در این نوشتار و در ادامه سه مطلب پیشین که در آن‌ها به شرح دعای سیزدهم صحیفه سجادیه-فرازهای اول تا ششم آن-پرداخته شد، شرح جامعی از فراز پُر مضمون هفتم این دعای زیبا و پند آموز را با قتباس از کتاب شهود و شناخت محمد حسن ممدوحی کرمانشاهی به نگارش در آورده‌ایم.
فراز هفتم دعای سیزدهم صحیفه سجادیه
وَ يَا مَنْ لَا تُفْنِي خَزَائِنَهُ الْمَسَائِلُ
و ای آن‌که مسئلت و درخواست‌ها (کثرت آنان و عطای او)، گنج‌های او را از بین نمی‌برد و تهی نمی‌سازد.
شرح دعای 13 صحیفه سجادیه- فراز هفت
مضمون این فراز در دعای افتتاح به این صورت آمده است: «و لا تزيده كثرة العطاء الا جودا و كرما؛ هر چه بیشتر عطا نماید خزائن او کم نمی‌گردند، بلکه بخشش و کرم او ظهور و تجلی بیشتر و روشن‌تر خواهد یافت».
دو صفت «کریم» و «جواد» دو صفت از صفات افعالی خداوند هستند و از افعال او انتزاع می‌یابند؛ پس هر چقدر کَرم و بخشش خداوند متعال بیشتر باشد فعلش به شکل گسترده‌تری محقق می‌شود و از آن فعل گسترده بخشش بیشتری انتزاع می‌شود و زیادی عطاهای او، سبب افزایش جود و کَرمش می‌شود.
در حقیقت، مالک حقیقی خداوند است و هر که در اندازه نیاز خویش بهره‌ای خواهد برد ولی استفاده او چیزی را از خدا نمی‌گیرد و سلب نمی‌کند.
بررسی قانون «هیج موجودی معدوم نمی‌شود»
این عبارت علی رغم آن‌که ساده و راحت است، عمق بسیاری دارد. این قانون قبل از هر جایی در قرآن و ادعیه مشاهده شده است. الته کاوش‌های عقلی نیز به آن دست یافته است به گونه‌ای که به عنوان اصلی از اصول حکمت متعالیه‌ی صدرایی شناخته می‌شود. از صدر المتالهین نقل شده: نه هیچ موجودی معدوم می‌گردد و نه هیچ معدومی موجود می‌شود، بلکه اقیانوس نامحدود هستی هر لحظه با جلوه‌ای نو، عجایب و شگفتی هایی را به مرحله ظهور می‌رساند و در واقع تمام این افزونی‌ها، امواجی از اقیانوس نامتناهی حقیقت مطلقه‌ی وجود است.
«لاوازیه» نیز به همین قانون اشاره کرده اما هدف و مقصود او فعل و انفعالات عناصر در عالم ماده است.لذا او به بخش کوچکی از این قانون پی برده و از آن پرده برداشته است.
قرآن مجید به این قانون تکوینی در آیات متعددی اشاره کرده است که برخی از آن‌ها عبارتند از:
آیه 21 سوره حجر: هیچ چیز در این عالم نیست مگر آن‌که خزانه آن در پیش ماست اما ما از آن به جز مقداری مشخص فرو نمی‌فرستیم.
بر این اساس می‌توان گفت که آن‌چه در این دنیا آدمی با آن رو به رو می‌شود و آن را می‌بیند تنها مقداری از واقعیت هر شیء است و تمام حقیقت آن در خزائن خدای متعال موجود می‌باشد.
آیه 15 سوره فاطر: و خداوند بی نیاز ستوده است.
آیه 115 سوره بقره:پس به هر طرف رو نمایید، به سمت خداوند روی آورده‌اید.
آیه 88 سوره قصص: هر چیزی به جز ذات (مقدس) حق تعالی نابود است.
آن‌چه که از قرآن بیان شد به این حقیقت اشارع دارد که خداوند سبحان بی نیاز می‌باشد و همه جا وجه خداوند است و جملگی به هلاکت می‌رسند و آن‌چه ابدی است وجه و ذات الله تعالی است.
در هر صورت در عرفان نظری مباحث دقیقی مطرح گردیده که با بسیاری از سخنان ائمه معصوم علیهم السلام به خصوص ادعیه‌ای که مأثور هستند تناسب دارند. بزرگان در فن عرفان با ادعیه امامان محشور بوده‌اند و مضامین آن‌ها با ذوق این عارفان و خدا شناسان رازدان از یک نوع بوده است و از این میان آیت الله خمینی و علامه طباطبایی که رحمت خداوند بر آن‌ها باد بهتر از دیگران در منطبق ساختن عرفان و قرآن موفق بوده‌اند که با بررسی آثارشان می‌توان به آن پی برد.
- تلاوت تحقیق آیه 21 سوره حجر – استاد عبدالباسط
وَإِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا عِنْدَنَا خَزَائِنُهُ وَمَا نُنَزِّلُهُ إِلَّا بِقَدَرٍ مَعْلُومٍ
و خزائن همه چیز، تنها نزد ماست؛ ولی ما جز به اندازه معیّن آن را نازل نمی‌کنیم!