حدیث با موضوع عدل و عدالت | احادیث موضوعی

در این مطلب احادیث نقل شده از رسول خدا (ع) و ائمه اطهار (ع) را که درباره عدل و عدالت در کتب معتبر آمده است را برای شما گردآوری کرده ایم.

احادیث روایت شده از پیامبر اکرم (ص) درباره عدل و عدالت

• مَن عامَلَ النّاسَ فَلَم يَظلِمهُم و َحَدَّثَهُم فَلَم يَكذِبهُم وَ وَعَدَهُم فَلَم يَخلِفهُم فَهُوَ مِمَّن كَمُلَت مُرُوءتُهُ وَ ظَهَرَت عَدالَـتُهُ وَ وَجَبَت اُخُوَّتُهُ وَ حَرُمَت غيبَتُهُ [1].

کسی که در تعامل و معاشرت با مردم به آن ها ستم روا ندارد، دورغ نگوید و خُلف وعده نکند، پس او کسی است که مروت و جوانمردی اش کامل، عدالتش هویدا، برادری با او واجب و غیبت او حرام است.

• أَوَّلُ مَن يَدخُلُ النّارَ أَميرٌ مُتَسَلِّطٌ لَم يَعدِل، و َذو ثَروَةٍ مِنَ المالِ لَم يُعطِ المالَ حَقَّهُ وَ فَقيرٌ فَخورٌ [2].

اولین فردی که به جهنم وارد می‌شود، امیر و حاکم قدرتمندی است که به عدالت رفتار ننماید، ثروتمند و دارایی است که حقوق مالی خود را نپردازد و نیازمند متکبر می‌باشد.

• عَدلُ ساعَةٍ خَيرٌ مِن عِبادَةِ سَبعينَ سَنَةً قِيامِ لَيلِها و َصِيامِ نَهارِها [3].

یک ساعت عدالت و به عدل رفتار نمودن برتر است از هفتاد سال عبادتی که شب های آن به نماز و روز هایش به روزه بگذرد.

احادیث نقل شده از ائمه اطهار علیهم السلام درباره عدل

امام علی (ع)

• أَعدَلُ النّاسِ مَن أَنصَفَ مَن ظَلَمَهُ [4].

عادل‌ترین انسان ها فردی است که با کسی که به وی ظلم نموده است با انصاف و عدل رفتار نماید.

• العَدلُ أساسٌ بِه قِوامُ العالَمِ [5].

عدل اصل و اساسی است که عالم بر آن استوار می‌باشد.

• جَعَلَ اللّهُ سُبحانَهُ العَدلَ قِواما لِلأنامِ، و تَنزيها مِنَ المَظالِمِ و الآثامِ، و تَسنِيَةً لِلإسلامِ [6].

خداوند سبحان، عدل را برپا دارنده خَلق، مایه دوری و وسیله پاکی از مظالم، حق کشی ها و گناهان و گشایش برای اسلام قرار داده است.

• سِياسَةُ العَدل ثَلاثٌ: لينٌ في حَزمٍ، و استِقصاءٌ في عَدلٍ، و إفضالٌ في قَصدٍ [7].

سیاست عدل سه چیز می‌باشد: نرمی همراه با دور اندیشی (آینده نگری)، عدالت کامل و احسان و نیکی همراه با میانه روی.

حضرت فاطمه زهرا (س)

• فَفَرَضَ اللّه‏ُ الايمانَ تَطهيرا مِنَ الشِّركِ … وَ العَدلَ تَسكينا لِلقُلوبِ [8].

خداوند متعال ایمان را برای پاکی از شرک … و عدل را برای تسکین و آرامش قلب‌ها واجب گردانید.

امام زین العابدین (ع)

• قُلْتُ لِعَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ (ع) أَخْبِرْنِي بِجَمِيعِ شَرَائِعِ الدِّينِ قَالَ قَوْلُ الْحَقِّ وَ الْحُكْمُ بِالْعَدْلِ وَ الْوَفَاءُ بِالْعَهْدِ [9].

ابی مالک می گوید: به امام سجاد (ع) گفتم: مرا از تمام دستورات و شرائع دین باخبر سازید، ایشان فرمودند: گفتن حق، حکم کردن به عدالت و وفای به عهد.

امام محمد باقر (ع)

• ما أوسَعَ العَدلَ ! إنَّ النّاسَ يَستَغنُونَ إذا عُدِلَ عَلَيهِم [10].

چه وسیع و گسترده است عدالت! همانا مردم بی نیاز و غنی می‌گردند اگر که عدالت در میان آن ها اجرا شود.

امام جعفر صادق (ع)

• اِنَّ النّاسَ يَستَغنونَ اِذا عُدِلَ بَينَهُم وَ تُنزِلُ السَّماءُ رِزقَها وَ تُخرِجُ الارضُ بَرَكَتَها بِاِذنِ اللّه‏ِ تَعالى [11].

همانا مردم بی نیاز می‌گردند اگر که در میانشان عدل برپا شود، و به اذن و اراده خداوند متعال آسمان روزی اش را نازل می‌گرداند و زمین برکتش را بیرون می ریزد.

• ثَلاثَةُ اَشياءَ يَحتاجُ النّاسُ طُرّا اِلَيها: اَلامنُ و َالعَدلُ و َالخِصبُ [12].

سه چیز است که تمام انسان ها به آن‌ها نیازمندند: امنیت، عدل و آسایش.

• ثَلاثٌ مَن كُنَّ فيهِ أوجَبْنَ لَهُ أربَعا عَلَى النّاسِ : مَن إذا حَدَّثَهُم لَم يَكذِبْهُم، و إذا خالَطَهُم لَم يَظلِمْهُم، و إذا وَعَدَهُم لَم يُخلِفْهُم، وَجَبَ أن تَظهَرَ في النّاسِ عَدالَتُهُ، و تَظهَرَ فيهِم مُروءَتُهُ، و أن تَحرُمَ عَلَيهِم غِيبَتُهُ، و أن تَجِبَ عَلَيهِم اُخُوَّتُهُ [13].

سه چیز است که اگر فردی آنان را دارا باشد، چهار وظیفه در برابر او بر مردم واجب می‌شود: هر کسی که هر زمان با مردم سخن گفت به آنان دروغ نگوید، و اگر با آنان در ارتباط باشد (بیامیزد) در حقشان ستم نکند، و اگر که به آن ها قول و وعده ای داد بر خلاف آن عمل ننماید، واجب است که عدالتش در بین مردم نمایان گردد و مروت او آشکار شود و غیبت از او بر آنان حرام گردد و برادری او بر آن ها واجب و لازم شود.

امام موسی کاظم (ع)

درباره آيه مبارکه «… زمين را بعد از مرگش زنده مى كند … » فرموده است :

• لَيسَ يُحيِيها بِالقَطْرِ، و لكِنْ يَبعَثُ اللّهُ رِجالاً فيُحيُونَ العَدلَ فتَحيا الأرضُ لإحياءِ العَدلِ، و لاَءقامَةُ الحَدِّ للّهِ أنفَعُ في الأرضِ مِنَ القَطرِ أربَعينَ صَباحا [14].

منظور این آیه زنده کردن توسط باران نیست، بلکه خداوند متعال مردانی را می فرستد که عدالت را زنده کنند، پس زمین زنده می گردد با زنده شدن عدل (برپا داشتن عدل)، و هر آینه بر پا داشتن احکام الهی بر روی زمین از باران چهل روز سودمندتر و نافع تر است.

امام رضا (ع)

• اسْتِعْمَالُ الْعَدْلِ وَ الْإِحْسَانِ مُؤْذِنٌ بِدَوَامِ النِّعْمَةِ [15].

به کار گرفتن عدل و نیکی (احسان) سبب دوام نعمت می‌گردد.

منابع:

[1] خصال ص 208، ح 28

[2] عيون الاخبارالرضا ج 2، ص 28، ح 20

[3] مشكاة‏ الانوار ص 316

[4] تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 394 ، ح 9104

[5]  مطالب السؤول : ۶۱

[6] غرر الحكم : ۴۷۸۹

[7] غرر الحكم : ۵۵۹۲

[8] من لا یحضر الفقیه ج 3 ، ص 568

[9] الخصال، ج‏1، ص: 113

[10] دعائم الإسلام : ۱/۳۸۰

[11] كافى(ط-الاسلامیه) ج 3، ص 568، ح 6

[12] تحف العقول ص 320

[13] الخصال : ۲۰۸/۲۹

[14] الكافي : ۷/۱۷۴/۲

[15] عیون اخبار الرضا ج 2 ، ص 24

سایت موسسه معراج النبی

 

• تلاوت ترتیل آیه 90 سوره نحل – استاد عبدالباسط