نبوت در دین مبین اسلام از مبانی و اصول اعتقادی به شمار می رود و گفته شده است که ایمان و باور به آن همانند باور توحید از شرط های اساسی مسلمانی است. نبوت انتخاب و گزینشی از جانب خداوند بزرگ و متعال است برای انتقال مفاهیم و آموزه های لازم و مورد نیاز برای رسیدن به کمال و تقرب الهی به انسان ها؛ در حقیقت خداوند به بنده منتخب و برگزیده خود وحی می کند تا او با راهنمایی و هدایت مردم آن ها را در مسیر رسیدن به کمال که هدف نهایی خلقت است کمک نماید و آن ها را در این مسیر قرار دهد.
در این مطلب احادیث نقل شده از پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) درباره نبوت را برای شما قرار داده ایم.
احادیث نقل شده از رسول اکرم (ص) درباره نبوت و پیامبری
- اِنّا مَعاشِرَ الانْبياءِ اُمِرنا اَنْ نُكلِّمَ الناسَ علي قَدرِ عُقُولِهم [1].
همانا به ما پیامبران امر گردیده است که با مردم به اندازه فهم و خرد و درکشان سخن بگوییم.
- وَ لا بَعَثَ الله نَبّياً وَ لا رسولاً، حتّي يَسْتَكْمِلُ الْعقلَ [2].
و خداوند هیچ پیامبر و رسولی را به نبوت مبعوث نفرمود مگر این که عقل را کامل کند.
- اِنّا معاشِرُ الانبیاء تَنامُ عُیُوننا و لا تَنامُ قُلُوبُنا [3].
همانا ما گروه پیامبران چشمانمان می خوابد اما قلب هایمان بیدار است.
- لَم یَبعَثَ الله نَبیّاً الاّ بِلُغهِ قومهِ [4].
خداوند هیچ یک از پیامبران را مبعوث نکرد مگر به زبان قومش.
- اِنّا اُمِرْنا مَعاشِرَ الاَنْبياءِ بِمُداراةِ النّاسِ، كَما اُمِرْنا بِاِقامَةِ الفَرائِضِ [5].
همانا ما پیامبران همانطور که به اقامه و برپا داشتن فرائض و واجبات امر شده ایم به مُدارا نمودن یا مردم نیز مامور شده ایم.
احادیث روایت شده از ائمه اطهار علیهم السلام درباره نبوت
امام علی (ع) می فرمایند:
- و لَم یُخلهِم بعدَ أن قَبضَهُ (یعنی آدم علیه السلام) مِمّا یُوکَدُ علَیهِم حُجّهَ رُبوبیتهِ، و یَصِلُ بَینَهُم و بینَ مَعرِفَتِهِ، بل تَعاهَدهُم بالحُجَجِ علی ألسُنِ الخِیَرَهِ من أنبیائِه و مُتَحَمَلی وَدائعِ رِسالاتِهِ قَرنا فقَرنا، حتی تَمَت بنَبینا محمدٍ صلی الله علیه و آله حُجتُه [6].
پس از ستاندن جان آدم (ع) عرصه زندگی مردم را از آنچه حجت بر ربوبیتش را تاکید کند و میان مردم و معرفت خدا پیوند دهد خالی نگذارد، بلکه میان بنی آدم و خود پیوند شناسایی برقرار کرد، و دوره به دوره حجت ها و دلیل ها را بر زبان پیامبران برگزیده و حاملان رسالت خویش جاری ساخت، تا سرانجام به وسیله پیامبر ما محمد (ص) حجتش تمام شد و عذر و تهدیدش به نهایت خود رسید [7].
- ما اَعظَمَ فَوْزَ مَنِ اقْتَفي اَثَر النّبيّين [8].
چه بزرگ است رستگاری و پیروزی فردی که پیرو و دنباله رو انبیاء باشد.
- ما بَعَثَ اللهُ نَبيّاً وَ لا وَصيّاً اِلا سَخياً [9].
خداوند هیچ پیامبر و وصی را مبعوث نساخت مگر اینکه سخاوتمند باشد.
- وَلكِنَّ الله سُبحانهُ جَعَلَ رُسُلَهُ اُولِي قوّةٍ في عَزائِمِهم [10].
ولی خداوند سبحان، انبیاء و پیامبرانش را صاحب اراده و عزم های قوی قرار داده است.
امام محمد باقر (ع) درباره تفاوت رسول و نبی می فرمایند:
- قَالَ النّبِيّ الّذِي يَرَى فِي مَنَامِهِ وَ يَسْمَعُ الصّوْتَ وَ لَا يُعَايِنُ الْمَلَكَ وَ الرّسُولُ الّذِي يَسْمَعُ الصّوْتَ وَ يَرَى فِي الْمَنَامِ وَ يُعَايِنُ الْمَلَكَ قُلْتُ الْإِمَامُ مَا مَنْزِلَتُهُ قَالَ يَسْمَعُ الصّوْتَ وَ لَا يَرَى وَ لَا يُعَايِنُ الْمَلَكَ ثُمّ تَلَا هَذِهِ الْآيَةَ وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ مِنْ رَسُولٍ وَ لا نَبِيٍّ وَ لَا مُحَدّثٍ [11].
امام محمد باقر (ع) فرمودند: نبی کسی است که در خواب می بیند و صدا را می شنود و مَلک را نمی بیند و رسول کسی است که صدا را می شنود و در خواب می بیند و مَلک و فرشته وحی را هم رویت می کند، در این هنگام سوال کننده از امام باقر (ع) می پرسد: امام در چه جایگاه و مقامی است؟ امام محمد باقر (ع) فرمودند: صدا را می شنود ولی نه در خواب می بیند و نه فرشته را خواهد دید و سپس آیه 52 سوره حج را تلاوت نمود.
امام جعفر صادق (ع) می فرمایند:
- سَادَةُ النَّبِيِّينَ وَ الْمُرْسَلِينَ خَمْسَةٌ وَ هُمْ أُولُو الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَ عَلَيْهِمْ دَارَتِ الرَّحَي نُوحٌ وَ إِبْرَاهِيمُ وَ مُوسَي وَ عِيسَي وَ مُحَمَّدٌ صَلَّي اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ عَلَي جَمِيعِ الْأَنْبِيَاء [12].
سرور و آقای انبیاء و مرسلین پنج نفر می باشند که به آنان اولوالعزم می گویند و آسیاب رسالت و نبوت به گِرد آن ها می چرخد. آن ها عبارتند از: نوح (ع)، ابراهیم (ع)، موسی کلیم الله (ع)، عیسی (ع) و محمد (ص) که درود خدا بر او و خاندان و تمام انبیاء باد.
- إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَمْ يَبْعَثْ نَبِيّاً إِلَّا بِصِدْقِ الْحَدِيثِ وَ أَدَاءِ الْأَمَانَةِ إِلَي الْبَرِّ وَ الْفَاجِر [13].
همانا خداوند عز و جل هیچ رسولی را برنگزید و مبعوث نکرد مگر اینکه راست گفتار و ادا کننده امانت به فاجر و نیکوکار باشد.
امام موسی کاظم (ع) می فرمایند:
- ما بَعَثَ اللهُ اَنبيائَهُ وَ رُسُلَهُ اِلي عِبادِهِ اِلاّ لِيَعقِلوا عَنِ الله [14].
خداوند بزرگ و متعال پیامبران و رسولانش را بر بندگانش مبعوث نکرد جز اینکه آنان درباره خدا اندیشه و تفکر نمایند.
امام رضا (ع) فرمودند:
- اِنَّما سُمّيَ اُولُوالْعَزم، اُوليِ العَزمِ لِاَنّهم كانوا اصْحاب الشّرائِع [15].
همانا پیامبران اولوالعزم، اولوالعزم نامیده شده اند به این دلیل که آنان دارای دین و شریعت بوده اند.
منابع:
[1] بحار الانوار، ج 77، ص 140
[2] کافی، ج 1، ص 64
[3] بحار الانوار، ج 11، ص 55
[4] بحار الانوار، ج 11، ص 64
[5] امالى (طوسى) ص 521
[6] نهج البلاغه، خطبه 91
[7] خطبه 91 نهج البلاغه، ترجمه علی شیروانی
[8] غرر الحکم، حدیث 9557
[9] کافی، ج 8، ص 616
[10] نهج البلاغه، خطبه 192
[11] کافی، ج 1، ص 176
[12] کافی، ج 1، ص 175
[13] کافی، ج 2، ص 104
[14] کافی، ج 1، ص 64
[15] عیون اخبار الرضا (ع)، ج 2، ص 80
منبع: سایت موسسه معراج النبی
- تلاوت ترتیل آیه 151 سوره بقره – استاد احمد دباغ
كَمَا أَرْسَلْنَا فِيكُمْ رَسُولًا مِنْكُمْ يَتْلُو عَلَيْكُمْ آيَاتِنَا وَيُزَكِّيكُمْ وَيُعَلِّمُكُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَيُعَلِّمُكُمْ مَا لَمْ تَكُونُوا تَعْلَمُونَ
همان‌گونه (که با تغییر قبله، نعمت خود را بر شما کامل کردیم،) رسولی از خودتان در میان شما فرستادیم؛ تا آیات ما را بر شما بخواند؛ و شما را پاک کند؛ و به شما، کتاب و حکمت بیاموزد؛ و آنچه را نمی‌دانستید، به شما یاد دهد.