سقط جنین ، نظر مراجع تقلید در این باره چیست؟

سقط جنین ، نظر مراجع تقلید در این باره چیست؟ امروزه زوج‌های بسیاری به دلایل مختلف مبادرت به سقط یا همان از میان برداشتن نطفه‌ای که در رحِم مادر بسته شده است با عمری کمتر از بیست هفته می‌کنند. برخی به تشخیص پزشک و به دلیل در خطر بودن جان مادر این عمل را انجام می‌دهند اما برخی نیز از روی عمد و به علل مختلفی چون وضعیت اقتصادی ناپایدار و یا مشکلاتی که میان زوجین وجود دارد به این کار دست می‌زنند که از لحاظ حقوق و فقه اسلامی و بر اساس آیات قرآنی و روایات امری نادرست و گناه به شمار می‌رود و در قوانین مجازات اسلامی برای آن پرداخت دیه در نظر گرفته شده است که مقدار آن وابسته به عمر جنین است.

نظر مراجع تقلید

• آیت الله خامنه ای

آیت الله خامنه‌ای درباره حکم سقط جنین بیان کردند که سقط  از لحاظ شرعی حرام است و در هیچ حالتی جواز بر انجام آن صادر نشده است مگر آن‌که استمرار بارداری حیات مادر را به خطر اندازد که در این صورت سقط  پیش از ولوج روح در آن، مانعی ندارد اما پس از دمیدن روح جایز نمی‌باشد حتی اگر که ادامه بارداری برای زندگی مادر خطر داشته باشد مگر این‌که ادامه و استمرار حاملگی حیات هر دو را به خطر اندازد و نجات زندگی بچه به هیچ وجه ممکن نباشد اما نجات زندگی مادر با سقط  ممکن است.

• آیت الله سیستانی

ایشان درباره سقط جنین فرمودند که بعد از آن‌که نطفه منعقد شد، سقط به هیچ وجه جایز نیست مگر آن زمانی که مادر بر حیات و جان خود بترسد و یا ماندن جنین در شکم او آن‌چنان زحمت داشته باشد که نمی‌توان آن را تحمل کرد و رهایی از آن تنها با سقط ممکن است. در این صورت تا زمانی که روح در جنین دمیده نشده است می توان سقط انجام داد و جایز است ولی بعد از ولوج روح، سقط به احتیاط واجب به هیچ وجه جایز نمی‌باشد حتی با وجود شرایط بیان شده.

آیت الله سیستانی در پاسخ به سوالی دیگر بیان داشتند: تنها به این سبب که جنین ممکن است ناقص الخلقه به دنیا بیاید و یا بعد از تولد تنها مدت کوتاهی زنده بماند، مجوزی برای سقط به شمار نمی‌رود. پس مادر نمی‌تواند اجازه سقط را به پزشکان بدهد و آنان نیز اجازه خروج جنین را ندارند و دیه این عمل را کسی باید بدهد که عملا این کار را انجام داده است.

• آیت الله مکارم شیرازی

ایشان بیان نمودند که سقط جنین حرام است اما هر زمان در مراحل ابتدایی باشد و به شکل انسانی کامل در نیامده باشد (پیش از دمیدن روح و چهار ماهگی) و ابقاء جنین در آن حالت و در ادامه تولد ناقص آن به تصدیق مطلعین متدین سبب سختی و حرج بسیار و شدید برای والدین شود، پایان دادن به بارداری جایز می‌باشد و بر اساس احتیاط لازم است دیه پرداخت شود.

دیه جنین سقط شده بنا بر احتیاط واجب به این شرح است: در بیست روز نخست که نطفه می‌باشد، پانزده مثقال معمولی طلا، در زمانی که علقه شد (یعنی بیست روز دوم) 30 مثقال طلا، و هنگامی که به مضغه تبدیل شد یعنی بیست روز سوم، 35 مثقال طلا و در بیست روز چهارم که جنین به مرحله عظام می‌رسد دیه 60 مثقال طلا و زمانی که به لحم تبدیل می‌شود (بیست روز پنجم) و تا هنگامی که اعضا کامل گردند و پیش از آن‌که در شکم مادر حرکت کند، 75 مثقال و بعد از آن‌که روح در او دمید، برای پسر دیه کامل و برای دختر نصف دیه لازم است پرداخت شود.

• آیت الله وحید خراسانی

آیت الله وحید خراسانی درباره سقط جنین بیان کردند که این عمل در صورتی که پدر و مادر جنین یا یکی از آن دو، مسلمان باشند، جایز نیست و بنا بر احتیاط واجب لازم است از سقط کردن جنینی که والدینی غیر مسلمان دارد نیز اجتناب گردد.

ایشان همچنین دیه سقط جنینی را بر عهده شخصی که متصدی این عمل می‌باشد، بیان نموده است. به همین سبب اگر که مادر با خوردن قرص جنین را سقط کند دیه بر عهده او و اگر که پزشک با آمپول یا انجام عملی منجر به سقط شود، دیه آن جنین بر عهده او خواهد بود.

• آیت الله شبیری زنجانی

ایشان گفته‌اند که سقط جنین پس از دمیده شدن روح (4 ماهگی) تا آن زمان که برای مادر خطر جانی نداشته باشد، جایز نمی‌باشد و در هر صورت دیه آن لازم است پرداخت شود.

• آیت الله صافی گلپایگانی

بعد از آن‌که نطفه در رحم منعقد شد، سقط جنین حرام می‌باشد و موجب پرداخت دیه می‌شود که دیه آن بر اساس مراحل خلقت و تکامل جنین از بیست تا هزار دینار طلا می‌باشد.

• آیت الله صانعی

اگر وجود جنین در رحم مادر سبب مرگ مادر شود مثلا جنین بیماری دارد که به مادر سرایت می‌کند و موجب قتل مادر می‌شود برای ممانعت از مرگ مادر و به شرط انحصار طریق، مادر قادر است جنین را حتی پس از ولوج روح سقط کند. البته لازم است به این موضوع توجه شود که سقط عمدی و به صورت مستقیم جنین همواره باید به عنوان آخرین راه باشد.

 

موسسه معراج النبی استان خوزستان