درباره علائم و نشانههای آخر الزمان از ائمه اطهار علیهم السلام روایتها و احادیثی فراوانی نقل شدهاند که با مطالعه آنها و مطابقتشان با آنچه که در عصر حاضر انجام میشود و وجود دارد میتوان اشتراکات فراوانی مشاهده کرد. در این میان روایتی از امام صادق علیه السلام نقل شده است که در آن به بیش از 100 نشانه و علامتی که نشان دهندهی دوران آخر الزمان است اشاره شده است که به طرز باور نکردنی با آنچه که در قرون اخیر رخ داده است مطابقت دارند. در این مطلب به این روایت و علائم و نشانههایی که در آن ذکر شدهاند خواهیم پرداخت.
علائم و نشانههای آخر الزمان در روایتی از امام صادق (ع)
- … فَإِذَا رَأَيْتَ الْحَقَّ قَدْ مَاتَ وَ ذَهَبَ أَهْلُهُ
پس هر گاه حق مُرد و اهل حق رفتند،
- وَ رَأَيْتَ الْجَوْرَ قَدْ شَمِلَ الْبِلَادَ
و مشاهده کردی ظلم و جور همه جا را فرا گرفت،
- وَ رَأَيْتَ الْقُرْآنَ قَدْ خَلُقَ وَ أُحْدِثَ فِيهِ مَا لَيْسَ فِيهِ وَ وُجِّهَ عَلَى الْأَهْوَاءِ
و دیدی قرآن کریم فرسوده گشته و بدعتهایی از روی هوا و هوس در مفاهیم آن به وجود آمده است.
- وَ رَأَيْتَ الدِّينَ قَدِ انْكَفَأَ كَمَا يَنْكَفِئُ الْإِنَاءُ-
و دین را مشاهده کردی که بی محتوا گشته همچون ظرفی که آن 123 را واژگون کنند.
- وَ رَأَيْتَ أَهْلَ الْبَاطِلِ قَدِ اسْتَعْلَوْا عَلَى أَهْلِ الْحَقِّ
و اهل باطل را دیدی که بر اهل حق بزرگی و علو جویند.
- وَ رَأَيْتَ الشَّرَّ ظَاهِراً لَا يُنْهَى عَنْهُ وَ يُعْذَرُ أَصْحَابُهُ
و مشاهده کردی که شر آشکار است و از آن نهی نمیشود و هر آنکس که کار شر و زشت انجام دهد، معذورش دارند.
- وَ رَأَيْتَ الْفِسْقَ قَدْ ظَهَرَ وَ اكْتَفَى الرِّجَالُ بِالرِّجَالِ وَ النِّسَاءُ بِالنِّسَاءِ
و دیدی که فسق آشکار شد و مردان به مردان و زنان به زنان بسنده میکنند.

- وَ رَأَيْتَ الْمُؤْمِنَ صَامِتاً لَا يُقْبَلُ قَوْلُهُ
و مومن را در حالی که سکوت اختیار میکند و سخن او پذیرفته نمیشود، میبینی.
- وَ رَأَيْتَ الْفَاسِقَ يَكْذِبُ وَ لَا يُرَدُّ عَلَيْهِ كَذِبُهُ وَ فِرْيَتُهُ
و فاسق را میبینی که دروغ میگوید و کسی دروغ و افترای او را به او بر نمیگرداند.
- وَ رَأَيْتَ الصَّغِيرَ يَسْتَحْقِرُ بِالْكَبِيرِ
و میبینی که (بچه) کوچک، (شخص) بزرگ را خوار شمارد.
- وَ رَأَيْتَ الْأَرْحَامَ قَدْ تَقَطَّعَتْ
و مشاهده میکنی که صله رحم قطع شد.
- وَ رَأَيْتَ مَنْ يَمْتَدِحُ بِالْفِسْقِ يُضْحَكُ مِنْهُ وَ لَا يُرَدُّ عَلَيْهِ قَوْلُهُ
و میبینی هر کس را به کار بد ستایش کنند، خوشحال شود (میخندد) و قول و کلام گوینده را به خود او باز نگرداند.
- وَ رَأَيْتَ الْغُلَامَ يُعْطِي مَا تُعْطِي الْمَرْأَةُ
و مشاهده میکنی پسر بچه همان کند که زنان انجام دهند.
- وَ رَأَيْتَ النِّسَاءَ يَتَزَوَّجْنَ النِّسَاءَ
و زنان را میبینی که با زنان ازدواج کنند.
- وَ رَأَيْتَ الثَّنَاءَ قَدْ كَثُرَ
و میبینی که ثنا و تمجید (چاپلوسی) بسیار شد.
- وَ رَأَيْتَ الرَّجُلَ يُنْفِقُ الْمَالَ فِي غَيْرِ طَاعَةِ اللَّهِ فَلَا يُنْهَى وَ لَا يُؤْخَذُ عَلَى يَدَيْهِ
و مشاهده کنی که مرد مال خویش را در مسیری غیر از راه خدا خرج کند و کسی او را نهی نکند و کسی از او جلوگیری ننماید.
- وَ رَأَيْتَ النَّاظِرَ يَتَعَوَّذُ بِاللَّهِ مِمَّا يَرَى الْمُؤْمِنَ فِيهِ مِنَ الِاجْتِهَادِ
و دیدی که چون مومنی را نظاره کنند از اجتهاد یا همان تلاش و کوشش او به خداوند پناه برند.
- وَ رَأَيْتَ الْجَارَ يُؤْذِي جَارَهُ وَ لَيْسَ لَهُ مَانِعٌ
و مشاهده کردی که همسایه، همسایه را میآزارد و هیچ مانعی برای او نیست.
- وَ رَأَيْتَ الْكَافِرَ فَرِحاً لِمَا يَرَى فِي الْمُؤْمِنِ مَرِحاً لِمَا يَرَى فِي الْأَرْضِ مِنَ الْفَسَادِ
و مشاهده نمودی که کافر خوشحال است از آنچه که در مومن میبیند و شاد است هر زمان که بر روی زمین فساد میبیند.
- وَ رَأَيْتَ الْخُمُورَ تُشْرَبُ عَلَانِيَةً وَ يَجْتَمِعُ عَلَيْهَا مَنْ لَا يَخَافُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ
و مشاهده کنی که شراب خواران آشکارا شراب بنوشند و برای نوشیدن آن هر آن کس که از خدا خوف نداشته باشد گِرد هم آیند.
- وَ رَأَيْتَ الْآمِرَ بِالْمَعْرُوفِ ذَلِيلًا
و دیدی که امر کننده به معروف (یا امر به معروف) ذلیل و خوار شد.
- وَ رَأَيْتَ الْفَاسِقَ فِيمَا لَا يُحِبُّ اللَّهُ قَوِيّاً مَحْمُوداً
و مشاهده کردی که فاسق به آنچه که خداوند دوست ندارد توانا و ستوده است.
- وَ رَأَيْتَ أَصْحَابَ الْآيَاتِ يُحَقَّرُونَ وَ يُحْتَقَرُ مَنْ يُحِبُّهُمْ
و اهل قرآن را دیدی که خوار شده و هر آنکس که دوستشان دارد ذلیل میشود.
- وَ رَأَيْتَ سَبِيلَ الْخَيْرِ مُنْقَطِعاً وَ سَبِيلَ الشَّرِّ مَسْلُوكاً
و راه خیر و نیکی را منقطع دیدی و راه شر را پر رهرو و مورد توجه
- وَ رَأَيْتَ بَيْتَ اللَّهِ قَدْ عُطِّلَ وَ يُؤْمَرُ بِتَرْكِهِ
و مشاهده کردی که خانه خدا تعطیل گشت و به ترک آن امر میشود.

- وَ رَأَيْتَ الرَّجُلَ يَقُولُ مَا لَا يَفْعَلُهُ
و دیدی که مرد به آنچه که میگوید عمل نمیکند.
- وَ رَأَيْتَ الرِّجَالَ يَتَسَمَّنُونَ لِلرِّجَالِ وَ النِّسَاءَ لِلنِّسَاءِ
و مشاهده نمودی که مردان خود را برای استفاده مردان و زنان برای استفاده زنان فربه کنند.
- وَ رَأَيْتَ الرَّجُلَ مَعِيشَتُهُ مِنْ دُبُرِهِ وَ مَعِيشَةُ الْمَرْأَةِ مِنْ فَرْجِهَا
و دیدی که امرار معاش مرد از پس او و امرار معاش زن از فرجش است.
- وَ رَأَيْتَ النِّسَاءَ يَتَّخِذْنَ الْمَجَالِسَ كَمَا يَتَّخِذُهَا الرِّجَالُ
و مشاهده کردی که زنان همچون مردان انجمن هایی برای خود تشکیل میدهند.
- وَ رَأَيْتَ التَّأْنِيثَ فِي وُلْدِ الْعَبَّاسِ قَدْ ظَهَرَ وَ أَظْهَرُوا الْخِضَابَ وَ أَمْشَطُوا كَمَا تَمْتَشِطُ الْمَرْأَةُ لِزَوْجِهَا وَ أَعْطَوُا الرِّجَالَ الْأَمْوَالَ عَلَى فُرُوجِهِمْ وَ تُنُوفِسَ فِي الرَّجُلِ وَ تَغَايَرَ عَلَيْهِ الرِّجَالُ وَ كَانَ صَاحِبُ الْمَالِ أَعَزَّ مِنَ الْمُؤْمِنِ وَ كَانَ الرِّبَا ظَاهِراً لَا يُعَيَّرُ وَ كَانَ الزِّنَا تُمْتَدَحُ بِهِ النِّسَاءُ
و دیدی که اعمال و کارهای زنانه در بین فرزندان عباس ظاهر شد و خود را همچون زنان زینت میکنند، همانگونه که زن خویش را برای شوهر آرایش و پیرایش مینماید. و به مردان اموال خویش را دادند تا با آنان یا زنانشان عمل نامشروع انجام شود (یا برای استفاده جنسی از مردان اموال خویش را دادند) و در انتخاب مردها رقابت کردند و بر هم سبقت گرفتند، و شخص توانگر از مومن عزیزتر میگردد و ربا آشکار بود و مورد ملامت قرار نمیگیرد. و زنان به عمل نامشروع زنا تشویق و تمجید شوند.
- وَ رَأَيْتَ الْمَرْأَةَ تُصَانِعُ زَوْجَهَا إِلَى نِكَاحِ الرِّجَالِ
و مشاهده کردی که زن با شوهر خود در نکاح او با مردان همکاری کند.
- وَ رَأَيْتَ أَكْثَرَ النَّاسِ وَ خَيْرَ بَيْتٍ مَنْ يُسَاعِدُ النِّسَاءَ عَلَى فِسْقِهِنَّ
و مشاهدی نمودی که بیشتر مردم و بهترین خانه آن باشد که به زنان در فسق و فجورشان (هرزگی آنان) کمک کند.
- وَ رَأَيْتَ الْمُؤْمِنَ مَحْزُوناً مُحْتَقَراً ذَلِيلًا
و مومن را محزون، تحقیر شده و خوار دیدی.
- وَ رَأَيْتَ الْبِدَعَ وَ الزِّنَا قَدْ ظَهَرَ
و مشاهده کردی که بدعت و زنا ظاهر شد.
- وَ رَأَيْتَ النَّاسَ يَعْتَدُّونَ بِشَاهِدِ الزُّورِ
و دیدی که مردم به شهادت ناحق اعتماد کنند.
- وَ رَأَيْتَ الْحَرَامَ يُحَلَّلُ وَ رَأَيْتَ الْحَلَالَ يُحَرَّمُ
و مشاهده نمودی که حرام، حلال گشت و دیدی که حلال حرام شد.
- وَ رَأَيْتَ الدِّينَ بِالرَّأْيِ وَ عُطِّلَ الْكِتَابُ وَ أَحْكَامُهُ
و دیدی که دین و دستورات آن طبق تمایلات و آرا شخصی تفسیر شد و کتاب خدا و احکام او تعطیل گشت.
- وَ رَأَيْتَ اللَّيْلَ لَا يُسْتَخْفَى بِهِ مِنَ الْجُرْأَةِ عَلَى اللَّهِ
و مشاهده نمودی که مردم آنگونه در ارتکاب گناه و معصیت خدا جری شدهاند که منتظر رسیدن شب نیستند.
- وَ رَأَيْتَ الْمُؤْمِنَ لَا يَسْتَطِيعُ أَنْ يُنْكِرَ إِلَّا بِقَلْبِهِ
و مومن را دیدی که قادر نیست کار بد را جز با قلب خود نکوهش و سرزنش کند.
- وَ رَأَيْتَ الْعَظِيمَ مِنَ الْمَالِ يُنْفَقُ فِي سَخَطِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ
و دیدی که بخش عظیم و بزرگی از مال در راه غضب خداوند عز و جل خرج شود.