چرا برای آب خوردن در روز باید ایستاد و در شب نشست؟ مگر برای بدن ضرر دارد؟ این همه آدم رعایت نمی کنند مگر برای آن ها اتفاقی افتاده است؟ اگر که این ها سوالات شما هستند خواندن ادامه این مطلب پیشنهاد می شود. از منظر دینی و علمی به این موضوع مختصر پرداخته ایم.
اسلام دینی تک بعدی نیست. در اسلام فقط به عبادات توجه نشده است. در این دین برای ریزترین تا درشت ترین رفتارها برنامه ها و قوانینی مشخص شده است. برنامه هایی که شاید برخی آن ها را سخت گیری معنا کنند، در حالی که این چنین نیست و با رعایت کم ترین آن ها می توان تغییرات مثبت آشکاری را حس کرد. این برنامه ها و قوانین مدون که در قرآن و روایات منقول از اهل بیت علیهم السلام آمده اند علاوه بر بهسازی حیات دنیایی با توجه ویژه به سلامت روح و جسم، سعادت اخروی را نیز در بر خواهند داشت. اما موردی که وجود دارد این است که ما به عنوان مسلمان تسلیم امر الله تعالی و اولیاء او هستیم. ما می دانیم هر آنچه خدا فرموده برایمان خیر است و ادله ای پشت آن ها وجود دارد حتی اگر که به آن ها واقف نباشیم و ندانیم به چه علت و برهانی خداوند این قانون را وضع کرده یا این توصیه ذکر شده است.
احادیث درباره نحوه آب خوردن در روز و شب
و اما درباره نحوه آب خوردن در روز و شب آنچه که از ائمه اطهار علیهم السلام روایت شده به شرح زیر است:
امام علی (ع): ایستاده آب نیاشامید چرا که سبب دردی می گردد که درمان نخواهد داشت جز آنکه خداوند عافیت دهد[1] (گفته شده احادیث امام صادق علیه السلام در این باره تفسیر این سخن امام علی (ع) به شمار می رود).
امام صادق (ع): “شُرْبُ الْمَاءِ بِاللَّيْلِ مِنْ قِيَامٍ يُورِثُ الْمَاءَ الْأَصْفَرَ[2]” (ایستاده آب خوردن در وقت شب زردآب را به دنبال دارد).
امام صادق (ع): “شُرْبُ الْمَاءِ مِنْ قِيَامٍ بِالنَّهَارِ أَدَرُّ لِلْعِرْقِ وَ أَقْوَى لِلْبَدَنِ[3]” (ایستاده آب خوردن در روز باعث زیادی عرق و قوت گرفتن بدن می شود). عرق کردن بدن باعث دفع سموم از بدن می شود و در حفظ کردن ارگان هایی حیاتی بدنی تاثیر و نقش بسیاری دارد. در واقع عرق کردن باعث می شود سلول های بنیادی سطح پوست زیادتر شوند و در نهایت زخم های موجود زودتر بهبود پیدا کنند.
بر اساس این احادیث می توان پی برد که نحوه نوشیدن آب برای سلامت بدن به چه اندازه مهم است. در این میان از لحاظ علمی نیز آب خوردن به صورت ایستاده مورد بحث و کاوش قرار گرفته که نتیجه مطالعات انجام شده ابتلا به بیماری های زیر گفته شده است:
مشکلاتی که با ایستاده آب خوردن گریبان آدمی را می گیرند
- پاشیدن آب به دیوار معده و سوزش معده
در حالت ایستاده زمانی که فرد سریع آب می نوشد آب به دیواره ها پاشیده می شود و ناراحتی معده و سوزش سر دل را به دنبال دارد. این موضوع به طور ویژه زمانی که شخص معده حساسی دارد رفلاکس معده را می تواند منجر شود.
- ابتلا به سوء هاضمه
ایستاده آب خوردن به سیستم گوارشی آسیب می رساند چرا که وقتی آب در حالت ایستاده واد بدن می شود با سرعت بالای از کانال مری عبور می کند و وارد شکم می شود. این مضر است زیرا اعصاب منقبض می شوند و این انقباض تعادل مایعات را به هم می زند و افزایش سموم و سوء هاضمه را به دنبال دارد.
- آرتریت یا ورم مفاصل
زمانی که ایستاده آب بخورید اعصاب دچار تنش می شوند. این تنش تعادل مایعات را به هم می زند. در واقع باعث می شود مایعات در مفاصل انباشته شوند که همین موضوع آرتریت یا همان ورم مفاصل را می تواند به دنبال داشته باشد.
- تهدیدی برای ریه ها به شمار می رود.
وقتی ایستاده آب خورده می شود مواد مغذی و ویتامین ها به کبد و دستگاه گوارش نمی رسند و سریع از سیستم عبور می کنند. این کار ریه ها و قلب را با خطر مواجه می کند چرا که سطح اکسیژن از این طریق دچار نوسان و اختلال می شود.
- اختلال در کار کلیه ها
کلیه ها مسئول فیلتر کردن مواد زائد از بدن هستند و نقش مهمی در سلامت ایفا می کنند. زمانی که آب ایستاده نوشیده می شود فشار زیادی به کلیه ها وارد می شود که همین فشار در طولانی مدت منجر به آسیبب طولانی مدت ه کلیه ها می شود.
این موارد تنها برخی از مشکلاتی است که علم در ارتباط با ایستاده آب خوردن به آن رسیده است.
و اما درباره این سوال که “این همه آدم رعایت نمی کنند مگر برای آن ها اتفاقی افتاده است؟” باید گفت که برخی موارد اثرات خود را در طولانی مدت نشان می دهند. علاوه بر آن چون افراد گمان نمی کنند چنین چیزی ممکن است شاید بیماری که به آن مبتلا می شوند یا مشکلی که وجود دارد را به نحوه نوشیدن آب ربط ندهند و به همین دلیل از اثر سوء این کار غافل باشند.
در آخر اینکه به یاد داشته باشید که هیچ امری از جانب خدا و اولیای او بی حکمت نیست و در راستای خوشبختی و سعادت دنیوی و اخروی انسان ها است.
منابع:
[1] علل الشرایع، 465
[2] من لا یحضره الفقیه، جلد 3، صفحه 353، حدیث 4244
[3] همان، حدیث 4243
آیه 9 سوره ق – ایمن سوید
وَنَزَّلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً مُبَارَكًا فَأَنْبَتْنَا بِهِ جَنَّاتٍ وَحَبَّ الْحَصِيدِ
و از آسمان، آبی پربرکت نازل کردیم، و بوسیله آن باغها و دانههایی را که درو میکند رویاندیم،