ادعیه منسوب به امام زمان (عج) در این دوران که از وجود حضرت به طور کامل بی بهره‌ایم انیس و همدمی برای دل‌های پریشان منتظران است؛ آنان که روز و شب در انتظار ظهور به سر می‌برند، آن‌گاه که دل‌هایشان تنگ می‌شود با خواندن دعایی به مناجات با معبود خود می‌پردازند؛ از انتظار سخن می‌گویند، سلامتی حضرت را طلب می‌کنند و عهد همراهی و بیعت با امام را که خلیفه بر حق خداوند در زمین است را تجدید می‌کنند. در واقع این چنین دل خود را آرام می‌سازند تا در این برهه حساس، با به یاد آوردن حضرت و در راستای یاری او در هر زمان، از اعمال و رفتار خود مراقبت کرده و آنان را با تعالیم ناب اسلام برای مهیا نمودن زمینه ظهور هم سو نمایند. در ادامه به معرفی مختصر برخی از ادعیه منسوب به امام زمان (عج) خواهیم پرداخت.
ادعیه منسوب به امام زمان (عج)
- دعای افتتاح
دعای افتتاح از ادعیه منسوب به امام زمان (عج) است که عمدتا در ماه رمضان خوانده می‌شود. این دعا صادره از یکی از نواب اربعه حضرت مهدی (عج) به نام محمد بن عثمان بن سعید عمری است که علامه مجلسی درباره آن گفته که به سند معتبر از امام (عج) نقل شده که به شیعیان نوشتند: در هر شب از ماه رمضان این دعا را قرائت نمایید که دعای این ماه را فرشتگان شنیده و برای صاحب آن طلب بخشش می‌کنند …[1]
این دعا با مضامین برجسته و عالی خدا شناسی، حمد و ستایش حق تعالی، برشمردن صفات او، بیان برخی از دلایل تاخیر در استجابت دعا و ذکر اهم نعمات الهی آغاز می‌شود، سپس بر نبی رحمت (ص) و خاندان او درودی خاص با بیان نام و القابشان فرستاده می‌شود و ادامه دعای افتتاح به دعا برای ظهور حضرت مهدی (عج) و شوق ایجاد دولت کریمه اختصاص داده شده است و در نهایت با شکوه‌ای به درگاه احدیت پایان می‌یابد؛ شکوه‌ای به این مضمون که با فقدان رسول خدا (ص)، غیبت امام مهدی (عج)، کثرت اعدا و کمی تعداد و وجود فتنه‌های سخت و شدید گشایشی ایجاد کند.
- زیارت آل یاسین
از معروفترین زیارت‌های منسوب به حضرت است. این زیارت توسط فردی به نام «ابو جعفر محمد بن عبدالله بن جعفر حمیری» که جملگی عالمان رجال و حدیث از او به بزرگی یاد کرده‌اند و در اواخر غیبت صغری می‌زیست روایت شده است. او با حضرت مکاتباتی داشته و توفیق این توقبع نصیب او گشته است.
زیارت آل یاسین دارای 23 سلام است که سلام نخست به آل یاسین که عترت پاک رسول خدا (ص) هستند اختصاص دارد و 22 سلام بعدی هر یک با لقب و عنوان خاصی سلامی به حضرت مهدی (عج) است. علاوه بر سلام‌ها اقرار به اصول اعتقادی و شاهد گرفتن امام بر آن‌ها در کنار تجدید عهد نسبت به اولیای خدا از دیگر مباحث این دعا می‌باشند. برای خواندن این زیارت زمان خاصی ذکر نشده است و می‌توان در تمامی اوقات آن را خواند.
از معروفترین ادعیه منسوب به امام زمان (عج) است که به آن سفارش بسیار شده و هر روز برای تجدید بیعت با حضرت، توسط منتظران قرائت می‌گردد. در این دعا، فرد منتظر در کنار تجدید بیعت با حضرت و مقدم داشتن درودی ویژه به صاحت او، از خداوند متعال می‌خواهد در صورتی که مرگش فرا برسد و امام ظهور نکرده باشد، پس از ظهور او را از قبر در آورده و سعادت یاری حضرت را نصیبش گرداند[2].
- دعای ندبه
از مشهورترین ادعیه منسوب به حضرت، دعای زیبا و پر محتوای ندبه است. این دعا هر جمعه صبح توسط منتظران حضرت خوانده می‌شوند و قرائت آن در فطر، قربان و غدیر در کنار روز جمعه مستحب گفته شده است. ندبه به معنی فراخواندن و همچنین انابه، تضرع و گریه است و دعای ندبه به جهت این‌که محتوای آن استغاثه و یاری خواستن از امام، تاسف از غیبت ایشان و گریه به جهت فراق است به این نام معروف شده است. این دعا که آثار و خواص بسیاری برای آن گفته شده است با حمد و ستایش حق تعالی و درود بر رسول اکرم (ص) و اهل بیت علیهم السلام شروع می‌شود و در ادامه به حکمت برگزیده شدن پیامبران و اولیا الهی و مهم‌ترین قسمت از زندگی هر یک از انبیاء اولو العزم اشاره می‌شود. علاوه بر این‌ها به وجود وصی برای هر نبی برای پایدار ماندن حق و غلبه آن بر باطل، تاکید می‌شود. سپس به جانشینی حضرت علی (ع) پرداخته می‌شود و با ذکر برخی از فضائل ایشان از بی وفایی و شقاوت دشمنان دین صحبت می‌شود و سپس با تضرع و سوز و گداز به استغاثه و اظهار اشتیاق نسبت به حضرت مهدی (عج) به عنوان آخرین بازمانده و منجی می‌پردازد و با صلواتی خاص و چند درخواست در جهت تعجیل در امر فرج و روی کار آمدن دولت کریمه و از میان بر داشتن باطل دعا به پایان می‌رسد.
- دعای فرج
فرج به گشایش و آسودگی از غم و محنت اشاره دارد. دعای فرج نیز دعایی است در جهت ایجاد گشایش در امور مردم دنیا با ظهور حضرت مهدی (عج). این دعا را حضرت ولی عصر (عج) به شخصی از شیعیان به نام «محمد بن احمد بن ابی اللیث» یاد دادند. در کتاب نجم الثاقب این چنین آمده: این دعا را امام زمان (عج) در خواب به ابی الحسن محمد بن ابی اللیث در شهر بغداد در مقابر قریش یاد داده است[3]. در حقیقت این شخص از ترس کشته شدن به مقابر قریش پناه آورده بود که به برکت قرائت این دعا از کشته شدن رهایی یافت.
منابع:
[1] بحارالانوار، ج24، ص166
[2] شرح دعای عهد توسط تیم تولید محتوا موسسه معراج النبی استان خوزستان برای بهره‌مندی دوستداران و منتظران حضرت تولید و در مطالبی سلسله وار در حال ارائه است.
[3] نجم الثاقب، ص262-263