با فرا رسیدن ایام پر فضیلت حج واجب، در ارتباط با احکام مرتبط با این روزها همچون احکام قربانی پرسش‌های فراوانی می‌شود از این رو و در راستای ارائه مطالب دینی مفید، بر آن شدیم تا برخی از استفتائات در این رابطه را با استناد به کتب فتوایی آیت ا… سیستانی به نگارش در آوریم.
قربانی کردن از جمله امور واجبی است که فرد مشرف شده به مکه و مدینه برای حج تمتع می‌بایست انجام دهد. در واقع ذبح نمودن گاو ، گوسفند یا نحر کردن شتر پس از رمی جمرات عملی است که هر یک از حجاج خانه خدا در ماه ذی حجه موظف به انجام آن بر اساس شرایط خاص هستند و جزو شعائر الهی به شمار می‌رود. البته این کار برای افرادی که به حج نرفته و محرم نیستند در روز عید قربان واجب نیست اما سنت مؤکدی به شمار می‌رود.
پرسش و پاسخ در ارتباط با قربانی (احکام قربانی)
- ذبح قربانی با استفاده از چاقوی استیل جایز است؟
جواز قربانی نمودن با آن خالی از شائبه یا اشکال نمی‌باشد و جای احتیاط دارد.
- فردی از سمت چهار شخص وکیل می‌گردد تا برای آنان قربانی مهیا کرده و آن‌ها را ذبح کند. او برای دو شخص ذبح می‌کند و چون‌که تصمیم به ذبح برای نفرات بعدی را می‌گیرد نام آنان را از یاد می‌برد؟ در این صورت وظیفه او چیست؟
در این صورت تنها کافی است که در هنگام ذبح یا نحر کردن دو قربانی باقی مانده ، در ذهن خویش به گونه‌ای به هر یک از آن دو که برایشان ذبح انجام نداده است، متمایز اشاره کند. به عنوان مثال اول برای کسی ذبح کند که مسن‌تر است یا برای کسی ذبح نمایند که بهای قربانی را زودتر پرداخته است و …
- اگر که شخص حاجی قربانی بخرد و قبل از پرداخت بهای آن متوجه گردد که آن قربانی معیوب است، جواز اکتفا کردن به آن وجود دارد؟
بنا بر اظهر به آن اکتفا ننماید.
- عده‌ای فردی را وکیل خود قرار داده تا برای آنان قربانی خریده و ذبح کند، حال آیا بر او واجب است که در زمان خرید قربانی و ذبح آن هر گوسفندی را برای فردی مشخص کند یا نه خریدن تعدادی گوسفند (به تعداد) و ذبح کردن آن‌ها کافی است؟
در زمان ذبح نمودن قربانی می‌بایست جداگانه هر یک از گوسفندان را برای شخصی معین (یکی از افراد) ذبح نماید.
- اگر که حاجی به جهت ندادن صدقه سهم فقرا از قربانی، ضامن گردید، آیا ضامن قیمت سهم پیش از ذبح می‌شود یا پس از آن؟ چرا که اگر قرضا قیمت گوسفند پیش از ذبح به طور مثال 300 ریال سعودی باشد، بعد از ذبح کردن قیمت آن بسیار پایین‌تر خواهد بود، حال حاجی ضامن کدام یک می‌شود؟
ملاک در ضمان، قیمت پس از ذبح خواهد بود.
- امروزه گوشت قربانی را نمی‌توان به سه سهم تقسیم کرد، حتی دولت از این‌که صاحب قربانی از آن تناول کند و یا قسمتی از آن را در بین فقرا و اهل ایمان توزیع کنند، ممانعت می‌نماید، پس تکلیف حاجی چه خواهد بود؟
در تقسیم بیان شده تنها چیزی که لازم شناخته می‌شود بنا بر احتیاط صدقه دادن یک سوم قربانی به فقرا است و خوردن حاجی از آن و یا هبه کردن یک سوم دیگر آن واجب نمی‌باشد. همچنین صدقه دادن یک سوم آن نیز اگر که ممکن نباشد یا امری صعب و دشوار گردد، ساقط می‌شود.
- آیا حصول یقین به وجود شرایط معتبر در قربانی لازم است؟
اطمینان به وجود شرایط کفایت می‌کند.
- اگر که قربانی پس از آن‌که چهار رگ اصلی او بریده شد، تکان خورد و پشت به قبله کرد، آیا به موضوع تزکیه آن ضرری می‌رساند؟
این امر به تزکیه ذبیحه ضرری نخواهد زد.
- اگر که حاجی قربانی را سر برید و مناسک پس از آن را نیز به جای آورد، آن‌گاه متوجه شد که آن قربانی شرایط سنی مورد نظر را دارا نبوده است؛ حکمش چیست؟
اگر که این موضوع قبل از به پایان رسیدن ایام تشریق باشد، می‌بایست دوباره ذبح نماید و دیگر تکلیفی بر او نیست و اما اگر که پس از آن باشد، احتیاط است که علاوه بر ذبح دوباره، بدل از قربانی روزه نیز بگیرد.
- اگر شخصی که در حج نائب فرد دیگری باشد خود برای قربانی فرد دیگری را نائب قرار دهد. فرد نائب برای قربانی به نیت چه کسی ذبح را انجام دهد؟ نائب یا منوب عنه؟
در این باره می‌بایست از سوی نائب ذبح را انجام دهد، یعنی به نیت آن قربانی بر او واجب شده است، ذبح نماید، چه آن فرد برای خود حج کند و چه نائبی برای شخص دیگری باشد.
- درباره وجود صفات لازم در قربانی، آیا می‌توان به قول و گفته فروشنده اعتماد نمود؟
تا آن هنگام که به راستگویی‌اش اطمینان حاصل نگردد، اعتماد به گفته او اشکال دارد.