هر ساله و با نزدیک شدن به ماه ذی الحجه و مراسم مهم حج تمتع، شبهات حج به ویژه در فضای مجازی منتشر شده و انجام این امر واجب، غیر ضروری و کاملا اضافی! نمایش داده میشود. پاسخ به این شبهات امری لازم است و هر شخص مسلمانی باید آن هنگام که در میان هجمهای از این گونه شبهات قرار گرفت بتواند پاسخگوی آنها بوده و به صیانت از دین، اعمال و احکام اسلامی و شرعی بپردازد. بدین سبب تصمیم گرفتیم تا در این مطلب به برخی از این شبهات اشاره کرده و پاسخی مناسب برای آنها بیان کنیم.
برخی از شبهات حج
- حج برای ثروتمندان است و خداوند میان ثروتمند و مستمند تفاوت قائل شده است.
این سخن که به صورتهای مختلفی توسط شبهه افکنان بیان میشود، ممکن است دل مستمندان را به درد آورده و باعث ایجاد سوء ظن به پروردگار مهربان شود. این شبهه از اساس اشتباه است. حج تمتع امر واجبی است که هر شخص مسلمان میبایست آن را ادا نموده و به جای آورد اما شرط به جای آوردن آن دارا بودن استطاعت است. استطاعت یا توانایی تنها به مال و دارایی خلاصه نمیشود و معناهای متفاوتی دارد. شخصی استطاعت مالی دارد اما از لحاظ جسمی قادر به انجام مراسم حج نیست. فردی از لحاظ جسمی میتواند به حج برود اما از لحاظ مالی نمیتواند و فردی دیگر ممکن است از لحاظ امنیت غیر مستطاع باشد و … پس حج امری واجب برای فرد دارای استطاعت بر اساس تعاریف گفته شده است و تنها بحث مالی مطرح نیست. در واقع حد وجوب حج کاملا مشخص است و هر کس که آن حدود برایش صدق کند، لازم است آن را به جای آورد چرا که همچون نماز بر او واجب میشود.
- رفتن به حج کمکی اقتصادی به وهابیت یا آل سعود است. عربها ایرانی جماعت را دوست ندارد،
این شبهه خود در بردارنده دو تا سه سوال است که در ادامه پاسخ آنها داده میشود. اول اینکه هزینهای که شخص برای حج ابراهیمی پرداخت میکند، برای خورد و خوراک، رفت و آمد، اسکان و دیگر موارد است. دوم اینکه فرد میتواند برای خریدهای خود در شهرهای مکه و مدینه (در کل عربستان) برنامه ریزی نموده واز مکانهای خریدهای خود را انجام دهد که به عنوان منطقه شیعی نشین شناخته میشود و یا محله غیر وهابی باشد. سوم اما به عدم علاقه به ایرانیها مرتبط است. در این باره باید گفت: همهی عربها از ایرانیها متنفر نیستند همانطور که همه ایرانیها از عربها خوششان نمیآید! در واقع این بخش از شبهه به ملی گرایی افراطی مرتبط است و اصلا مبحث درستی نیست که به آ ن پرداخته شود.
- در این زمانه کع اکثرا با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم میکنند، هزینه حج خرج فقرا شود بسیار بهتر بوده و خدا راضیتر است.
اینکه موضوع حج به وضع اقتصادی و معیشتی مستمندان و افراد نیازمند ربط داده شود کاملا اشتباه است. حج یک واجب است، دستگیری از مسلمانان نیز از آشنایان گرفته تا غریبهها امری لازم و ضروری است. اما نمیتوان این واجب را به طور کامل با انفاق و دستگیری از مستمندان حذف کرد. آیا افرادی که به این شبهه معتقدند خود از سفرهایشان کم میکنند، آیا سفرهای آنان جزو واجبات هستند؟ یا آن کشوری که تعدا افراد مسلمان آن کم میباشد، مردمشان کاملا در رفاه قرار دارند و هیچ گونه آسیبی نمیبینند؟
در حقیقت برخی از شبهات حج به این صورت جواب آسانی دارند.
- خدا همه جا هست، پس رفتن به سرزمین وحی برای زیارت و حج کردن امر درستی نیست و آدم هر جا که هست میتواند به عبادت خدا بپردازد.
حج امری است با رازهای پنهان بسیار که قطعا آدمی نمیتواند به تمامی آنها دست پیدا کند و یا متوجهشان گردد. حج نشان دهنده میزان اقتدار مسلمانان خواهد بود و اینکه همه با رنگ، زبان و لهجه متفاوت برای عبادت خالقی بی همتا گرد هم آمدهاند، قدرت و توانایی مسلمان را میتواند نشان دهد.