تولی (دوست داشتن) و تبری (برائت جستن) از فروع دین مبین اسلام اند و به معنای دوستی با خدا و دوستان او (انبیاء الهی، اهل بیت و …) و دشمنی با دشمنان خدا می باشند. در حقیقت یک فرد مسلمان می بایست با اهل حق و ایمان دوست باشد و از اهل باطل برائت جوید.
در این باره احادیث بسیاری از رسول خدا (ص) و ائمه اطهار علیهم السلام روایت گردیده است که در این مطلب برخی از این احادیث گهربار را برای شما قرار داده ایم.
احادیث حضرت رسول اکرم (ص) درباره تبری و تولی
- وَلِیُّ علیٍّ وَلِیُّ الله فَوالِهِ و عَدُوُّ علیٍّ عَدُوُّ اللهِ فعادِه [1].
دوست علی (ع) دوست خداست پس تو او را دوست بدار و دشمن علی (ع) دشمن پروردگار است تو نیز او را دشمن بدار.
- مَن تاثم ان یَلعَن مَن یَلعَنهُ الله فعلیه لَعنه الله [2].
هر کس که از لعن شخصی که خدا او را لعنت کرده است احساس گناه کند، پس لعنت خدا بر او باد.
- لِکُلِّ شَیْءٍ أسَاسٌ وَ أسَاسُ الإِسْلامِ حُبُّنا أهْلَ البَیْتِ [3].
برای هر چیزی اساسی وجود دارد و اساس و پایه دین اسلام محبت ما اهل بیت می باشد.
- شَفاعتي لأمتّي مَن أحبَّ أَهل بيتي [4].
شفاعت من برای شخصی از امتم می باشد که اهل بیت من را دوست داشته باشد.
- مَن حارَبَ عَلیّاً فَقَد حارَبَنی وَ مَن حارَبَنی فَقَد حارَبَ اللهَ عَزَّوجَلّ [5]
هر که با علی جنگ کند با من جنگ کرده است و هر کس با من بجنگد با خداوند بزرگ و بلند مرتبه جنگیده است.
احادیث ائمه معصومین علیهم السلام درباره تولی و تبری
امام علی (ع):
- لقد كان حبيبي رسول الله – صلي الله عليه و آله – كثيراً ما يَقول: يا علي حُبُّكَ تقوي و الايمان و بغضك كفرٌ و نفاق [6].
محبوبم رسول خدا (ص) بسیار می فرمودند: ای علی حب و دوستی با تو تقوا و ایمان است و بغض، دشمنی و کینه با تو نفاق و کفر می باشد.
- لا يكمُلُ ايمانُ عبدٍ حتّي يُحِبَّ مَن أحَبَّهُ اللهُ سبحانَهُ و يُبغِضَ مَنْ أبغَضَهُ اللهُ سبحانَهُ [7].
ایمان بنده ای کامل نمی گردد مگر اینکه دوست بدارد هر که را که خدای سبحان دوست دارد و هر کس که مورد غضب و بغض خداوند سبحان است مورد بغض او باشد.
حضرت فاطمه (س):
- إنْ كُنْتَ تَعْمَلُ بِما أمَرْناكَ وَ تَنْتَهي عَمّا زَجَرْناكَ عَنْهُ، قَأنْتَ مِنْ شيعَتِنا، وَ إلاّ فَلا [8].
اگر که به هر آن چه که ما اهل بیت امر کرده ایم عمل کنی و از هر چیزی که نهی نموده ایم خودداری کنی، پس تو از شیعیان ما خواهی بود و گرنه خیر.
امام حسن (ع):
- وَ إنّ حُبَّنا لَيُساقِطُ الذُّنُوبَ مِنْ بَني آدَم، كَما يُساقِطُ الرّيحُ الْوَرَقَ مِنَ الشَّجَرِ [9].
همانا دوستی و محبت با ما باعث ریزش گناهان انسان می شود همانگونه که باد سبب ریزش برگ از درختان می شود.
امام حسین (ع):
- مَنْ عَرَفَ حَقَّ أَبَوَيْهِ الاْفْضَلَيْنِ مُحَمَّد وَ عَلي، و أطاعَهُما، قيلَ لَهُ: تَبَحْبَحْ في أيِّ الْجِنانِ شِئْتَ [10].
هر کس حق پدرانش محمد (ص) و علی (ع) را که با فضیلت ترین آدمیان هستند را بشناسد و از آن ها اطاعت نماید به او گفته می شود: هر بخش و قسمتی از بهشت را که خواستارش هستی می توانی انتخاب نمایی و در آن وارد شوی.
امام سجاد (ع):
- مَن اَحبَّ اَعداءَنا فَقَد عادانا وَ نَحنُ مِنهُ بَراءٌ واللهُ عزَّ وجلَّ مِنهُ بَریءٌ. [11]
هر کس که دشمنان ما را دوست بدارد با ما دشمنی کرده است و ما از او برائت جسته ایم و خداوند بزرگ و بلند مرتبه نیز از او برائت می جوید.
امام محمد باقر (ع):
- حُبُّنا إیمَانٌ وَبُغْضُنا کُفْرٌ. [12]
دوستی با ما (اهل بیت نبوت (ع)) ایمان، و بغض، کینه و دشمنی با ما کفر است.
امام جعفر صادق (ع):
- كَذَبَ مَنِ ادَّعَیمَحَبَّتَنَا وَ لَمْ یَتَبَرَّأْ مِنْ عَدُوِّنَا [13].
دروغ می گوید هر که ادعای محبت ما را می کند اما از دشمن ما برائت نمی جوید.
- ثَلَاثٌهُنَّ مِنْ عَلَامَاتِ الْمُؤْمِنِ: عِلْمُهُ بِاللَّهِ وَ مَنْ یُحِبُّ وَ مَنْ یُبْغِضُ [14].
سه چیز از نشانه های فرد با ایمان است: خداشناسی او، چه کسی را دوست می دارد و با چه کسی دشمن است.
امام موسی کاظم (ع):
- شِیعَتُنَا اَلَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلَاةَوَ یُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَ یَحِجُّونَ الْبَیْتَ الْحَرَامَ وَ یَصُومُونَ شَهْرَ رَمَضَانَ وَ یُوَالُونَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یَتَبرَّؤُنَ مِن أَعدائِهِم. [15]
شیعیان ما کسانی هستند که نماز را به پا می دارند و زکات می دهند و به حج می روند و ماه رمضان را روزه می گیرند و ولایت و دوستی اهل بیت را دارند و از دشمنان آن ها برائت می جویند.
امام رضا (ع):
- كَمالُ الدّینِ وِلایَتُناوَالبَراءَةُ مِن عَدُوِّنا[16]
کمال دین ولایت ما و برائت خواستن از دشمنان ما می باشد.
امام حسن عسکری (ع):
- اَحِبَّ فی اللهِ وَ اَبغِضْ فِیاللهِ وَ والِ فِیاللهِ وَ عادِ فیالله فَاِنَّهُ لاتُنالُ وِلایَةُ اللهِ اِلاّ بِذلِکَ [17].
حب و بغض تو برای خدا باشد و ولا و دشمنی ات نیز برای خداوند باشد و ولایت خداوند به دست نمی آید مگر به این راه.
منابع:
[1] بحار، ج ٢٧، ص ٥٥
[2] رجال کشی، ج 2، ص 811
[3] کافی، ج 2، ص 45
[4] کنز العمال، ح 57
[5] بحار، ج ٢٧، ص ٦٢
[6] بحار الانوار، ج 39، ص 341
[7] تصینف غرر الحکم، ص 88، ح 1477
[8] تفسیر امام عسکری (ع)، ص 320، ح 191
[9] بحار الانوار، ج 44، ص 23، ح 7
[10] نهج الشهاده، ص 293
[11] بحار، ج ٢٧، ص ٦٠
[12] کافی، ج 1، ص 187
[13] بحار، ج ٢٧،ص ٥٩
[14] بحار، ج ١، ص ٢١٥
[15] صفات الشیعه، ص ٤
[16] بحار، ج ٢٧، ص ٥٨
[17] بحار، ج ٢٧، ص ٥٤
منبع: سایت موسسه معراج النبی
- تلاوت ترتیل آیه 22 سوره مجادله – استاد کریم منصوری
لَا تَجِدُ قَوْمًا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ يُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَوْ كَانُوا آبَاءَهُمْ أَوْ أَبْنَاءَهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِيرَتَهُمْ ۚ أُولَٰئِكَ كَتَبَ فِي قُلُوبِهِمُ الْإِيمَانَ وَأَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ ۖ وَيُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا ۚ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ ۚ أُولَٰئِكَ حِزْبُ اللَّهِ ۚ أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ
هیچ قومی را که ایمان به خدا و روز رستاخیز دارند نمییابی که با دشمنان خدا و رسولش دوستی کنند، هر چند پدران یا فرزندان یا برادران یا خویشاوندانشان باشند؛ آنان کسانی هستند که خدا ایمان را بر صفحه دلهایشان نوشته و با روحی از ناحیه خودش آنها را تقویت فرموده، و آنها را در باغهایی از بهشت وارد میکند که نهرها از زیر (درختانش) جاری است، جاودانه در آن میمانند؛ خدا از آنها خشنود است، و آنان نیز از خدا خشنودند؛ آنها «حزب اللّه» اند؛ بدانید «حزب اللّه» پیروزان و رستگارانند.