سوره تین از دیگر سورههای جزء سی قرآن کریم است که در شهر مکه بر رسول الله (ص) نازل شده و بر اساس ترتیب نزول، بیست و هشتمین سوره به شمار میرود. نام این سوره برگرفته از سوگندی است که حق تعالی در آیه نخست به این میوه (تین به معنای انجیر است) و میوه زیتون خورده است.
درباره معنای تین و زیتون مفسران تفاسیر مختلفی ارائه کردهاند، برخی بیان داشتند که مقصود همان انجیر و زیتونی است که خورده میشوند، بعضی گفتهاند واژه زیتون به مسجد بیت المقدس اشاره دارد، مفسرانی نیز بیان کردند که دو کلمه تین و زیتون به دو کوهی که در سرزمین شام واقع شدهاند اشاره دارد و بعضی دیگر نیز گفته اند که مراد از تین و زیتون امامان بزرگوار حسن و حسین علیهم السلام میباشند.
این سوره از هشت آیه تشکیل شده و جزو مفصلات قرآن شناخته میشود. بیان شده که محور و موضوع اصلی این سوره توضیح و تبیین قیامت و جزای اخروی انسانها است.
محتوای سوره تین
حق تعالی در سوره تین به مسائل بعثت انسان در روز قیامت و جزای آدمی که بر اساس حسابرسی دقیق خداوند که برترین حکم کننده میباشد اشاره کرده است. در واقع او نخست از آفرینش آدمی به شایستهترین صورت و در بهترین زمان و تقویم سخن به میان آورده و سپس به اختلافی که در میان انسانها در بقای بر فطرت خویش وجود دارد پرداخته است چرا که برخی بر فطرت نخستین خویش میمانند و بعضی از آن خارج میگردند که همین خروج باعث سقوط و تنزل آنها به پایینترین درجه میشود و در نهایت یادآور میشود که بر طبق حکمت خداوند واجب است که جزای این دو گروه یکسان نباشد.
فضائل و خواص سوره مبارکه تین
- درباره فضیلت این سوره از پیامبر اکرم (ص) نقل شده که میفرماید: هر فردی که سوره تین را تلاوت نماید حق تعالی در دنیا دو خصلت عافیت و یقین را به او میدهد و بعد از مرگ به میزان اشخاصی که این سوره را خواندهاند، اجر و پاداش روزه یک روز را به او عطا مینماید [1].
همچنین حضرت (ص) فرمودهاند: هر شخصی که سوره تین را قرائت کند خداوند متعال پاداش بی شماری به وی میدهد و شبیه به کسی است که پیامبر (ص) را زیارت نموده است و اگر که ناراحت و مغموم باشد حق تعالی گشایش و فرجی برای او ایجاد مینماید … [2]
علاوه بر آنچه که بیان گردید حضرت محمد (ص) بیان فرمودند: هر فردی که در شب سیزدهم ماه مبارک شعبان دو رکعت نماز بخواند و پس از حمد سوره تین را تلاوت نماید همانند کسی است که دویست بنده از اولاد اسماعیل (ع) را آزاد کرده است و خدای متعال به گونهای از گناهان او میگذرد انگار که تازه متولد گشته است و حق تعالی امان نامه رهایی از آتش دورخ را به وی خواهد داد. [3]
- امام جعفر صادق (ع) نیز در این باره میفرماید: هر شخصی که سوره مبارکه تین را در نمازهای خود (واجب یا مستحب) تلاوت نماید، از نعمات و بهرههای بهشتی آنقدر به او عطا خواهد شد تا وی راضی گردد.
همچنین از ایشان روایت گردیده که فرمودهاند: هر زمان که سوره تین نگاشته شود یا بر غذا و طعامی تلاوت گردد خداوند متعال هر آنچه که ضرر میرساند را از او رفع میکند و به قدرت و توان الهی و به یاری او مایه شفا میباشد. [4]
منبع:
[1] مجمع البیان، ج 10، ص 392
[2] تفسیر البرهان، ج 5، ص 691
[3] اقبال الاعمال، ج 3، ص 311
[4] همان
- تلاوت تحقیق سوره مبارکه تین – استاد سعید طوسی