در این نوشتار، در ادامه سه مطلب قبلی که آیات یکم تا چهاردهم سوره مبارکه تفسیر شدند و در راستای تفسیر روان و درست سوره غاشیه، با استفاده از تفسیر نمونه آیت الله مکارم شیرازی به تفسیر آیه‌های دیگری از این سوره که دارای 26 آیه کوتاه است خواهیم پرداخت.
آیه‌های 15 تا 17
وَ نَمَارِقُ مَصْفُوفَةٌ ﴿١٥﴾ وَ زَرَابِيُّ مَبْثُوثَةٌ ﴿١٦﴾ أَفَلَا يَنْظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ ﴿١٧﴾
تفسیر آیات 15 تا 17 سوره مبارکه غاشیه
در آیه 15 سوره غاشیه و در ادامه بیان نعمات بهشتی خدای تعالی به جزئیات بیش‌تری اشاره کرده و می‌فرماید: و در آن‌جا بالشت‌ها و متکاهایی بر روی تخت‌ها وجود دارند که با نظم خاصی (صف داده شده) قرار داده شده‌اند.
واژه «نمارق» جمع کلمه «نمرقه» بر وزن غلغله است و به پشتی‌ها یا متکاهای کوچک که بر آن تکیه زده می‌شود اطلاق می‌گردد. این نوع پشتی‌ها عمدتا در زمان استراحت کامل مورد استفاده قرار می‌گیرند. استفاده از تعبیر «مصفوفه» نیز اشاره به تعدد آن‌ها، نظم خاصشان دارد. تعبیر به کار رفته نشان‌دهنده این موضوع است که بهشتیان جلسه‌های انس گروهی تشکیل می‌دهند که در آن‌ها هیچ حرف یا عمل لغو و بیهوده‌ای نیست و از الطاف بی پایان الهی، نعمات عظیم او، رهایی و نجات از درد و رنج‌های دنیای فانی و عقاب دردناک آخرت سخن گفته می‌شود. این اجتماع‌ها و سخنان از چنان لذتی برخوردار هستند که چیزی با آن‌ها برابری نخواهد کرد.
در آیه شانزدهم خداوند به عنوان آخرین آیه از آیات مورد بحث درباره نعمات بهشتی به فرش‌های فاخر و زیبای بهشتی اشاره نموده و می‌فرماید: و در آن‌جا فرش‌هایی فاخر و بسیار زیبا پهن شده‌اند.
واژه «زرابی» جمع کلمه «زریبه» است و به فرش‌های بسیار نفیس خوابدار که نرمی و راحتی خاصی دارند و گرانقیمت هستند گفته می‌شود. و آشکار است که به موازات آن‌چه که بیان شد وسایل راحتی و لذت در آن‌جا مهیا است که هر یک می‌تواند جالب‌تر و زیباتر باشد.
در آیه‌هایی که گذشت درباره بهشت و نعمات آن بسیار بحث شد. حال و در آیات بعدی خداوند از کلید اصلی رسیدن به چنین نعماتی که معرفة الله است، سخن به میان آورده و با بیان چهار نمونه از مظاهر توانایی و قدرت خویش و دعوت آدمی به مطالعه درباره آن‌ها راه ورود به بهشت را نشان می‌دهد.
حق تعالی در آیه 17 می‌فرماید: آیا آنان به شتر نگاه نمی‌کنند،که چگونه خلق شد؟
در این باره که به چه سبب پیش از هر چیزی خداوند به خلقت شتر پرداخته و تکیه کرده، مفسران سخن بسیار گفته‌اند اما واضح است که روی سخن در نخستین مرحله با اعراب مکه بوده که این حیوان، نقش مهمی در زندگی‌شان داشت و آنان روز و شب با آن سر و کار داشتند. علاوه بر این شتر خصلت‌های عجیبی دارد که موجب شده نسبت به دیگر حیوان‌ها ممتاز به نظر آید که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- برخی از چهارپایان تنها گوشتشان مورد استفاده قرار می‌گیرد و بعضی دیگر عمدتا تنها از شیرشان بهره می‌برند و برخی تنها به عنوان مَرکب کاربرد دارند. اما شتر تمامی این‌ها را در خود دارد و برای آن‌چه که بیان شد استفاده می‌شود.
- شتر به عنوان مقاوم‌ترین و نیرومندترین جانوران اهلی شناخته می‌شود. این حیوان بار زیادی حمل می‌کند و این توانایی را دارد که وقتی که در حالت خوابیده است به آن بار اضافه کرده و با آن بار از جای خود بلند شود. این ویژگی در چهارپایان دیگر مشاهده نمی‌شود.
- شتر روزهای زیادی را می‌تواند بدون آب سر کند. در واقع یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این حیوان تحمل تشنگی بسیار و همچنین گشنگی است.
- شتر روزانه می‌تواند مسافت زیادی را طی کند و علاوه بر زمین‌های سخت‌گذر از شن‌زارهایی که هیچ حیوانی قادر به عبور از آن نیست، بگذرد.
- شتر همچنین از نظر تغذیه کم خرج می‌باشد و به راحتی هر نور خار یا خاشاکی را می‌خورد.
علاوه بر این‌ها رام بودن این حیوان و مقاومت بالا در شرایط جوی نامناسب از دیگر ویژگی‌های این حیوان است.
خلاصه آن‌که ویژگی‌های شتر چنان است که توجه در خلقت آن آدمی را به تفکر و تدبر در خالقی عظیم می‌کند که آفریننده موجودی چنین است.
لازم به ذکر است که مقصود از واژه «نظر» در این آیه این، نظر و نگاه عادی نیست و نظری است که با تفکر، اندیشه کردن و توجه همراه است.
- تلاوت سوره غاشیه- یوسف کالو