رمز و راز برخی از اعمال حج

طواف گرداگرد خانه کعبه

در این مطلب برخی از اسرار و اعمال حج برای شما بیان شده است.

إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَكَّهَ مُبارَكاً وَ هُدیً لِلْعالَمِینَ فِیهِ آیاتٌ بَیِّناتٌ مَقامُ إِبْراهِیمَ وَ مَنْ دَخَلَهُ كانَ آمِناً وَ لِلَّهِ عَلَی النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطاعَ إِلَیْهِ سَبِیلاً وَ مَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ عَنِ الْعالَمِینَ [1]

اول خانه ای که برای عبادت خلق بنا شد همان خانه (کعبه) است که در بَکه است که در آن برکت و هدایت خلایق است. در آن خانه آیات (ربوبیت) هویدا است، مقام ابراهیم خلیل است، و هر که در آن جا داخل شود ایمن باشد. و مردم را حج و زیارت آن خانه به امر خدا واجب است بر هر کسی که توانایی برای رسیدن به آن جا دارد، و هر که کافر شود (به خود زیان رسانده و) خدا از جهانیان بی نیاز است [2].

حج از اعمال عبادی واجب است که در ایام مشخص و در مکانی معین صورت می گیرد. این عبادت که شامل مجموعه ای از اعمال است هر ساله و در ماه ذی حجه انجام می شود و به عنوان بزرگ ترین گرد همایی مسلمانان جهان شناخته می شود.

فرد مسلمان زمانی که حج بر او واجب شد (برای وجوب حج شرایط معین و خاصی وجود دارد) توشه ی سفر را بسته و به سوی مکه روانه می شود او از هر چه که زیور و لذت دنیاست دل کنده و رو به سوی معبود و معشوق خود می کند و گرداگرد خانه خدا (کعبه) طواف کرده و به عشق بازی با پروردگار و آفریننده ی خود مشغول می شود.

همانطور که گفته شد این فریضه مهم خود از مجموعه اعمال مشخصی تشکیل شده است که همانند تمام عبادات رمز و رازی دارند که تمامیت این رمز و رازها تنها در روز قیامت بر انسان ها هویدا و روشن می گردند زیرا خداوند در قرآن کریم در این باره سخن گفته است و قرآن کریم این کتاب زندگانی هم از معنا و مفهومی ظاهری برخوردار است و هم باطنی، که تنها عارفان می بینند و درک می کنند.

برخی از اسرار و رمز و رموز حج که آدمی توانسته است آن ها را درک نماید به شرح زیر می باشند.

  • احرام بستن و مُحرِم شدن

احرام بستن اعمال واجب و مستحبی را شامل می شود که یکی از آن اعمال غسل است. برای غسل که عملی مستحب است آدمی جامه دوخته شده خود را بیرون آورده و بدن خود را شستشو می دهد، این عمل بدان معنا است که آدمی لباس گناه و معصیت را از تن بیرون آورده و گناهانی را که قبلا انجام داده است را با آب توبه شستشو می دهد تا به پروردگار خود بگوید بارالها من دیگر گناه نخواهم کرد و از گناهان و معاصی گذشته هم توبه می کنم.

پس می توان گفت رمز و راز غسل در احرام این است که پروردگارا تمام گناهانم را در پای توبه تو ریختم و هم اکنون با جسم و دلی پاک لباس اطاعت از تو را بر تن خواهم کرد.

احرام بستن
احرام بستن از اعمال حج

امام سجاد (ع) در این باره فرموده اند: شما هنگامی که در میقات غسل (تنظیف) می کنید در واقع خود را از ریا و نفاق پاک نموده اید.

همانگونه که مشخص است طهارت بدن خود نمونه ای از پاک کردن و تطهیر دل از نفاق و دو رویی است.

همچنین زمانی که شخص مُحرِم می گردد متعهد می گردد که هر آنچه را که خدا بر او حرام کرده است را انجام ندهد.

  • تلبیه (لبیک گفتن)

آدمی به وسیله زبان دچار بسیاری از معاصی و گناهان نظیر غیبت، تهمت و تمسخر می شود.

رمز و راز لبیک گفتن این است که پروردگارا قول می دهم و متعهد می گردم از این پس هر چه را در حوزه اطاعت از توست را بر زبان بیاورم و از هر گناه و معصیت زبانی دوری کنم. پس می توان گفت زبان خود را به اطاعت از خدا باز کردن و تا همیشه از گناه بستن سِر تلبیه می باشد.

  • طواف گرداگرد خانه کعبه

طواف گرداگرد کعبه که تمثل عرش اعلای پروردگار است یکی از ارکان اساسی فریضه حج می باشد. انسان حج گزار هفت بار به گِرد کعبه می چرخد و ذکر و تسبیح خدا را می گوید و برای خود و دیگران آمرزش می طلبد.

طواف گرداگرد خانه کعبه
طواف گرداگرد خانه کعبه | اعمال حج

گفته شده است که خداوند متعال برای اینکه انسان فرشته خو شود و خصائل فرشتگان در او هویدا گردد به انسان امر فرموده که به گِرد کعبه طواف کند و نام خدا را زمزمه نمایند و طلب مغفرت کند تا به ملائکه شبیه گردد زیرا فرشتگان طواف عرش الهی را می کنند و خدا را تسبیح کرده و برای مومنان طلب مغفرت و آمرزش می کنند.

  • نماز طواف

از دیگر مناسک حج نماز طواف است. این نماز می بایست در پشت مقام حضرت ابراهیم (ع) خوانده شود. سِر و راز این کار این است که آدمی جایگاه ابراهیم خلیل الله (ع) را در یابد و نمازی همچون نماز آن حضرت به جای آرد تا بینی شیطان را به خاک بمالد.

  • وقوف در سرزمین عرفات

پس از احرام شخص حج گزار باید در سرزمینی به نام عرفات توقف نماید. بر اساس فرموده ی امام علی علیه السلام این سرزمین خارج از حرم الهی است و رمز و راز آن این است که مهمان خدا می بایست بیرون از حرم خدا انقدر تضرع و زاری نماید تا لیاقت ورود به حرم امن الهی را داشته باشد.

وقوف در سرزمین عرفات
وقوف در سرزمین عرفات | اعمال حج
  • رَمی جَمرات

رَمی جَمرات یا جَمره یکی دیگر از مناسک عمل عبادی حج است. آدمی با رَمی و سنگ زدن به آن نماد می گوید که من هر شیطانی از جن و انس را رَمی می کنم (البته اگر که انسان خود از شیاطین انسانی باشد به هیچ وجه لیاقت رَمی را نخواهد داشت).

البته رَمی جَمرات نماد است و انسان تنها با پناه بردن به خدا و همواره به یاد خدا بودن می تواند شیطان را برآند و قرین او نشود.

  • قربانی کردن

از دیگر اعمالی که در سرزمین مِنا حج گذار انجام می دهد قربانی کردن است. رمز و راز این کار این است که آدمی گلوی حرص و طمع را بریده و آن را نابود سازد.

  • حلق یا تراشیدن موی سر برای مردان

تراشیدن موی سر در سرزمین مِنا یکی دیگر از مناسک حج به شمار می رود. موی سر زیبایی و جمال ظاهری آدمی است و مقصود و سِر تراشیدن آن در مکه این است که آدمی هر چه مَنیت و غرور است را از خود دور نماید و از گناهی پاک نماید.

تراشیدن موی سر برای مردان
تراشیدن موی سر برای مردان | اعمال حج
  • مقبولیت حج

مقبولیت حج براساس گفته رسول خدا (ص) زمانی است که کسی حاجی پس از اتمام مناسک حج دچار معصیت و گناه نگردد ولی اگر که خلاف این امر محقق شود و حج گزار به گناه و معصیت مشغول گردد بدان معنا است که حج وی مردود بوده است.

در واقع فرد حج گذار پس از اتمام مناسک این عمل عبادی از هرگونه زشتی و بدی است پاک می گردد و تا زمانی که به گناه آلوده نشود پاک و نورانی خواهد بود.

منابع:

[1] سوره آل عمران، آیات 96 و 97

[2] ترجمه آیات 96 و 97 سوره آل عمران، الهی قمشه ای

منبع: سایت موسسه معراج النبی

 

  • تلاوت ترتیل آیه 27 سوره حج – شیخ خلیل حصری

وَأَذِّنْ فِي النَّاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجَالًا وَعَلَىٰ كُلِّ ضَامِرٍ يَأْتِينَ مِنْ كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٍ

و مردم را دعوت عمومی به حج کن؛ تا پیاده و سواره بر مرکبهای لاغر از هر راه دوری بسوی تو بیایند…

دانلود

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *