیث و روایات فراوانی از ائمه اطهار علیهم السلام به آن ها اشاره شده و درباره آن ها سخن ها گفته شده است. این نشانه ها نه تنها در کتب شیعه بلکه در کتب اهل سنت نیز بیان شده اند. روایاتی که درباره علائم و نشانه های قیام قائم آل محمد (عج) نقل شده اند می بایست هم از لحاظ اعتبار و هم از لحاظ مفهوم و معنا مورد تحلیل و بررسی دقیق و عالمانه قرار بگیرند زیرا بدون تحلیل و بررسی درست، این روایات در مواردی دارای ابهام هستند [1]. نشانه های ظهور به طور کلی در دو دسته قرار گرفته اند نشانه های حتمی ظهور که به طور حتم و بی تردید رخ می دهند و رخدادهایی که تنها در صورتی که شرایط وقوع آن ها محقق گردند، اتفاق می افتند و به آن ها علائم غیر حتمی ظهور گویند.
در این مطلب قصد داریم به نشانه های حتمی ظهور که پنج نشانه است، بپردازیم.
در ابتدا حدیثی از امام صادق (ع) را نقل خواهیم کرد. ایشان می فرمایند: پنج نشانه قبل از قیام قائم (عج) است: یمانی، خروج سفیانی، ندا کننده ای که از آسمان ندا کند، خسف بیداء و کشته شدن و قتل نفس زکیه [2].
-
خروج یمانی
یکی از نشانه های حتمی ظهور قیام سرداری درستکار و مومن از یمن است که مردم را به حق دعوت کرده و با بدی ها و انحرافات مبارزه می کند. امام محمد باقر (ع) و امام صادق (ع) هر یک در حدیثی جداگانه درباره یمانی سخن گفته اند.
امام باقر (ع) می فرمایند: در میان پرچم هایی که قبل از قیام قائم بلند می شوند پرچمی هدایت کننده تر از پرچم یمانی وجود ندارد، که آن پرچم هدایت است، چون به سوی صاحب شما دعوت می کند [3].
امام صادق (ع) در این باره فرموده است: قیام های خراسانی، سفیانی، یمانی در یک زمان (یک سال و یک ماه و یک روز) خواهد بود و هیچ بیرقی همانند بیرق یمانی دعوت حق نمی کند و همچنین گفتند که یمانی از علائم حتمی است.
-
خروج سفیانی
یکی دیگر از علائم حتمی ظهور که بی شک اتفاق خواهد افتاد قیام و خروج سفیانی است. سفیانی (برخی احادیث نام او را عثمان بن عنسبه می دانند) مردی از تبار ابوسفیان است که قیام کرده و با تظاهر به دینداری تعداد افراد زیادی را فریب داده و آن ها را در گروه خود قرار می دهد. او بخش وسیعی از سرزمین ها و کشورهای اسلامی همچون شام (سوریه) و عراق را به تصرف خود در آورده و به شکل بسیار بدی دست به کشتار و جنایت های وحشتناک می زند.
گفته شده این شخص که قسی القلب ترین افراد در جهان است در ماه رجب قیام کرده و پس از اینکه سرزمین سوریه را به تصرف خود در می آورد به کشور عراق می رود و در آن جا کشتار و جنایت های بسیاری را مرتکب می شود. در کتاب غیبت نعمانی آمده است که حکومت این فرد 9 ماه می باشد و از زمان قیام تا کشته شدن او یک سال و سه ماه طول خواهد کشید.
امام جعفر صادق (ع) درباره سفیانی می فرمایند: اگر سفیانی را ببینی پلیدترین مردم را دیده ای [4]
-
خسف بیداء
خسف بیداء در واقع به معنای فرو رفتن منطقه ای به نام بیداء در کشور عربستان و میان دو شهر مکه و مدینه است. گفته می شود سفیانی پس از شنیدن ظهور حضرت مهدی (عج) برای مقابله و کشتن حضرت لشکری را به سوی عربستان می فرستد. لشکریان سفیانی به طور باور نکردنی و معجزه آسایی در منطقه بیداء به داخل زمین فرو می روند [5].
این نشانه حتمی ظهور و قیام حضرت مهدی (عج) در منابع اهل سنت نیز ذکر شده است.
-
ندا آسمانی
از دیگر نشانه های حتمی ندا یا صیحه آسمانی است که همه مردم دنیا قادر به شنیدن آن هستند. در برخی از روایات این ندا را، ندای فرشته مقرب الهی، جبرئیل گفته اند که در ماه مبارک رمضان از آسمان ها شنیده می شود [6].
گفته می شود این ندا و صیحه انسان های خواب را بیدار کرده و به وحشت می اندازد، بشارتی برای مومنان و هشداری برای افراد بدکار است.
-
کشتن نفس زکیه
زکیه در واقع شخص پاک و بی گناه که جرمی مرتکب نشده است را گویند. قتل نفس زکیه یعنی کشتن فرد بی گناه که جرمی مرتکب نشده است.
از نشانه های ظهور این است که شخص جوانی (روایت است که از خاندان رسول خدا (ص) است) در آستانه ظهور حضرت و در روایاتی 15 روز قبل از ظهور [7] در خانه خدا و بین رکن و مقام توسط مردم به شهادت می رسد.
درحقیقت او شخصی است که از سوی حضرت (عج) به مکه فرستاده می شود تا از آن ها بخواهد که به قائم آل محمد (عج) یاری رسانند اما آن ها به جای یاری رساندن، فرستاده حضرت را در مسجد الحرام شهید می کنند.
منابع:
[1] نگین آفرینش 1، ص 172
[2] شیخ صدوق، محمد بن علی، کمال الدین، ج ۱، ص ۶۴۹
[3] غیبت نعمانی، باب 14، ح 13، ص 264
[4] کمال الدین و تمام النعمه، ج 2، باب 57، ح 10، ص 557
[5] غیبت نعمانی، ص 252
[6] همان، ص 262
[7] کمال الدین و تمام النعمه، ج 2، باب 57، ح 2، ص 554